Czym jest i jak budować portfel inwestycyjny?

Inwestowanie powinno być zaplanowane. By odnieść sukces w pomnażaniu swoich oszczędności, nie musisz być alfą i omegą. Wystarczy, że określisz i zrozumiesz, na czym ma polegać Twój sposób inwestowania i odpowiednio do niego dobierzesz do portfela określone instrumenty finansowe.

Reklama

Aby to zrobić mądrze, musisz wiedzieć, czy oczekiwane przez Ciebie zyski są realne do osiągnięcia i czy ryzyko strat, które towarzyszy oczekiwanym zyskom, jest dla ciebie akceptowalne. 

A po co Ci ta wiedza? Przede wszystkim po to, by inwestować świadomie i ograniczyć wpływ emocji na proces inwestycyjny. Ponieważ emocje to największy wróg inwestowania, który skłania Cię do nieprzemyślanych działań, czyli kupowania i sprzedawania instrumentów finansowych w najmniej odpowiednich momentach.

Największym wrogiem twoich inwestycji są:

• strach
• chciwość.

Trochę upraszczając, strach wpływa na nasze decyzje, gdy tracimy lub możemy tracić pieniądze (gdy na rynkach pojawiają się spadki cen), ale również wtedy, kiedy rynki rosną, a my obawiamy się, że nie wykorzystamy nadarzającej się okazji. Chciwość rządzi nami, kiedy podejmujemy zbyt wysokie ryzyko lub je wręcz ignorujemy, by osiągać wyższe zyski w krótkim czasie.

Poniżej podpowiadamy, jak przygotować się do inwestowania, co warto poznać i na co zwrócić uwagę, zanim rozpoczniesz inwestowanie w fundusze oraz zaczniesz budować z nich portfel inwestycyjny.

Co to jest portfel inwestycyjny?

Portfel inwestycyjny to suma składników, które stanowią Twoje inwestycje. Oczywiście poza instrumentami finansowymi (akcje, obligacje, lokaty bankowe) portfel może zawierać również inne składniki, np. nieruchomości lub dzieła sztuki. W dalszej części tekstu będę się skupiać tylko na instrumentach finansowych jako składnikach portfela.

Przeczytaj także: Czym jest i jak zbudować portfel inwestycyjny?

Przemyślany skład portfela inwestycyjnego to klucz do skutecznego i spokojnego pomnażania majątku. Choć to jeszcze nie gwarantuje sukcesu, ale na pewno znacznie go przybliża.

Masz do wyboru wiele instrumentów finansowych, w które możesz inwestować. Instrumenty te różnią się między sobą wieloma cechami. Przede wszystkim różni je od siebie możliwy do osiągnięcia zysk i związane z nim ryzyko strat. Aby dobrze wybrać, musisz wiedzieć:

• do jakich instrumentów masz dostęp
• jakie zyski mogą przynieść poszczególne instrumenty w różnych okresach czasu
• jakie ryzyko strat charakteryzuje poszczególne instrumenty
• jaka jest ich płynność i jak można je spieniężyć
• jaki jest minimalny zalecany okres inwestowania w poszczególne instrumenty.

Najczęściej instrumenty finansowe dzieli się ze względu na poziom ryzyka (wysokość i prawdopodobieństwo poniesienia strat) i związanego z nim możliwego do uzyskania zysku. Innym ważnym kryterium jest płynność instrumentu, czyli możliwość szybkiej i taniej zamiany instrumentu na gotówkę.

Dlaczego płynność instrumentu jest ważna?

Musisz zakładać, że w przyszłości możesz się spotkać z nagłą potrzebą (lub koniecznością) skorzystania z zasobów finansowych Twojego portfela inwestycyjnego. Dlatego też jego skład i płynność powinna być dostosowana do takiej nagłej potrzeby. Przynajmniej część portfela powinna być ulokowana w instrumenty łatwe do spieniężenia w bardzo krótkim czasie. Niezależnie od tego na jak długo i jak ryzykownie chcesz inwestować. Często przyjmuje się, że ta płynna wartość portfela powinna wynosić przynajmniej 6-krotność Twoich (rodzinnych) miesięcznych kosztów utrzymania. Jednakże lepiej jeśli każdy sam określi ten poziom. Ważne by go nie zaniżać. Zabezpieczysz się w ten sposób na wypadek nieprzewidzianej sytuacji, w której nagle będziesz potrzebować gotówki.

Dla wielu inwestorów wysoka płynność instrumentów finansowych (portfela) jest nie tylko gwarancją bezpieczeństwa finansowego, ale również kluczową i bardzo ważną cechą całego portfela inwestycyjnego.

O płynności instrumentu decyduje:

• łatwość jego sprzedaży (czy istnieje rynek handlu nim)
• wielkość różnicy między ceną nabycia i sprzedaży (spread), im mniejsza ta różnica, tym większa płynność
• koszty przeprowadzania transakcji

Do instrumentów o niskiej płynności należą:

• nieruchomości,
• dzieła sztuki,
• akcje i udziały w spółkach niepublicznych
• aktywa kolekcjonerskie (monety, znaczki pocztowe, antyki)

Instrumenty o wysokiej płynności:

• waluty krajów wysokorozwiniętych (np. USD i EUR),
• akcje spółek notowanych na giełdach
• obligacje Skarbu Państwa notowane na giełdach
• niektóre obligacje renomowanych firm notowane na giełdach
• fundusze inwestycyjne otwarte przeznaczone dla klientów detalicznych

Co to są fundusze inwestycyjne?

Fundusze inwestycyjne to złożone instrumenty inwestycyjne, który inwestują w podstawowe instrumenty finansowe, czyli w: akcje, obligacje, surowce, towary, waluty. Tak działają niemal wszystkie fundusze inwestycyjne otwarte (FIO) dostępne dla klienta detalicznego.

Zyski i straty wypracowywane przez fundusz zależą od zachowania się cen akcji i obligacji, w które inwestuje. Fundusz akcyjny zachowuje się jak akcje spółek notowanych na giełdach, a fundusz obligacyjny jak ceny obligacji. Są też fundusze mieszane (zwane też hybrydowymi), które inwestują zarówno w akcje, jak i obligacje (w różnych proporcjach). Są to np. fundusze stabilnego wzrostu (akcje do 50%), fundusze zrównoważone (akcje od 30% do 70%) i fundusze aktywnej alokacji (akcje od 0% do 100%).

Najważniejsze to wiedzieć, że fundusze generują zyski lub straty zależne od zachowania akcji i obligacji, w które inwestują. Oczekiwanie po funduszach, że będą zachowywały się inaczej i że mogą „wyczarować” zyski, podczas gdy akcje lub obligacje spadają, jest poważnym błędem. Błędem, który bardzo często popełniany jest przez początkujących inwestorów.

Podczas bessy na rynku akcji fundusz akcyjny praktycznie nie ma szans uniknąć strat, co najwyżej zarządzający może te straty próbować ograniczać. Do takiej właśnie roli sprowadza się praca zarządzających w funduszach, czyli zwiększać zyski podczas wzrostów cen akcji lub obligacji i zmniejszać straty podczas spadków ich cen. Niektórym zarządzającym wychodzi to lepiej, innym gorzej.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Fundusze inwestycyjne mają wysoką płynność

Zanim przejdziemy dalej, warto podkreślić, że niemal wszystkie fundusze inwestycyjne otwarte (słowo „otwarte” jest tutaj bardzo ważne) pozwalają właścicielom ich jednostek uczestnictwa (inwestorom) na stosunkowo szybkie wyjście z inwestycji. Proces ten na ogół trwa 2-3 dni. Oczywiście zdarzają się wyjątkowo rzadkie przypadki (po 30 latach działania tych przypadków było zaledwie kilka), że dochodzi do wydłużenia okresu wykupu przez fundusz inwestycyjny otwarty jednostek posiadanych przez inwestorów. Może się to zdarzyć podczas nagłych kryzysów na rynkach finansowych i wzmożonej ucieczki inwestorów z danego funduszu.

Wysoka płynność wszystkich funduszy inwestycyjnych otwartych to oczywista zaleta, ale warto wiedzieć, że wcześniejsze wyjście z inwestycji w funduszu, zwłaszcza podczas paniki rynkowej, może przynieść stratę. Czyli płynność funduszy jest wysoka, ale nie gwarantuje ona sprzedaży funduszu z zyskiem.

Jeśli już wiesz, jak płynne powinny być Twoje inwestycje i jak dużą poduszkę bezpieczeństwa chcesz utrzymywać, czas na określenie Twojego profilu i cech Twojego portfela inwestycyjnego. Więcej w tekście: Jak budować portfel inwestycyjny? Określ swój profil.