Co to jest fundusz inwestycyjny

Fundusz inwestycyjny – co to jest i ile można zarobić, inwestując w fundusze? Czy to w ogóle jest bezpieczne? Odpowiadamy na najprostsze i jednocześnie najważniejsze pytania.

Co to jest fundusz inwestycyjny?

Jeśli nie masz doświadczenia w inwestowaniu lub masz ograniczony czas na badanie poszczególnych ofert akcji i obligacji, fundusze inwestycyjne mogą być bardzo dobrym sposobem na zbudowanie portfela.

Fundusz inwestycyjny to forma zbiorowego inwestowania – to oznacza, że majątek funduszu powstaje przez połączenie środków finansowych wszystkich inwestorów (czyli uczestników). Dokonane przez inwestorów wpłaty są przeliczane na tytuły uczestnictwa (jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne). Wyrażają one proporcjonalny udział inwestorów w majątku funduszu.

💡Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest gromadzenie i zarządzanie pieniędzmi swoich uczestników.

Podstawowym zadaniem funduszu inwestycyjnego jest pomnażanie pieniędzy powierzonych mu przez uczestników. To miejsce, do którego wielu inwestorów może wpłacać pieniądze, a profesjonalista – zarządzający funduszem – inwestuje je w różne instrumenty finansowe. W portfelu funduszu mogą znaleźć się akcje polskie, zagraniczne, obligacje skarbowe, korporacyjne i wiele innych instrumentów. To, co będzie w portfelu, zależy od przyjętej polityki inwestycyjnej.

Zobacz także: Jak działa fundusz inwestycyjny [INFOGRAFIKA]

Fundusze otwarte versus fundusze zamknięte

Fundusze inwestycyjne, w myśl Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, dzielimy na:

• Fundusze inwestycyjne otwarte (FIO)
• Alternatywne fundusze inwestycyjne (AFI), które dalej dzielimy na specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO) i fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ).

Każdy z wymienionych rodzajów funduszy inwestycyjnych charakteryzuje się nieco inną konstrukcją prawną oraz możliwościami inwestycyjnymi.

Przeczytaj także: Czym różni się fundusz zamknięty od otwartego?

Czy pieniądze w funduszu inwestycyjnym są bezpieczne?

To jedno z najczęściej pojawiających się pytań. Spójrzmy na to pod kątem prawnym.

• Do powołania funduszu inwestycyjnego otwartego (FIO) potrzebne jest zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego, która sprawdza, czy warunki utworzenia FIO są zgodne z przepisami.

• Fundusz inwestycyjny to odrębna osoba prawna – majątek klientów ulokowany w funduszu jest całkowicie niezależny od majątku towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI), które nim zarządza. W przypadku ewentualnego bankructwa TFI pieniądze klientów funduszy otwartych z prawnego punktu widzenia są niezagrożone. Takiego zabezpieczenia nie ma nawet w banku.

• Aktywa funduszu przechowywane są u depozytariusza. Jest nim najczęściej bank, choć może być nim również Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych lub instytucja kredytowa. Zadaniem depozytariusza jest czuwanie nad bezpieczeństwem instrumentów finansowych zgromadzonych w funduszu.

• Klient ma ciągły dostęp do swoich środków. Fundusz inwestycyjny otwarty musi zapewnić całkowity, ciągły dostęp do środków każdemu klientowi. Ci mogą w każdej chwili złożyć zlecenie umorzenia jednostek, dlatego zarządzający funduszem musi dbać o odpowiednią płynność portfela.

Przeczytaj także: Pieniądze bezpieczne jak w funduszu

Reklama

Dywersyfikacja – słowo klucz

Największą zaletą funduszu jest dywersyfikacja, czyli rozproszenie ryzyka poprzez inwestycje w różne instrumenty (akcje, obligacje, instrumenty rynku pieniężnego i instrumenty pochodne) co najmniej kilkudziesięciu podmiotów. Ile z każdego rodzaju inwestycji kupuje fundusz, zależy od celu inwestycyjnego. Należy się jednak liczyć z tym, że im krótszy termin inwestycji i bardziej agresywny fundusz, tym ryzyko poniesienia straty jest wyższe.

Przeczytaj także: Dywersyfikacja portfela - antidotum na ryzyko

Ile można zarobić na funduszach inwestycyjnych?

Ci, którzy „słyszeli, że na giełdzie można szybko zarobić”, mogą się rozczarować. Inwestowanie w fundusze inwestycyjne to raczej maraton niż sprint. Choć faktycznie są fundusze, które w przeciągu jednego roku, a nawet kilku tygodni, mogą wypracować stopę zwrotu na poziomie kilkudziesięciu procent, to historia uczy, że należy uważać. Być może inwestują wyłącznie w spółki z jednej branży, które mają za sobą świetny okres, a może wzięły za dużo ryzyka, inwestując w bardzo małe i niepłynne spółki. Oczywiście, nie ma nic złego w ryzyku, ale trzeba być go świadomym.

To, ile można potencjalnie zarobić na danym funduszu, zależy od jego polityki inwestycyjnej. W przypadku funduszy obligacji o najbardziej konserwatywnej strategii np. inwestujących głównie w krótkoterminowe papiery dłużne możemy liczyć na zarobek zbliżony do lokaty bankowej. Z kolei w przypadku funduszy akcji odniesieniem mogą być najbardziej popularne indeksy giełdowe – dla funduszy akcji polskich – WIG, a dla zagranicznych np. amerykański S&P 500 czy globalny MSCI World.

Czytaj również: Ile tak naprawdę możemy zarobić na funduszach inwestycyjnych?

💡Inwestycje w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych nie gwarantują realizacji założonego celu inwestycyjnego ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego, uczestnik funduszu ponosi ryzyko utraty przynajmniej części zainwestowanych środków. 

Ile kosztuje fundusz inwestycyjny?

Tak, inwestowanie w fundusze inwestycyjne kosztuje. Funkcjonują opłaty dystrybucyjne – najczęściej za zakup jednostek funduszy inwestycyjnych, rzadziej – za sprzedaż. Stanowią one wynagrodzenie dystrybutora (banku, domu maklerskiego). Przeważnie pobierane są przy zakupie jednostek metodą tradycyjną, czyli np. bezpośrednio u doradcy finansowego w banku. Taka opłata przeważnie waha się w przedziale 0,5% do 5,0% wpłaconej kwoty. Czyli w najgorszym przypadku, przeznaczając na zakup jednostek uczestnictwa 100 zł, de facto inwestujemy 95 zł. Można tej opłaty uniknąć – np. inwestując na Platformie KupFundusz.pl.

Drugą i najważniejszą z punktu widzenia inwestora długoterminowego opłatą jest opłata za zarządzanie. Jest ona potrącana od wartości aktywów funduszu i jest wynagrodzeniem TFI. Przeważnie im bardziej agresywna polityka funduszu inwestycyjnego, tym wyższa opłata za zarządzanie. W najtańszych wynosi mniej niż 1%, a w najdroższych funduszach otwartych — maksymalnie 2,0% (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów od 2022 roku nie może przekroczyć 2,0%). Opłata za zarządzanie jest niejako „zaszyta” w wynikach funduszu – pomniejsza potencjalny wynik inwestycji. Na co dzień jest mało odczuwalna, gdyż rozkładana jest ona po równo na każdy dzień notowań w danym roku.

Opłaty w funduszach inwestycyjnych to jeden z najważniejszych (a wielu twierdzi, że najważniejszy) czynnik, który decyduje o stopie zwrotu z inwestycji, szczególnie wieloletniej. Warto więc wybierać te fundusze, które na tle konkurentów mają niskie opłaty. Jak to sprawdzić? Na przykład na profilu każdego funduszu.

Przeczytaj także: Za co płacimy, inwestując w fundusze?

Jak zainwestować w fundusz inwestycyjny?

Zasadniczo są dwa sposoby inwestycji. Tradycyjny – idziemy do doradcy finansowego – czy to pracującego w naszym banku, czy niezależnego (np. z polecenia znajomego). Wzorowo wygląda to tak, że spotykamy się z nim twarzą w twarz, rozmawiamy o naszych finansach i potrzebach, a na koniec doradca stara się dobrać najlepiej dopasowane do nas produkty inwestycyjne (na przykład fundusze). Dobry doradca finansowy pomoże nam również monitorować wyniki inwestycji. Jednym z jego zadań jest dobranie produktu do naszego poziomu akceptacji ryzyka. Powinien też studzić emocje, gdy na rynkach robi się gorąco.

Druga droga jest dla samodzielnych. Jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych można kupować przez internet. Powstaje coraz więcej platform sprzedaży, a ich największą zaletą w większości jest brak opłat dystrybucyjnych. Internetowy kanał sprzedaży staje się coraz bardziej popularny – oprócz funduszy bez opłat dystrybucyjnych, inwestorzy dostają narzędzia do oceny wyników poszczególnych funduszy na tle konkurencji oraz narzędzia do oceny i monitorowania wyników portfeli. Niewątpliwą zaletą niezależnych internetowych platform sprzedaży jest dostępność w ofercie funduszy inwestycyjnych z różnych TFI. Jedną z nich jest KupFundusz.pl. 

Sprawdź na czym polega inwestowanie pieniędzy w fundusze inwestycyjne na Kupfundusz.pl