KID: SRI prawdę powie o… ryzyku

Jedną z najważniejszych zasad inwestowania jest to, że wiąże się z ryzykiem. Z reguły inwestycje obarczone większym ryzykiem mają wyższy potencjał stóp zwrotu, podczas gdy inwestycje mniej ryzykowne z reguły przynoszą niższe wyniki. Jednym z parametrów, który ma nam podpowiadać, z jakiego rodzaju funduszem mamy do czynienia, jest poziom wskaźnika SRI prezentowany w dokumentach KID.

Wskaźnik SRI – definicja

Wskaźnik SRI (ang. Summary Risk Indicator) ma na celu pokazanie względnego ryzyka danego produktu inwestycyjnego (np. funduszu inwestycyjnego) przy użyciu kombinacji ryzyka rynkowego i ryzyka kredytowego. Wykorzystuje odmienną i bardziej zaawansowaną formułę obliczeniową niż obowiązujący w dawnych KIID-ach wskaźnik SRRI (Syntetic Risk and Reward Indicator). W efekcie wskaźnik SRI ujawniony w dokumencie KID często różni się od wartości SRRI ujawnionej wcześniej w KIID-ach.

Reklama

Do czego służy SRI?

Każdy fundusz detaliczny ma określony poziom wskaźnika SRI: od 1 (bardzo niskie ryzyko) do 7 (bardzo wysokie ryzyko). W dużym uproszczeniu: im niższy poziom wskaźnika, tym mniejsza zmienność, niskie ryzyko poniesienia straty, ale i potencjał stóp zwrotu nie jest wysoki. Z kolei im wyższym poziom, tym to ryzyko jest wyższe, wyższa zamienność, ale i potencjał stóp zwrotu jest wysoki. Warto jednak dodać, że skala ryzyka mówi tylko o zmienności funduszu, a nie o jego wynikach. Nierzadko się zdarza, że fundusze o różnej skali ryzyka wypracowują podobny wynik w tym samym czasie (jak w poniższym przykładzie).

👉Przykład: Tę zależność dobrze obrazuje poniższy wykres porównujący dwa fundusze: z najniższym poziomem wskaźnika SRI („1”) z funduszem o najwyższym poziomie wskaźnika („7”). Wykres z notowaniami pierwszego z funduszy (różowy) przedstawia praktycznie cały czas rosnącą, choć powoli, linię, bez większych wahań (przy czym nie ma gwarancji zysku). Z kolei wykres z notowaniami funduszu z „7”-ką (żółty) wykazuje bardzo wysoką zmienność. Na tym konkretnym funduszu można było w krótkim czasie zarobić ponad 30%, ale też w kilka miesięcy stracić prawie 50%. Ostatecznie wynik obu funduszy w horyzoncie 3-letnim był niemal identyczny.

Jak się liczy poziom SRI?

We wspomnianym wcześniej wskaźniku SRRI wykorzystywanym w dokumentach KIID obliczenia są bardzo proste, gdyż bazują jedynie na odchyleniu standardowym stóp zwrotu funduszu osiągniętych w przeszłości.

W przypadku SRI formuła liczenia wskaźnika bazuje tymczasem na dwóch komponentach na ryzyku rynkowym (MRM) i ryzyku kredytowym (CRM).

• Wskaźnik MRM (ang. Market Risk Measure) bazuje na analizie wartości narażonej na ryzyko, czyli VaR (Value at Risk). VaR pozwala na oszacowanie straty, jaką może ponieść inwestor w określonych warunkach rynkowych, w określonym czasie i z określonym prawdopodobieństwem. Ocenę klasy ryzyka rynkowego (MRM class) przyznaje się w przedziale od 1 do 7 poprzez obliczenie, czy w danym okresie (RHP) strata z funduszu z prawdopodobieństwem 97,5% nie przekroczy określonej wartości.
  
  Skala SRI jest łagodniejsza od obowiązującej w SRRI, co sprawia, że produkty finansowe o wyższej zmienności mają niższą ocenę na tej skali, niż to było w przypadku SRRI. Przykładowo, aby otrzymać ocenę „4” (średnie ryzyko) wystarczy zmienność w skali roku rzędu 12-20%.
• Wskaźnik CRM (ang. Credit Risk Measure) bierze pod uwagę ryzyko kredytowe emitentów instrumentów będących w portfelu. Wskaźnik ten pełni rolę korygującą. Jeżeli zgodnie z metodologią przyjmuje wysokie wartości, to SRI jest wtedy korygowane adekwatnie w górę.

TFI mają dodatkowo możliwość podniesienia ogólnego wskaźnika ryzyka do wyższego poziomu jeżeli uznają, że jest to zasadne, czyli gdy zdaniem TFI ocena ogólnego wskaźnika ryzyka wyliczonego po agregacji ryzyka rynkowego i ryzyka kredytowego nie odzwierciedla w odpowiedni sposób ryzyka funduszu.

💡Warto pamiętać, że prezentowany poziom ryzyka uwzględnia założenie, że inwestycja w fundusz trwa przez rekomendowany okres utrzymania inwestycji (tzw. RHP, ang. recommended holding period). Wartość RHP jest uzależniona od charakterystyki funduszu – im wyższe ryzyko, tym dłuższy zalecany horyzont inwestycyjny.

To o tyle istotne, że wcześniejsze wycofanie się z inwestycji może wpłynąć na faktycznie ponoszone ryzyko, a uzyskany wynik może być niższy.

Przeczytaj także: KID - koszty funduszy pod lupą

💡Ocenę ryzyka według skali SRI publikujemy na naszej stronie internetowej: zarówno na liście funduszy (można także wybrać fundusze według konkretnego poziomu SRI) oraz na profilu funduszy w zakładce „informacje i oceny”.

Skala ryzyka a grupy funduszy

W ofercie TFI najwięcej funduszy inwestycyjnych (ponad 150) ma średnią klasę ryzyka („4” według skali SRI).

Najniższą ocenę ryzyka mają fundusze papierów dłużnych krótkoterminowych oraz obligacji korporacyjnych. Około 95% z nich ma „2” według skali SRI. Zaledwie kilka procent funduszy z tych dwóch grup ma nieco wyższe ryzyko („3”) i są to: AGIO Kapitał, Allianz Obligacji Dynamiczny, Amundi Ostrożny Inwestor oraz Rockbridge Obligacji Korporacyjnych.

W przypadku funduszy obligacji średnio i długoterminowych ocena ryzyka rozłożyła się mniej więcej po połowie pomiędzy „2” a „3”.

Najniższą ocenę ryzyka ("1") mają BNPP Papierów Dłużnych Krótkoterminowych Skarbowych oraz PKO Obligacji Samorządowych.

Fundusze absolutnej stopy zwrotu oraz mieszane, które mają portfel wypełniony i akcjami i obligacjami w różnych proporcjach, mają z reguły ocenę na poziomie „3” i nieco rzadziej „2” lub „4”.

Bardziej ryzykowne są fundusze akcyjne, które w około 66% przypadków mają klasę ryzyka na poziomie średnim „4” oraz co trzeci z nich ma średnio wysoką klasę ryzyka („5”). Najbardziej ryzykowne są natomiast fundusze surowcowe – aż 41% z nich ma „6”.

Obecnie w ofercie krajowych TFI mamy tylko jeden fundusz otwarty z najwyższą klasą ryzyka („7” według SRI) – Superfund Akcji Blockchain. Z reguły najwyższą zmienność jednostki mają fundusze inwestujące na bardzo zmiennych rynkach (czyli m.in. właśnie kryptowaluty), a także fundusze lewarowane, czyli fundusze z dźwignią, które zwracają wielokrotność zysków lub strat z danego rynku lub odwrócone (short). Wiele tego typu funduszy znajdziemy choćby wśród ETF-ów.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się