Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego to wyjątkowy produkt emerytalny. Jego główną zaletą jest to, że dokonywane wpłaty można odliczyć od corocznego podatku dochodowego, na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Na czym polega IKZE?
IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego IKZE to produkt do systematycznego oszczędzania na cele emerytalne, dający korzyści podatkowe podczas oszczędzania (można odliczyć wpłaty od podstawy opodatkowania), oraz w momencie wypłaty (brak podatku od zysków kapitałowych). Zostało utworzone w ramach III filaru systemu emerytalnego.
Reklama
Pierwsza preferencja podatkowa polega na możliwości odliczania wpłat na IKZE od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wpłaty na IKZE można odpisać od dochodu, który jest opodatkowany według skali podatkowej, w swoim rocznym rozliczeniu PIT. Dzięki temu zapłacimy niższy podatek za dany rok, co oznacza albo zwrot z urzędu skarbowego lub niższą niedopłatę. Za to przy wypłatach z konta IKZE na emeryturze płaci się 10% zryczałtowany podatek od całej wypłaconej kwoty.
Czytaj: Jak rozliczyć ulgę na IKZE?
Druga ulga podatkowa to zwolnienie z 19% podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki). Zyski wypracowane w trakcie utrzymywania IKZE są dopisywane do naszego rachunku (z tytułu posiadania akcji, obligacji itp.) i w całości reinwestowane (odsetki, dywidendy).
Skorzystanie z ulgi od podatku od zysków kapitałowych wymaga spełnienia kilku dodatkowych warunków:
- wypłata środków zgromadzonych na IKZE może być dokonana dopiero po 65 roku życia. Nie oznacza to, że nasze środki są zamrożone. Można wypłacić je wcześniej, ale tylko w całości i wypłaconą kwotę dodaje się do dochodów i odprowadza podatek dochodowy.
- trzeba dokonywać wpłat na IKZE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych.
Kto może założyć IKZE?
Konto IKZE jest dostępne dla osób, które ukończyły 16. rok życia. Osoby przed 18. rokiem życia mogą wnosić wpłaty tylko w roku, w którym osiągnęły dochody z tytułu umowy o pracę. W przypadku osoby dorosłej nie ma tego warunku.
Na IKZE może gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający – w jednej instytucji finansowej. Oznacza to, iż ustawa nie przewiduje prowadzenia wspólnego konta IKZE np. dla małżonków, czy wspólnie z dzieckiem.
IKZE można założyć także gdy posiada się IKE, bądź jest się uczestnikiem PPE czy PPK.
Limit wpłat na IKZE
Jest jednak limit wpłat (tak jak i na indywidualnych kontach emerytalnych).
Standardowo wartość odłożonych kwot na konto IKZE w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok (określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach).
Ponadto od 2021 roku obowiązuje wyższy limit dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.). Wynosi on 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok.
W 2025 roku limit wpłat na rachunek IKZE wynosi 10 407,6 zł, a dla osób prowadzących dział. pozarolniczą – 15 611,40 zł.
W przypadku osób małoletnich wysokość wpłat dodatkowo jest ograniczona wysokością uzyskiwanego dochodu z pracy.
Do limitu wpłat nie wlicza się wypracowanych zysków, dywidend czy odsetek.
Jeśli przekroczymy roczny limit wpłat, instytucja finansowa, która prowadzi rachunek, zwróci nam nadpłaconą kwotę. W niektórych instytucjach są specjalne programy, w których nadpłaty są z automatu przelewane na inne produkty finansowe.
Sprawdź, jaki limit obowiązuje obecnie - tu.
Czy IKZE się opłaca?
Konto IKZE najbardziej się opłaca przy inwestowaniu środków do 65. roku życia. Wcześniejsza wypłata oznacza konieczność zapłaty podatku dochodowego. Przy założeniu utrzymania środków do końca ważna jest efektywna obecna stawka podatku dochodowego. Im jest ona wyższa od 10% podatku ryczałtowego płaconego na koniec inwestycji, tym oszczędzanie na indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego jest bardziej opłacalne.
Prowadzenie IKZE – możliwości oszczędzania
Ustawodawca, wprowadzając IKZE, dał nam wiele możliwości oszczędzania. IKZE to tak naprawdę tylko opakowanie dla klasycznego produktu finansowego. Przy czym ustawa wprost określa, które produkty można w IKZE opakować. IKZE można prowadzić z wykorzystaniem przeróżnych klas aktywów i instrumentów o różnym profilu ryzyka.
IKZE to duża swoboda inwestowania/oszczędzania – nie ma dolnego limitu wpłat na IKZE, nie są wymagane regularne wpłaty. Ważne aby wnosić je przez co najmniej 5 dowolnych lat kalendarzowych. W każdej chwili mamy dostęp do środków zgromadzonych na koncie. Możemy także zmienić instytucję.
-
IKZE w bankach na koncie oszczędnościowym (lokacie) - to rozwiązanie szczególnie polecane osobom nietolerującym żadnego ryzyka, które chcą mieć gwarancję ochrony środków. Problemem IKZE z lokatą jest to, że oprocentowanie z reguły jest niższe od klasycznych depozytów / kont oszczędnościowych. Zazwyczaj założenie takiego konta jest bezpłatne, jednak trzeba się liczyć z opłatą, jeśli będziemy chcieli zrezygnować z niego w ciągu 12 miesięcy od założenia.
-
IKZE w PTE (powszechne towarzystwa emerytalne) z Dobrowolnym Funduszem Emerytalnym - to fundusze o profilu zrównoważonym lub aktywnej alokacji, które inwestują w różnych proporcjach w akcje oraz obligacje. Wpłaty są przeliczane na jednostki uczestnictwa, których wartość zmienia się każdego dnia, w zależności od tego, jak zachowują się aktywa zgromadzone w funduszu. W DFE w zamian za poniesione ryzyko mamy większe prawdopodobieństwo osiągnięcia wyższych zysków niż na produktach z niższym ryzykiem, jak lokaty czy obligacje. Dobrowolne fundusze emerytalne polecane są osobom gotowym na podjęcie pewnego ryzyka inwestycyjnego, by osiągnąć wyższe zyski, ale nie chcą samodzielnie wybierać różnych aktywów. Do wyboru mamy tylko jeden fundusz DFE mający z góry określony model inwestowania, charakteryzujący się stosunkowo niskim poziomem ryzyka.
Sprawdź: oferta IKZE z dobrowolnym funduszem emerytalnym.
Przeczytaj: Ranking IKZE z Dobrowolnym Funduszem Emerytalnym -
IKZE w TFI, które oferują fundusze inwestycyjne - t dobre rozwiązanie dla tych, którzy chcą skorzystać z różnych instrumentów finansowych (obligacji, akcji, surowców, polskich i zagranicznych ) w jednym produkcie. Podobnie jak w DFE wpłacane środki przeliczane są na jednostki. Mamy do wyboru wiele różnych funduszy otwartych, realizujących różne strategie inwestycyjne: fundusze akcyjne z wyższym ryzykiem, ale i wyższym potencjałem zysków, fundusze dłużne z niższym ryzykiem, fundusze surowcowe, fundusze mieszane (inwestujące w różnorodne aktywa). Możemy wybrać jeden fundusz lub zdywersyfikować portfel o kilka funduszy. W kilku TFI mamy w ofercie specjalne fundusze zdefiniowanej daty (na nich opierają się PPK), które dostosowują skład portfela do wieku inwestora albo tzw. portfele modelowe – z różnych funduszy w proporcjach dopasowanych do wieku. Są one polecane szczególnie tym, decyzję o tym, w jakie rodzaje aktywów inwestować, pozostawiają decyzję zarządzającym w ramach jednego portfela.
Zobacz ofertę IKZE z funduszami, w których inwestuje się w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.
Sprawdź ranking IKZE z funduszami inwestycyjnymi 2023. -
IKZE u ubezpieczyciela dającego dostęp do funduszy UFK - to umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK). Składa się z dwóch elementów: część środków wpływa do funduszu, a pozostała część to opłata za udzielenie ochrony ubezpieczeniowej. Za wpłatę na IKZE uważane są jedynie środki przekazane do funduszy. Inwestowanie środków przekazywanych do UFK odbywa się w sposób zbliżony do funduszy inwestycyjnych. Ubezpieczyciele dają możliwość wyboru funduszu z szerokiej oferty produktów o różnym profilu ryzyka. Produkty te są bardziej skomplikowane od wcześniej wymienionych i często droższe. Ubezpieczyciel pobiera opłatę za zarządzanie oraz różne koszty ubezpieczeniowe. Obecnie indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego prowadzi 9 ubezpieczycieli.
-
IKZE w domu maklerskim – inwestując w różne instrumenty finansowe - w ramach rachunku maklerskiego lokujemy oszczędności w wybrane instrumenty finansowe, takie jak akcje, certyfikaty strukturyzowane, tytuły uczestnictwa ETF, z wyłączeniem instrumentów pochodnych (kontraktów terminowych i opcji). Na rachunku maklerskim w ramach IKZE mamy pełną swobodę w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Tylko zlecenia muszą być pełnopłatne, a wpłaty jedynie w PLN. Obecnie IKZE prowadzi 7 domów maklerskich.
Jak założyć IKZE?
Założenie IKZE wiąże się z podpisaniem umowy, w niektórych instytucjach przez Internet, w innych przy udziale kuriera bądź bezpośrednio w placówce.
IKZE – koszty
W większości IKZE instytucje wprowadziły różnego rodzaju obniżki kosztów. W przypadku funduszy inwestycyjnych często TFI nie pobierają opłat manipulacyjnych, w dodatku oferują specjalne jednostki o niższych opłatach za zarządzanie. Często możemy się natknąć na opłatę za utworzenie IKZE, która jest zazwyczaj wynagrodzeniem dla dystrybutora. Warto jednak poszukać sposobu na jej uniknięcie (promocje).
Transfery pomiędzy instytucjami prowadzącymi IKZE
W każdym momencie można zmienić typ IKZE oraz przenieść środki do innej instytucji finansowej (tzw. transfer środków z jednej instytucji do drugiej). Jeśli przenosimy nasze oszczędności z instytucji, w której posiadaliśmy IKZE przez ponad 12 miesięcy, nie poniesiemy żadnej dodatkowej opłaty transferowej. Może być ona naliczona, jedynie jeśli przenosimy środki przed upływem roku.
Przeniesienie środków zgromadzonych na IKZE możliwe jest tylko do innej instytucji prowadzącej IKZE, z która oszczędzający zawarł umowę o prowadzenie IKZE.
Ustawa nie przewiduje możliwości dokonania wypłaty transferowej np. na IKE lub do PPE.
Tak samo, nie można na IKZE przenosić środków z indywidualnego konta emerytalnego (IKE) czy PPK.
Przeczytaj także: Transfer środków między IKE, IKZE a PPE czy PPK.
Wypłaty transferowe środków zgromadzonych przez oszczędzającego między instytucjami prowadzącymi IKZE a także wypłaty transferowe dokonane na IKZE osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego zwolnione są z opodatkowania.
IKZE a dziedziczenie
Kolejna zaleta to możliwość dziedziczenia oraz zwolnienie wypłaty od podatku spadkowego, a także od jakichkolwiek innych opłat. W przypadku śmierci oszczędzającego na IKZE, zgromadzone na koncie środki dziedziczą spadkobiercy lub wskazane wcześniej w umowie osoby uposażone. Nie ma znaczenia, czy posiadacz IKZE ukończył wiek emerytalny. Osoba, która dziedziczy gromadzone pieniądze, może przeznaczyć je na dowolny cel. W takim przypadku, wypłata środków zgromadzonych na IKZE zmarłego oszczędzającego na IKZE następuje na wniosek osoby uprawnionej.
Osoby uposażone lub spadkobiercy kapitał dziedziczony z IKZE mogą przenieść na swoje IKZE (wypłata transferowa).
Spadkobiercy i osoby uprawnione do otrzymania środków z IKZE, dokonujące ich wypłaty, płacą 10% zryczałtowany podatek dochodowy. Przeniesienie środków na własne IKZE odracza moment zapłaty podatku do czasu wypłaty środków.
Kiedy można wypłacić pieniądze z IKZE?
Środki zgromadzone na IKZE można wypłacić w każdym momencie, są one doliczane do dochodu.
Z konta IKZE nie można wycofać części zgromadzonych środków, tak jak to jest możliwe w przypadku IKE. Z IKZE możliwe jest dokonanie jedynie zwrotu wszystkich środków zgromadzonych na tym koncie. Zwrot środków podlega opodatkowaniu PIT wg skali podatkowej.
By utrzymać ulgi podatkowe możemy wypłacić środki dopiero po ukończeniu 65 lat, pod warunkiem dokonywania wpłat przez co najmniej 5 lat kalendarzowych. Pieniądze można wypłacić jednorazowo lub w ratach (okres wypłat wynosi wtedy 10 lat).
Wypłata z IKZE
Wypłata środków zgromadzonych na IKZE z ulgą z podatku od zysków kapitałowych następuje wyłącznie:
- na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat. Warunkiem jest dokonywanie wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych,
- w przypadku śmierci oszczędzającego – na wniosek osoby uprawnionej.
Środki zgromadzone przez oszczędzającego na IKZE mogą być wypłacone jednorazowo lub w ratach. Wypłata w ratach będzie przez co najmniej 10 lat, chyba że okres oszczędzania w ramach IKZE był krótszy (nie mniej niż 5 lat). W takim przypadku wypłata środków będzie mogła być pobierana przez okres równy okresowi oszczędzania, tj. okresowi, w jakim dokonywane były wpłaty.
Środki wypłacane po zakończeniu oszczędzania na IKZE, niezależnie od formy wypłaty będą opodatkowane podatkiem zryczałtowanym 10%. Podatek ten pobiera sama instytucja finansowa (jako płatnik).
