Bliski koniec PTE. Rynek TFI czeka rewolucja

O skali zmian świadczy wartość aktywów zarządzanych przez PTE, ale i poszczególne firmy. Na koniec października zarządzały one 155 mld zł, w tym największe – Nationale-Nederlanden PTE – prawie 40 mld zł (zgromadzonymi w OFE i w DFE). Dla porównania tylko jedno TFI zarządza większymi aktywami – Ipopema TFI (ponad 56 mld zł), a cały rynek funduszy inwestycyjnych warty jest niecałe 270 mld zł. To oznacza, że wraz z jedną operacją wartość rynku TFI wzrośnie o ponad połowę. O ile dokładnie - zależy od kilku czynników.

Golenie OFE

OFE czeka jeszcze kilka operacji obniżających wartość zgromadzonych w nich aktywów. Projekt ustawy o likwidacji OFE* zakłada, że:

• z początkiem 2020 roku ZUS zaprzestanie odprowadzania części składek na ubezpieczenie społeczne do OFE. Do tej pory co miesiąc do OFE trafiało z tego tytułu średnio 270 mln zł;
• tzw. suwak – czyli operacja przenoszenia aktywów osób zbliżających się na emeryturę z OFE do ZUS – będzie działał dłużej – do końca marca 2020 roku. Obecnie co miesiąc OFE z tego tytułu przelewają do ZUS średnio ok. 580 mln zł;
• 28 kwietnia 2020 r. OFE umorzy jednostki rozrachunkowe zapisane na dzień 25 kwietnia 2020 r. na rachunku członka OFE, który złożył deklarację o przejściu do ZUS, a 6 maja 2020 r. OFE przekaże do ZUS składniki portfela inwestycyjnego proporcjonalnie do ich udziału w zarządzanym portfelu inwestycyjnym o łącznej wartości odpowiadającej sumie wartości umorzonych jednostek rozrachunkowych. Szacuje się, że ZUS wybierze ok. 20% ubezpieczonych, co by odpowiadało ok. 30 mld zł.
• 29 lipca 2020 r. OFE oraz DFE zostaną przekształcone w SFIO, natomiast PTE w TFI
• aktywa przeniesione do IKE będą uszczuplone o tzw. opłatę przekształceniową (15%), która trafi do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jej dokładna wysokość ma być ustalona 30 marca 2020 r. Środki te zostaną przeniesione w dwóch transzach odpowiednio 70 i 30% wartości zobowiązania do 31 października 2020 r. pierwsza i do 31 października 2021 r. druga.

 
To oznacza, że w lipcu rynek TFI powiększy się nie o 155 mld zł, ale o ok. 123 mld zł (a po wniesieniu opłaty przekształceniowej –  w sumie o ok. 105 mld zł). Mimo to, wciąż oznacza to ogromny skok branży funduszowej i spore przetasowania.

Nowe rozdanie na rynku TFI

Obecnie działa 10 PTE. Większość z nich pochodzi z grup kapitałowych, które mają już TFI w swojej ofercie, a dwa z nich mają wręcz tego samego właściciela.

Przed nimi stoi podjęcie decyzji, czy połączyć obie instytucje, czy też pozostawić dwie działające obok siebie. Dla przykładu, gdyby NN Investment Partners TFI połączyło się z Nationale-Nederlanden PTE, powstałby drugi pod względem wielkości gracz na rynku. Wszystko jednak wskazuje na to, że obie instytucje będą działać dalej osobno, choćby dlatego, że mają inną strukturę właścicielską. Przy czym Nationale-Nederlanden z racji ogromnych aktywów wkoczyłoby do pierwszej trójki największych TFI. Co innego z PKO TFI – właścicielem zarówno TFI jak i PKO Bankowy PTE jest PKO Bank Polski. Po ewentualnym połączeniu umocniłoby się na drugiej pozycji.

Na jaki krok zdecydują się te instytucje, nie wiemy. Ale wiemy, że na rynku TFI pojawią się zupełnie nowi gracze – chodzi o grupę Aegon, która nie miała do tej pory TFI w Polsce oraz Pocztylion Arka, należące w 1/3 do Poczty Polskiej. Obie instytucje walczą teraz o klientów PPK. Ale to już kolejna rewolucja.

* Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne został przyjęty przez Radę Ministrów 6 listopada. Rada Ministrów zobowiązała Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju do opracowania tekstu ostatecznego projektu ustawy w uzgodnieniu z Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Prezesem Rządowego Centrum Legislacji oraz Prezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i zdecydowała o skierowaniu projektu ustawy do Sejmu, upoważniając Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju do prezentowania stanowiska Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.