Rząd chce lepszej kontroli nad finansami NBP. Powstaje projekt nowelizacji ustawy

Projekt ustawy przygotowany przez Ministerstwo Finansów ma na celu wprowadzenie prawnie określonego mechanizmu komunikacji między Narodowym Bankiem Polskim a Ministrem Finansów podczas prac nad ustawą budżetową oraz planami średniookresowymi. Chodzi przede wszystkim o zapewnienie rządowi dostępu do aktualnych i wiarygodnych danych dotyczących wyniku finansowego NBP i możliwej wpłaty z zysku banku centralnego do budżetu państwa.

Reklama

Rząd musi znać szacunkową wysokość zysku NBP oraz ewentualnej wpłaty z tego tytułu, ponieważ wpływa to na kształtowanie dochodów państwa. Dotychczas – jak wskazano w uzasadnieniu – komunikacja między NBP a resortem finansów była niewystarczająca, a dane przekazywane zbyt rzadko i z opóźnieniem. 

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Nowe przepisy to reakcja na niedawne zawirowania wokół wyniku finansowego NBP – w latach 2022–2023 bank centralny wykazał stratę, o której resort finansów miał zostać poinformowany zbyt późno, by uwzględnić ją w budżecie. W efekcie, jak wynika z uzasadnienia projektu, rząd nie miał możliwości rzetelnego oszacowania wpływów z tytułu wpłaty z zysku NBP, co przełożyło się na pogorszenie jakości prognoz budżetowych.

– Celem jest zapewnienie Ministrowi Finansów bieżącego dostępu do danych o sytuacji finansowej NBP – wskazano w uzasadnieniu.

Comiesięczne dane, trzyletnie prognozy

Projekt zakłada wprowadzenie obowiązku comiesięcznego przekazywania Ministrowi Finansów prognoz wykonania planu finansowego NBP. Dodatkowo Rada Polityki Pieniężnej będzie zatwierdzać trzyletnie prognozy finansowe banku centralnego, a także ich bieżące aktualizacje. Zarząd NBP zostanie zobowiązany do uchwalania comiesięcznych szacunków wykonania planu.

Choć zmiany nie ingerują bezpośrednio w niezależność NBP w zakresie polityki pieniężnej, to oznaczają większy nadzór informacyjny ze strony resortu finansów nad działalnością banku centralnego.

Projekt jest realizacją zaleceń Rady Ministrów zawartych w niepublikowanej uchwale nr 83 z lipca 2024 r. w sprawie zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego Narodowego Banku Polskiego na dzień 31 grudnia 2023 r. W dokumencie Rada Ministrów wyraziła zaniepokojenie ujemnym wynikiem banku centralnego oraz brakiem odpowiedniej komunikacji ze strony NBP na etapie planowania budżetu.

Ministerstwo Finansów podkreśla, że celem reformy jest usprawnienie procesu budżetowego i zapewnienie rzetelnych danych zarówno przy planowaniu budżetu rocznego, jak i wieloletnich planów finansowych zgodnych z nowymi regulacjami UE.

Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w III kwartale 2025 r.