To ostatni dzwonek, aby załapać się w tym roku na benefity podatkowe

Do końca grudnia jest czas, aby wykorzystać tegoroczny limit wpłat do produktów emerytalnych z trzeciego filara. W 2022 r. na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) można zainwestować maksymalnie 17 766 zł, a na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) – 7 106,4 zł. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą limit na IKZE jest wyższy i wynosi 10 659,6 zł. Warto się pospieszyć i skorzystać z atrakcyjnych benefitów podatkowych. W przyszłym roku limity będą wyższe. W IKZE sięgną 8 322 zł i 12 483 zł (działalność gospodarcza), a w IKE - 20 805 zł.

Reklama

Sprawdź: IKE czy IKZE — co się bardziej opłaca

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

- Z wpłatą na IKZE nie warto czekać na ostatnią chwilę. W 2022 r. należy ją dokonać nie później niż 29 grudnia, bowiem układ dni wolnych i roboczych w ostatnich dniach tego roku może sprawić, że nasza wpłata nie dotrze na czas i nie będziemy jej mogli odliczyć od podstawy opodatkowania za ten rok – mówi Paweł Hotowy, z-ca dyrektora biura komunikacji inwestycyjnej i analiz PKO TFI.

Przeczytaj także: Ranking IKZE z funduszami inwestycyjnymi

Gorący grudzień

Formalnie IKE i IKZE to wyodrębnione rachunki, które można założyć w ramach umowy m.in. z wybranym bankiem, biurem maklerskim czy TFI. W praktyce to jedynie „opakowanie” dla wybranego przez nas sposobu oszczędzania, np. na lokacie, w akcjach czy w funduszu inwestycyjnym. Można mieć tylko jedną umowę IKE i tylko jedną umowę IKZE w tym samym czasie. Podstawowy cel obu kont to długoterminowe oszczędzanie na dodatkową emeryturę. I choć wpłat można dokonywać w ratach przez cały rok, to przedstawiciele TFI ujawniają, że gorący okres, zwłaszcza dla IKZE, to właśnie grudzień.

- W przypadku IKZE ostatnie lata pokazują, że część klientów dokonuje regularnych wpłat, jednak nadal spora grupa uczestników dokonuje wpłat jednorazowych w końcówce roku. Sezon wzmożonej aktywności rozpoczyna się w październiku i osiąga swój szczyt w ostatnich dniach grudnia. W tymże miesiącu klienci wpłacają też ponad 4 razy więcej niż przeciętnie w pozostałych miesiącach roku. Niestety na grudzień przypada blisko jedna trzecia wpłacanych łącznie kwot. W przypadku IKE obserwujemy bardziej regularny charakter wpłat, lecz szczyt aktywności również przypada zazwyczaj na przełom roku kalendarzowego – wskazuje Paweł Hotowy z PKO TFI.

Z danych Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że średnia wartość wpłat na IKE wynosi 3,8 tys. zł, przy czym najwięcej, bo średnio niemal 12 tys. w skali roku inwestują klienci biur maklerskich, a najmniej (1,6 tys. zł) – klienci zakładów ubezpieczeń. Do IKE w TFI płynie średnio 1,9 tys. zł.  

- Posiadacze zarówno IKE, jak i IKZE mogą być wzorem regularnego oszczędzania. Zasilenia co roku dotyczą ponad 90 proc. rachunków – czyli można powiedzieć, że jeśli ktoś raz wpłacił – wpłaca już regularnie, szczególnie na IKZE. Mamy zarówno osoby wpłacające regularnie mniejsze sumy, jak i te wpłacające dużą kwotę (często zbliżoną do limitu) pod koniec roku. Zdecydowanie końcówka roku to czas największej popularności IKE i IKZE – klienci chcą wykorzystać limity wpłat przewidziane na dany rok – mówi Marcin Żółtek, wiceprezes TFI PZU.

Na IKZE średnia wpłat wynosi 2,7 tys. zł, ale w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą jest znacznie wyższa, bo sięga 5,7 tys zł. Dane KNF potwierdzają, że większość kont zasilana jest jednorazowo. Na koniec czerwca Polacy posiadali łącznie ponad 50 tys. kont IKE i niemal 17 tys. IKZE.

- Bazując na danych za dwa poprzednie lata widać, że wpłaty na konta emerytalne podlegają sezonowości. W szczególności dotyczy to IKZE, gdzie skala wpłat w grudniu jest kilkukrotnie wyższa niż w pozostałych miesiącach roku. Co ciekawe również w styczniu skala wpłat na konta IKE i IKZE jest podwyższona – zauważa Radosław Sosna, dyrektor departamentu sprzedaży i budowania doświadczeń klienta w NN Investment Partners TFI.

IKE i IKZE, czyli jak legalnie nie płacić podatków

Przewagą IKE jest możliwość inwestowania wyższych kwot, a przyszłe wypłaty zgromadzonych w ten sposób oszczędności będą zwolnione z tzw. podatku Belki. Dzięki temu cały wypracowany przez lata zysk zostaje w naszej kieszeni. Ile? Przykładowo, gdybyśmy co roku do funduszu inwestycyjnego wpłacali jednorazowo po 10 tys. zł i przy założeniu, że nasz zysk wyniesie 5 proc. w skali roku, to po 20 latach takiego oszczędzania zgromadzimy łącznie niemal 347,2 tys. zł, na co składa się 200 tys. zł z tytułu wpłat i niemal 147,2 tys. zł szacowanego zysku. Całej tej sumy jednak nie otrzymamy. Od zysku trzeba przecież zapłacić 19-proc. podatek, który wyniesie niemal 28 tys. zł. Daniny moglibyśmy jednak uniknąć, gdyby nasz fundusz „opakowany” był w formę prawną IKE.

Czytaj także: Jak uniknąć podatku Belki? Jest na to legalny sposób

Zaletą IKZE jest natomiast bieżąca ulga podatkowa - wpłaty dokonane w danym roku kalendarzowym można odliczyć od podstawy opodatkowania przy rocznym rozliczeniu PIT, co upoważnia nas do zwrotu 12, 19 lub 32 proc. wartości uiszczonej składki. Przy wykorzystaniu całego tegorocznego limitu wpłat na IKZE (nieco ponad 7 tys. zł) ulga podatkowa przy opodatkowaniu wg skali progresywnej 12 proc. wyniesie 852,8 zł, przy opodatkowaniu wg skali liniowej (19 proc.) sięgnie 1 350,22 zł, a przy najwyższym progu (32 proc.) – przekroczy 2200 zł.

Oszczędności zgromadzone w IKE i IKZE stanowią prywatną własność i są dziedziczone. Można je też w każdym momencie wypłacić. Wówczas jednak utracimy benefity podatkowe. Warunkiem utrzymania ulg w przypadku obu kont jest bowiem dokonanie wypłaty pieniędzy dopiero po osiągnięciu wymaganego wieku: dla IKZE – 65 lat, dla IKE – 60.

W 2023 r. limity będą wyższe

Limity wpłat na konta emerytalne trzeciego filaru ustalane są na podstawie przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia brutto. Zgodnie z przyjętą ustawą budżetową w 2023 wyniesie ono 6 935 zł, czyli o 1000 zł więcej niż w tym roku. Ustawa wskazuje, że wpłaty dokonywane na IKE w danym roku kalendarzowym nie mogą być wyższe od trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia, a na IKZE – nie mogą przekroczyć 1,2-krotności wspomnianej kwoty. W zeszłym roku pojawiał się też nowy limit IKZE dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

 - Ustawodawca wprowadził w 2021 roku nową kategorię uczestników IKZE z większym limitem (1,8-krotności), co jest odpowiedzią na wprowadzone od 2021 roku dla wszystkich pracodawców PPK i jednoczesny brak możliwości utworzenia PPK dla osób, które prowadzą pozarolniczą działalność. Jest to pewien ukłon w stronę osób, które nie mogą utworzyć PPK – wskazuje dr Antoni Kolek, ekspert Instytutu Emerytalnego.

W efekcie, w 2023 r. limit wpłat na IKZE wyniesie 8 322 zł i 12 483 zł (działalność gospodarcza), a w IKE - 20 805 zł.