Na co zwracać uwagę, inwestując w fundusz dłużny? O czym mówi duration?

Większość inwestorów, inwestując w fundusze dłużne, liczy na niekoniecznie wysoki zarobek, ale za to bez większego ryzyka i tym samym na stabilizację portfela. Tymczasem wyniki funduszy dłużnych podlegają różnym wahaniom, a różnice pomiędzy produktami nierzadko są ogromne. Szczególnie ostatnie miesiące pokazały, jak z dużymi wahaniami możemy mieć do czynienia. W okresie 12 miesięcy niektóre fundusze polskich papierów dłużnych straciły po ponad 27%, podczas gdy kilka wypracowało niewielki zysk.

Reklama

Tak duże rozbieżności wynikają z różnic na poziomie rzeczywistej polityki, odmiennego spektrum inwestycyjnego oraz decyzji zarządzających i podjętego ryzyka (głównie kredytowego czy stopy procentowej). Większość potrzebnych informacji znajdziemy w prospektach (polityka inwestycyjna, limity), sprawozdaniach finansowych (pełny skład portfela) czy kartach funduszy (np. podział na obligacje skarbowe/korporacyjne, największe składniki portfela). Ale jest też kilka parametrów, które w prosty sposób podpowiadają, czego można się spodziewać po funduszu dłużnym, a które nie są już tak często dostępne. Mowa choćby o takich parametrach jak duration (modified duration) czy bieżąca rentowność portfela. Niestety zaledwie kilka TFI publikuje je w swoich materiałach. Tymczasem informacje te pokazywane raz w miesiącu ułatwiłby inwestorom podejmowanie decyzji. 

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Pierwsze dwa parametry (duration i modified duration) mówią nam o wrażliwości funduszu na zmiany stopy procentowej. To właśnie gwałtowne podwyżki stóp procentowych zdestabilizowały stopy zwrotu funduszy dłużnych w ostatnich miesiącach. Wpływ zmian stóp procentowych nie jest jednolity we wszystkich kategoriach funduszy dłużnych, a nawet funduszy w ramach kategorii. To dlatego, że każdy fundusz ma nieco inną strategię w tym obszarze.

Duration (duracja, czas trwania) – to w uproszczeniu okres, w którym obligacja zwróci wartość zainwestowanego kapitału z przyszłych przepływów pieniężnych. Na przykład duracja na poziomie 3,8 oznacza, że średni czas oczekiwania na przepływ środków pieniężnych z inwestycji wynosi blisko 4 lata. Parametr ten łączy kilka cech obligacji, takich jak termin zapadalności (czas wyrażony w latach, który upływa do momentu spłaty całego kapitału), wysokość kuponów, itp. w jedną liczbę, która dobrze wskazuje, jak wrażliwa jest cena obligacji (portfela dłużnego) na zmiany stóp procentowych. Ponieważ fundusz inwestuje w wiele obligacji, to duration funduszu (a dokładniej Macaulay Duration) jest średnią ważoną duracji poszczególnych obligacji znajdujących się w portfelu. 

Prosta zasada jest taka, że ​​im wyższy wskaźnik duration ma fundusz, tym jest on bardziej wrażliwy na zmiany stóp procentowych. Przy tym warto pamiętać, że ceny obligacji wykazują odwrotną zależność od stóp procentowych. Gdy stopy procentowe rosną, to ceny obligacji spadają. I odwrotnie – gdy stopy procentowe spadają, to ceny obligacji rosną.

Wyższe duration oznacza więc bardziej niestabilne zachowanie w zmieniającym się środowisku – wyższe ryzyko straty w przypadku wzrostu stóp procentowych, ale i wyższy potencjalny zysk w przypadku obniżenia stóp procentowych. Jeżeli portfel funduszu inwestycyjnego ma niskie duration (krótszy czas trwania), to jednostka takiego funduszu nie powinna ulegać dużym wahaniom w środowisku zmieniających się stóp.

Bardziej precyzyjnym narzędziem do pomiaru wrażliwości ceny obligacji na stopy procentowe jest zmodyfikowane duration.

Modified duration (zmodyfikowane duration) wskazuje, jak wrażliwy będzie fundusz na zmiany stóp procentowych. Mierzy potencjalną zmianę wartości jednostki funduszu dłużnego (części dłużnej portfela) w odpowiedzi na zmianę stóp procentowych, przy założeniu, że inne parametry pozostają bez zmian. Na przykład, jeżeli zmodyfikowane duration wynosi 2, to wzrost stóp procentowych o 1% będzie oznaczać potencjalną stratę na poziomie -2%. I odwrotnie – spadek stopy procentowej o 1% oznacza wzrost jednostki funduszu o 2%.

Podawane w kartach funduszy MD portfela dłużnego funduszu liczone jest jako średnia ważona udziałem w portfelu parametrów MD dla poszczególnych składników portfela.

Obecnie dane o duration portfela można znaleźć w kartach funduszy:

• Ipopema TFI (pod hasłem „czas trwania portfela – duracja”),
• Investors TFI (duracja),
• Generali Investments TFI, MetLife TFI, NobleFunds TFI, Santander TFI (duration),
• Esaliens TFI (Efektywny czas trwania (części dłużnej) portfela w latach)
• Aviva Investors TFI (Modified Duration portfela)
• UNIQA TFI (zmodyfikowana duracja).

Co do zasady niższe duration mają fundusze polskich papierów dłużnych (uniwersalne czy papierów skarbowych), a wyższe – fundusze papierów dłużnych długoterminowe. Poza tym ważny jest styl zarządzania, jaki stosują poszczególni zarządzający. Stosujący pasywne podejście dokonują niewielkich zmian, a ryzyko stopy procentowej danego funduszu jest w miarę stałe. Jest też spora grupa funduszy, których zarządzający stosują aktywne podejście względem duration, dostosowując jego poziom do sytuacji na rynku.

Podsumowując, znajomość duration czy modified duration portfela funduszy dłużnych pomaga zrozumieć wrażliwość cenową na ryzyko stopy procentowej i dopasować fundusz do profilu ryzyka i celów finansowych. Dla inwestorów o niskiej skłonności do ryzyka i krótkim horyzoncie inwestycyjnym bardziej odpowiednie są fundusze z niskim duration. Podobnie jak w okresie podwyżek stóp procentowych. Z kolei dla inwestorów długoterminowych, czy przewidujących spadek stóp procentowych, bardziej odpowiednie będą fundusze z wyższym duration.