Skuteczność funduszy absolutnej stopy zwrotu (wrzesień 2024) - dobry kwartał, lepsze noty

Trzeci kwartał 2023 roku był okresem wyzwań i zmienności dla rynków finansowych. Jeszcze w sierpniu inwestorzy obawiali się recesji w USA, gdy odpaliła się tzw. reguła Sahm. Słabszą kondycję prezentowały spółki technologiczne, które odnotowały jedne z najgorszych kwartalnych wyników spośród wszystkich sektorów. Ostatecznie jednak rynki zakończyły ten okres pozytywnie, a najwięcej w tym zasługi Fedu, który na wrześniowym posiedzeniu ściął stopy procentowe aż o 50 pkt bazowych. Dość powiedzieć, że amerykański S&P 500 zakończył kwartał z najlepszym wynikiem YTD w tym stuleciu. Pod koniec września do gry dołączyły Chiny odpalając stymulus fiskalny i monetarny, co napędziło chińskie indeksy i poprawiło sentyment na innych rynkach akcji. 

Reklama

W takich warunkach niemal wszystkie analizowane przez nas funduszy absolute return poprawiły swoją skuteczność lub utrzymały noty. Na koniec września spośród łącznie 72 otwartych i zamkniętych funduszy absolutnej stopy zwrotu (polskich, jak i luksemburskich), których wyniki analizujemy, 10 wypełniało swoje sztandarowe zadanie w 100 proc. Jest też jeden maruder, któremu w ostatnich miesiącach wyjątkowo nie idzie.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Dla przypomnienia! Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest zarabianie w każdych warunkach rynkowych, bez względu na to, w którą stronę podążają indeksy giełdowe, ceny obligacji czy surowców. Fundusze te realizują swoje sztandarowe zadanie na wiele różnych sposobów, zatem porównywanie ich do siebie, analizując nominalne stopy zwrotu, nie jest najlepszym sposobem sprawdzania ich skuteczności. Tę lepiej analizować, patrząc na powtarzalność stóp zwrotu w wybranych okresach. Dobry fundusz absolute return powinien osiągać dodatnie wyniki w sposób stabilny i powtarzalny w wybranym horyzoncie, np. rocznym. Im więcej takich okresów zakończył z zyskiem, tym większa szansa, że nas nie zawiedzie.

Stosowana przez nas metodologia polega właśnie na analizowaniu regularności w wypracowywaniu dodatnich wyników. Badamy ją na podstawie tego, ile dodatnich przesuwanych 12-miesięcznych stóp zwrotu miały te fundusze w ostatnich trzech latach. Takich okresów może być maksymalnie 24. Czyli np. jeżeli na koniec września 2024 roku dany fundusz miał 50-proc. skuteczność, to oznacza, że od września 2022 do września 2024 r. zanotował 12 okresów, w których roczna stopa zwrotu była na plusie.

Dodatkowo wyniki poszczególnych rozwiązań porównujemy do oprocentowania depozytów. Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest bowiem również osiąganie wyników przewyższających stopę wolną od ryzyka. Osobne oceny dostają fundusze działające krócej niż 3 lata i FIZ-y wyceniane kwartalnie.

Najwyższą, 100-proc. skuteczność, spośród krajowych funduszy otwartych ma Santander Prestiż Dłużny Aktywny, który działa na rynku relatywnie krótko, bo od ostatniego dnia grudnia 2022 r. Fundusz stosuje strategię absolute return inwestując na rynku długu (głównie w instrumenty denominowane w PLN), w niemal każdym jego segmencie (papiery skarbowe i korporacyjne, rynek pieniężny). Wskaźnik duration jego portfela zawiera się między -2 a 5. Od początku obecnie polityki inwestycyjnej (przed grudniem 2022 r. stosował strategię dłużną uniwersalną) fundusz jeszcze ani razu nie zawiódł swoich klientów. Od tego czasu jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) są nad kreską i wynoszą od 7,2 do 10,9 proc. Od końca grudnia 2022 do końca września 2024 r. zyskał niecałe 16 proc. 

Na drugim miejscu podium uplasował się PZU Energia Ochrony Absolutnej Stopy Zwrotu, który swoje sztandarowe zadanie wypełnia w 96 proc. (bez zmian wobec odczytu z końca czerwca). Fundusz już od listopada 2022 r. trzyma fason, zatem jeśli również w IV kwartale nie zawiedzie, jego skuteczność na koniec roku wyniesie 100 proc. Jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) od listopada 2022 r. wynoszą od 4,2 do 20,4 proc. W skali trzech lat zarobił ponad 32 proc., niemal 2 razy więcej niż zwrot z depozytów. Fundusz stosuje strategię absolutnej stopy zwrotu poprzez inwestowanie aktywów w instrumenty dłużne i pieniężne zarówno skarbowe, jak i korporacyjne. 

Skuteczność z 83 do 96 proc. poprawił z kolei PZU Energia Agresywny Absolutnej Stopy Zwrotu, który jest trzecim najlepszym otwartym funduszem absolute return. Fundusz ten również od listopada 2022 r. notuje dodatnie 12-miesięczne stopy (przesuwane co miesiąc), które wynoszą od 0,6 do 22,2 proc. W skali ostatnich trzech lat zyskał prawie 27 proc., co również znacząco przewyższa oprocentowania depozytów. 

Tylko jednemu funduszowi otwartemu w III kwartale spadły noty, i to już kolejny kwartał z rzędu. Mowa o Goldman Sachs Multi Factor. Jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) od lutego tego roku są pod kreską (od -2,7 proc. do -7,9 proc.), w efekcie jego skuteczność wynosi zaledwie 54 proc. (wobec 67 proc. kwartał wcześniej). Jeszcze rok temu fundusz wypełniał swoje zadanie z 96-proc. skutecznością, i był to tym samym najlepszy wynik spośród wszystkich funduszy otwartych (FIO, SFIO). Goldman Sachs Multi Factor jest master-feederem, a zatem inwestuje do 100 proc. swoich aktywów w inny fundusz zagraniczny - Goldman Sachs Multi Asset Factor Opportunities. Fundusz źródłow  wykorzystuje z kolei tzw. factors  jak dynamika, wartość, czynnik "carry" i zmienność (ang. momentum, value, carry, volatility). Te czynniki generują sygnały inwestycyjne do zajmowania zarówno długich jak i krótkich pozycji (długich nastawionych na wzrost kursów, krótkich - na spadek) na rynkach wielu klas aktywów - akcji, obligacji, walut oraz indeksów towarowych i surowcowych. W skali ostatnich 3 lat fundusz zarobił niespełna 4 proc., co jest wynikiem czterokrotnie gorszym od depozytów. 

Na 19 otwartych funduszy absolute return, zaledwie 6 wypracowało w skali ostatnich 3 lat zyski przewyższające oprocentowanie depozytów. Najgorzej pod tym względem wypadają algorytmiczne fundusze Superfund GREEN i Superfund RED. Ten pierwszy stracił w 3 lata ponad 42 proc., a drugi zanurkował o niecałe 34 proc. Ich skuteczność już od dłuższego czasu jest bardzo niska. Ich strategia bazuje na zasadzie podążania za trendami, co oznacza, że system obserwuje ruchy cen na rynkach i czeka na okazje inwestycyjne, ażeby jak najlepiej wykorzystać potencjał występujących trendów, co - teoretycznie - ma wygenerować dodatnie stopy zwrotu niezależnie od tego czy rynek rośnie, czy spada. 

W przypadku FIZ-ów publicznych również doszło do poprawy skuteczności, ale nie zmienili się faworyci. Podobnie jak 2 kwartały wcześniej, najwyższą, 100-proc. skuteczność mają PKO Globalnej Strategii FIZ i PKO Absolutnej Stopy Zwrotu Europa Wschód-Zachód FIZ. Ten pierwszy inwestuje na rynku akcji, obligacji, walut, a pośrednio także surowców. Od września 2022 r. jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) są dodatnie i wynoszą (od 2,3 proc. do 8,7 proc.). W skali ostatnich trzech lat PKO Globalnej Strategii FIZ zarobił 16 proc., a więc nie pobił oprocentowania lokat. To zadanie nie udało się także PKO Absolutnej Stopy Zwrotu Europa Wschód-Zachód FIZ, który inwestuje głównie w akcje spółek z regionu szeroko pojętej Europy Wschodniej i Zachodniej. Stosuje strategię long/short: inwestuje poprzez zajmowanie pozycji długich na akcjach spółek uznanych za niedowartościowane oraz pozycji krótkich na akcjach spółek uznanych za przewartościowane. W skali ostatnich 3 lat zarobił 12 proc. 

Najgorszą skuteczność spośród FIZ-ów publicznych ma, już kolejny kwartał z rzędu, Rockbridge FIZ Multi Inwestycja. Na koniec września wynosiła ona 71 proc., ale i tak była wyższa niż kwartał wcześniej, kiedy fundusz wypełniał swoje sztandarowe zadanie z 58-proc. skutecznością. W skali 3 lat fundusz zarobił 10 proc.

Spośród 10. FIZ-ów publicznych tylko 3 wypracowały w skali ostatnich 3 lat zyski przewyższające oprocentowanie depozytów. Najwięcej w tym okresie zarobił Eques Aktywnego Inwestowania FIZ (ponad 21 proc.). 

Najwięcej, bo aż 31 produktów absolute return ma formułę FIZ-a niepublicznego. W tej grupie również doszło do poprawy wyników, ale również do przetasowań w czołówce. Na koniec września w sumie 5 FIZ-ów niepublicznych mogło się pochwalić 100-proc. skutecznością, o 2 więcej niż w czerwcu.

Awansował Total FIZ, poprawiając noty z 88 do 100 proc. Jest to fundusz, który prowadzi politykę aktywnej alokacji (minimalnie -50 proc. do maksymalnie 150 proc. alokacji), przy umiarkowanej dywersyfikacji (10-20 spółek w portfelu). Fundusz został utworzony na czas określony - do 2030 r.  Jego 12-miesięczne stopy zwrotu przesuwane co miesiąc oscylują w granicach od -3,9 do aż 83,3 proc. W skali ostatnich trzech lat fundusz zarobił ponad 73 proc., co jest wynikiem ponad 4-krotnie lepszym od depozytów.

Kolejny kwartał z rzędu 100-proc. skuteczność utrzymuje Insignis FIZ, który stosuje strategię market neutral (zajmuje długie pozycje na akcjach i zabezpiecza je tzw. krótką sprzedażą). Jego 12-miesięczne stopy zwrotu przesuwane co miesiąc oscylują w granicach od 6,3 do 23,4 proc. W skali ostatnich trzech lat fundusz zarobił niecałe 47 proc., co jest wynikiem niemal trzykrotnie przewyższającym oprocentowanie lokat.

Noty utrzymują także PKO Globalnej Makroekonomii FIZ seria A oraz PKO Europa Wschód-Zachód FIZ seria B. Oba wypełniają swoje zadanie na 100 proc., ale ich stopy zwrotu nie są jednak tak imponujące. W skali trzech lat pierwszy z nich zarobił ponad 14 proc., a drugi niecałe 13 proc. Zatem jest to wynik gorszy od depozytów.

W sumie 14 FIZ-ów niepublicznych wypracowało w skali ostatnich 3 lat zyski przewyższające oprocentowanie depozytów. Najwyższą stopę zwrotu przyniósł Acer Multistrategy FIZ, który zarobił w tym czasie aż 167 proc. Nie ma on jednak wysokiej skuteczności, bo na koniec września wynosiła ona 63 proc. Najgorzej pod tym względem wypada fundusz Globalnej Innowacji FIZ, którego skuteczność wynosi 0 proc., a strata w skali trzech lat przekracza 65 proc.

Luksemburskie fundusze absolute return też nieco poprawiły swoje noty. Pozycję lidera utrzymuje Fidelity Funds Absolute Return Global Equity Fund A PF (Acc) (USD). Fundusz zajmuje długie i krótkie pozycje na akcjach oraz powiązanych instrumentach zapewniających ekspozycję na spółki na całym świecie.