Skuteczność funduszy absolutnej stopy zwrotu (grudzień 2024) - dobry rok, dobre wyniki

Rok 2024 przyniósł kontynuację globalnego ożywienia na rynkach akcji. Sporo giełd na świecie zakończyło go na wysokich poziomach, ale największe wzrosty odnotowały spółki technologiczne. Amerykański Nasdaq Composite wzrósł o niemal 29 proc., podążając za boomem na AI i silnymi wynikami gigantów technologicznych, takich jak Nvidia czy Microsoft. Szeroki indeks S&P 500 wzrósł o niecałe 24 proc., co było drugim z rzędu rokiem wzrostów przekraczających 20 proc. Indeks CSI 300, obejmujący największe spółki notowane na giełdach w Szanghaju i Shenzhen, zyskał 14,7 proc., przełamując spadkową tendencję trwającą od 2021 r. Podobnie jak w USA, także japońska giełda drugi rok z rzędu rosła o 20 proc., a indeksowi Nikkei udało się nawet przebić szczyt z 1989 r. Historyczne rekordy pobił także niemiecki DAX, który w całym 2024 r. zyskał niemal 19 proc., i to pomimo recesji gospodarczej. Polska giełda wypadła blado na tle światowych liderów. Szeroki indeks WIG zyskał 1,4 proc., a WIG20 stracił 6,4 proc., będąc z najsłabszych indeksów w Europie. Indeks MSCI ACWI, obejmujący akcje 2650 spółek z 47 krajów, zakończył rok wzrostem o 19 proc. Solidne zyski przyniosły także metale szlachetne. Dość powiedzieć, że cena królewskiego metalu wzrosła aż o 27 proc., co jest najwyższym wynikiem od 2010 r. 

Reklama

Dobra koniunktura na rynkach znalazła z kolei odzwierciedlenie w wynikach funduszy stosujących strategię absolutnej stopy zwrotu. Większość z nich zakończyła 2024 r. z dodatnim wynikiem, który w kilku przypadkach liczony był w dwucyfrowym tempie. Pod kreską znalazło się 7 funduszy, a w tej grupie - tradycyjnie już - największe przedstawicielstwo ma SUPERFUND TFI. 

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

W takich warunkach niemal wszystkie analizowane przez nas funduszy absolute return poprawiły swoją skuteczność lub utrzymały noty. Na koniec grudnia 2024 r. spośród łącznie 69 otwartych i zamkniętych funduszy absolutnej stopy zwrotu (polskich, jak i luksemburskich), których wyniki analizujemy, 28 wypełniało swoje sztandarowe zadanie bezbłędnie (100 proc.). Rok wcześniej (grudzień 2023) 100-proc. skutecznością mógł się pochwalić zaledwie jeden przedstawiciel tej grupy.

Dla przypomnienia! Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest zarabianie w każdych warunkach rynkowych, bez względu na to, w którą stronę podążają indeksy giełdowe, ceny obligacji czy surowców. Fundusze te realizują swoje sztandarowe zadanie na wiele różnych sposobów, zatem porównywanie ich do siebie, analizując nominalne stopy zwrotu, nie jest najlepszym sposobem sprawdzania ich skuteczności. Tę lepiej analizować, patrząc na powtarzalność stóp zwrotu w wybranych okresach. Dobry fundusz absolute return powinien osiągać dodatnie wyniki w sposób stabilny i powtarzalny w wybranym horyzoncie, np. rocznym. Im więcej takich okresów zakończył z zyskiem, tym większa szansa, że nas nie zawiedzie.

Stosowana przez nas metodologia polega właśnie na analizowaniu regularności w wypracowywaniu dodatnich wyników. Badamy ją na podstawie tego, ile dodatnich przesuwanych 12-miesięcznych stóp zwrotu miały te fundusze w ostatnich trzech latach. Takich okresów może być maksymalnie 24. Czyli np. jeżeli na koniec grudnia 2024 roku dany fundusz miał 50-proc. skuteczność, to oznacza, że w okresie grudzień 2022 – grudzień 2024 zanotował 12 okresów, w których roczna stopa zwrotu była na plusie.

Dodatkowo wyniki poszczególnych rozwiązań porównujemy do oprocentowania depozytów. Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest bowiem również osiąganie wyników przewyższających stopę wolną od ryzyka. Osobne oceny dostają fundusze działające krócej niż 3 lata i FIZ-y wyceniane kwartalnie.

W grudniu 2023 r. 100-proc. skuteczności nie miał żaden z otwartych funduszy (FIO) absolutnej stopy zwrotu. Obecnie (grudzień 2024) 7 z 19 tego rodzaju produktów wykonuje swoje sztandarowe zadanie bezbłędnie, ale tylko 5 z nich pobiło w 3-letnim horyzoncie oprocentowanie lokat. Co więcej, 4 fundusze z tej grupy w skali ostatnich 3 lat znalazło się pod kreską. Najgorzej w takim ujęciu wypadają algorytmiczne fundusze Superfund RED i Superfund GREEN, które w tym czasie straciły ponad 40 proc. Ich skuteczność jest bardzo niska, bo wynosi - odpowienio - 13 i 0 proc.

W naszym zestawieniu wyróżnia się fundusz PZU Energia Ochrony Absolutnej Stopy Zwrotu, który nie tylko ma 100-proc. skuteczność (wobec 70-proc. skuteczności rok wcześniej), ale też wypracował najwyższą stopę zwrotu w skali ostatnich 3 lat. Zyskał w tym czasie prawie 35 proc., niemal 2 razy więcej niż zwrot z depozytów. Jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) wynoszą w analizowanym okresie od 4,2 do 20,4 proc. Fundusz stosuje strategię absolutnej stopy zwrotu poprzez inwestowanie aktywów w instrumenty dłużne i pieniężne zarówno skarbowe, jak i korporacyjne. 

Noty przez rok poprawił także Goldman Sachs Total Return, który obecnie swoje sztandarowe zadanie wykonuje bezbłędnie, ale jeszcze rok temu jego skuteczność wynosiła 70 proc. Fundusz miał słabsze wyniki w 2022 r., kiedy czterokrotnie jego 12-miesięczne stopy zwrotu były ujemne. Od grudnia 2022 przestał jednak zawodzić, a w skali ostatnich trzech lat zarobił ponad 30 proc. Fundusz inwestuje w wiele klas aktywów. Instrumenty dłużne mogą stanowić od 0 do 100 proc. portfela, a akcje - do 80 proc. Elastyczność procesu inwestycyjnego ma na celu osiąganie stopy zwrotu przekraczającej w pełnym cyklu inwestycyjnym (tj. 3 do 5 lat) średniorocznie stopę WIBOR 1Y powiększoną o 4 pkt procentowe. 

Przez ostatni rok wyraźnie swoją skuteczność (z 63 do 100 proc.) poprawił też PZU Energia Agresywny Absolutnej Stopy Zwrotu, który równocześnie stanął na trzecim miejscu podium pod względem wypracowanej 3-letniej stopy zwrotu (+29 proc.). Intencją funduszu jest utrzymywanie wysokiego zaangażowania w instrumenty udziałowe i jak najrzadsze korzystanie z limitu w instrumentach dłużnych (stad w nazwie słowo "agresywny").

Najwyższą, 100-proc. skuteczność, na koniec grudnia miały także Santander Prestiż Alfa, Ipopema Aktywnej Selekcji, Pekao Alternatywny - Absolutnej Stopy Zwrotu i Santander Prestiż Dłużny Aktywny. Z tej grupy oprocentowania depozytów w 3-letnim horyzoncie nie pobił jedynie Pekao Alternatywny - Absolutnej Stopy Zwrotu, bo jego stopa zwrotu w tym okresie wyniosła zaledwie 8,3 proc. Z kolei Santander Prestiż Dłużny Aktywny działa na rynku relatywnie krótko, bo od ostatniego dnia grudnia 2022 r. Od początku obecnie polityki inwestycyjnej (przed grudniem 2022 r. stosował strategię dłużną uniwersalną) fundusz jeszcze ani razu nie zawiódł swoich klientów. Od tego czasu jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) są nad kreską i wynoszą od 7,2 do 10,9 proc. Od końca grudnia 2022 do końca września 2024 r. zyskał niecałe 16 proc.  

Coraz gorsze noty ma natomiast Goldman Sachs Multi Factor. Jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) od lutego tego roku są pod kreską (od -2,7 proc. do -7,9 proc.), w efekcie jego skuteczność wynosi obecnie zaledwie 42 proc. podczas gdy jeszcze rok temu (grudzień 2023) fundusz wypełniał swoje zadanie z 88-proc. skutecznością, i był to tym samym najlepszy wynik spośród wszystkich funduszy otwartych. Goldman Sachs Multi Factor jest master-feederem, a zatem inwestuje do 100 proc. swoich aktywów w inny fundusz zagraniczny - Goldman Sachs Multi Asset Factor Opportunities. Fundusz źródłowy wykorzystuje z kolei tzw. factors jak dynamika, wartość, czynnik "carry" i zmienność (ang. momentum, value, carry, volatility). Te czynniki generują sygnały inwestycyjne do zajmowania zarówno długich jak i krótkich pozycji (długich nastawionych na wzrost kursów, krótkich - na spadek) na rynkach wielu klas aktywów - akcji, obligacji, walut oraz indeksów towarowych i surowcowych. W skali ostatnich 3 lat fundusz zarobił niespełna 4 proc., co jest wynikiem ponad czterokrotnie gorszym od depozytów. 

W przypadku FIZ-ów publicznych również doszło do znaczącej poprawy. Wystarczy powiedzieć, że rok temu żaden z nich nie miał 100-proc. skuteczności, a obecnie bezbłędnie swoje zadanie spełnia 8 z 10  tego rodzaju produktów. Pod względem wyników wyróżniają się natomiast zaledwie 2 FIZ-y publiczne, którym w 3-letnim horyzoncie udało się pobić oprocentowanie depozytów. Mowa o QUERCUS Multistrategy FIZ i PZU FIZ Legato Absolutnej Stopy Zwrotu. Ten pierwszy zyskał w omawianym okresie niecałe 24 proc. Strategia funduszu polega m.in. na wyszukiwaniu okazji wśród niedowartościowanych aktywów i zajmowanie pozycji długiej (long), a także wyszukiwanie przewartościowanych aktywów i zajmowanie pozycji krótkiej (short). Przedmiotem inwestycji mogą być akcje, instrumenty dłużne, waluty kontrakty terminowe lub opcje na indeksy akcji, a także surowce.

Z kolei PZU FIZ Legato Absolutnej Stopy Zwrotu wykorzystuje strategię global macro, która pozwala mu inwestować w różne klasy aktywów, skupiając się na najpłynniejszych instrumentach takich jak stopy procentowe, waluty, indeksy giełdowe, czy globalne akcje, w szczególności wchodzące w skład indeksu MSCI World. W skali ostatnich trzech lat taka strategia przyniosła 20 proc. zysku.

Najgorszą skuteczność spośród FIZ-ów publicznych ma Rockbridge FIZ Multi Inwestycja. Na koniec grudnia wynosiła ona 83 proc., ale i tak była znacznie wyższa niż rok temu, kiedy fundusz wypełniał swoje sztandarowe zadanie z zaledwie 38-proc. skutecznością. W skali 3 lat fundusz jedynie 3 proc.

Najwięcej, bo aż 28 produktów absolute return ma formułę FIZ-a niepublicznego. W tej grupie również doszło do znaczącej poprawy. Na koniec grudnia w sumie 10 produktów z tego grona mogło się pochwalić 100-proc. skutecznością, podczas gdy rok wcześniej swojego zadania bezbłędnie nie wypełniał żaden FIZ niepubliczny.

Pod względem skuteczności (100 proc.), ale też wypracowanej 3-letniej stopy zwrotu na wyróżnienie zasługuje Total FIZ Konrada Łapińskiego, który w analizowanym okresie zarobił aż 87 proc., co jest wynikiem ponad 4-krotnie lepszym od depozytów. Jego 12-miesięczne stopy zwrotu przesuwane co miesiąc oscylują w granicach od -3,9 do aż 83,3 proc. Jest to fundusz, który prowadzi politykę aktywnej alokacji (minimalnie -50 proc. do maksymalnie 150 proc. alokacji), przy umiarkowanej dywersyfikacji (10-20 spółek w portfelu). Fundusz został utworzony na czas określony - do 2030 r.

Najwyższą skuteczność (100 proc.) i wysokie stopy zwrotu w 3-letnim horyzoncie notuje także Insignis FIZ, który stosuje strategię market neutral (zajmuje długie pozycje na akcjach i zabezpiecza je tzw. krótką sprzedażą). W skali ostatnich trzech lat fundusz zarobił niecałe 43 proc., co jest wynikiem znacząco przewyższającym oprocentowanie lokat. Jego 12-miesięczne stopy zwrotu przesuwane co miesiąc oscylują w granicach od 6,3 do 23,4 proc. 

Wysoką stopę zwrotu w skali ostatnich trzech lat wypracowały także Polaris FIZ i Acer Multistrategy FIZ - odpowiednio - 44 i 69 proc. W ich przypadku jednak skuteczność jest jednak niższa, bo wynosi - 88 i 69 proc. Najgorzej pod tym względem wypada fundusz Globalnej Innowacji FIZ, którego skuteczność wynosi 4 proc., a strata w skali trzech lat przekracza 68 proc.

W sumie 12 FIZ-ów niepublicznych wypracowało w skali ostatnich 3 lat zyski przewyższające oprocentowanie depozytów. 

Luksemburskie fundusze absolute return też nieco poprawiły swoje noty. Pozycję lidera utrzymuje Fidelity Funds Absolute Return Global Equity Fund A PF (Acc) (USD), który ma zarówno 100-proc. skuteczność, jak i najwyższą 3-letenią stopę zwrotu (+27,8 proc.) Fundusz zajmuje długie i krótkie pozycje na akcjach oraz powiązanych instrumentach zapewniających ekspozycję na spółki na całym świecie.