Prognozy Światowego Forum Ekonomicznego: 2026 będzie słabszy dla globalnej gospodarki

Globalna gospodarka przechodzi okres głębokiej transformacji, charakteryzujący się uporczywymi zakłóceniami krótkoterminowymi, podwyższoną niepewnością oraz długoterminowymi zmianami strukturalnymi. Zgodnie z najnowszym raportem Chief Economists’ Outlook Światowego Forum Ekonomicznego, perspektywy wzrostu pozostają słabe, a ryzyka są wyraźnie skierowane w dół – 72% głównych ekonomistów przewiduje osłabienie globalnych warunków gospodarczych w nadchodzącym roku. Badanie przeprowadzone zostało w dniach 30 lipca – 19 sierpnia 2025 r. i bazuje na 35 odpowiedziach ankietowych.

Reklama

Głównymi kierunkami rozwoju gospodarek w obecnej sytuacji są postępująca fragmentacja geograficzno-ekonomiczna, czyli deglobalizacja napędzana napięciami handlowymi i zmianami w polityce USA, oraz gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji (AI), który wprowadza nowy wymiar niepewności i ma być już w przyszłym roku przynieść przełom, który da się zmonetyzować. Obserwuje się również pogłębiającą się dywergencję regionalną: od stonowanych perspektyw dla USA, przez kruchą, lecz poprawiającą się sytuację w Europie, po solidny wzrost na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

W perspektywie długoterminowej gospodarka światowa przechodzi od krótkoterminowych wstrząsów do wyłaniającego się nowego porządku. Charakteryzuje się on trwałymi zmianami w globalnych łańcuchach wartości, strukturalną rewolucją technologiczną napędzaną przez AI oraz rosnącą presją na zasoby naturalne. Ten nowy system, wciąż w fazie kształtowania, stwarza zarówno znaczące ryzyka, jak i transformacyjne możliwości dla decydentów politycznych i liderów biznesu.

Gospodarka światowa w dobie przemian

Globalna gospodarka wykazała się odpornością w obliczu tegorocznych zawirowań, jednak jej ogólna kondycja pozostaje słaba. Zdecydowana większość ankietowanych głównych ekonomistów (72%) spodziewa się pogorszenia globalnych warunków ekonomicznych w nadchodzącym roku. Sytuacja jest w dużej mierze kształtowana przez wydarzenia w Stanach Zjednoczonych, gdzie dotychczasowe ortodoksyjne podejście do polityki handlowej i monetarnej jest podważane. Pomimo utrzymujących się słabych prognoz na 2025 rok, nastroje w ostatnich miesiącach ustabilizowały się, co świadczy o stopniowym dostosowywaniu się gospodarek do nowej rzeczywistości.

Obecny krajobraz gospodarczy definiowany jest przez kilka fundamentalnych, wzajemnie powiązanych sił napędowych. Mamy do czynienia z najbardziej burzliwych od dziesięcioleci okresów, a zachodzące zmiany mają charakter głęboko strukturalny.

Pierwszym z nich jest fragmentacja geoekonomiczna, czyli podział świata na bloki krajów współpracujących we własnym gronie. 

Proces ten przyspiesza, a jego motorem są napięcia handlowe. Polityka Stanów Zjednoczonych, polegająca na nakładaniu szeroko zakrojonych ceł na wiele gospodarek, wymusza rekonfigurację globalnych łańcuchów dostaw i przepływów inwestycyjnych. Jednocześnie ostra deprecjacja dolara zapewnia gospodarkom wschodzącym większą elastyczność monetarną, ale wzmacnia wewnętrzne skutki ceł. 

Szybki rozwój sztucznej inteligencji stanowi kolejny istotny czynnik niepewności. Większość głównych ekonomistów przewiduje, że technologia ta stanie się komercyjnie przełomowa w ciągu najbliższego roku. AI napędza strukturalne zmiany w technologii i innowacjach, jednocześnie przekształcając popyt na energię i podsycając geopolityczną rywalizację o zaawansowane technologicznie komponenty. Opinie na temat jej wpływu na rynek pracy pozostają podzielone.

Zasoby naturalne i środowisko znajdują się pod rosnącą presją, co stanowi dodatkowe wyzwanie dla stabilności gospodarczej.

Rosną różnice perspektyw gospodarczych

Perspektywy gospodarcze znacznie różnią się w zależności od regionu, co podkreśla rosnącą fragmentację globalnego wzrostu.

W Stanach Zjednoczonych perspektywy pozostają stonowane na tle istotnych zmian w polityce handlowej i podwyższonego ryzyka inflacji. Na Starym Kontynencie ożywienie jest kruche, ale sytuacja się poprawia, wspierana przez stabilne zatrudnienie i umiarkowaną inflację. W Chinach wzrost utrzymuje się na stosunkowo silnym poziomie, jednak dynamika słabnie, a ryzyko deflacji narasta. Z kolei region Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej wyróżnia się solidnymi perspektywami wzrostu, napędzanymi przez ekspansję zasobów i dywersyfikację gospodarki.

Ścieżki wzrostu gospodarek rozwiniętych i rozwijających się coraz bardziej się rozchodzą, co wynika z odmiennych fundamentów ich rozwoju.

W gospodarkach rozwiniętych wzrost opiera się głównie na technologii i kapitale ludzkim. Kluczowe znaczenie mają innowacje i konkurencja o wysoko wykwalifikowanych pracowników w celu zwiększenia produktywności.

Prawie dziewięciu na dziesięciu (87%) głównych ekonomistów objętych badaniem spodziewa się, że wzrost w gospodarkach rozwiniętych będzie zależał przede wszystkim od dostępu do technologii i know-how. W czasach fragmentacji geoekonomicznej ta zależność jest obarczona rosnącym ryzykiem. Na przykład pojawiły się obawy dotyczące słabości Europy w zakresie nowoczesnych technologii (coraz częściej kluczowego czynnika wzrostu) oraz jej zależności od technologii amerykańskich w budowaniu infrastruktury cyfrowej. Co więcej, szybki rozwój sztucznej inteligencji (AI) prawdopodobnie wzmocni poczucie, że wzrost będzie w coraz większym stopniu zależny od osiągnięć w zakresie technologii pionierskich. AI jest szeroko postrzegana jako czynnik mnożnikowy dla branż wymagających wiedzy, co prowadzi do nadzwyczajnego poziomu inwestycji. Przewiduje się, że globalny wzrost wydatków na centra danych osiągnie prawie 3 biliony dolarów w ciągu najbliższych czterech lat. Tylko nieznacznie mniejszy odsetek respondentów (82%) podkreślił rolę umiejętności i talentów jako czynnika napędzającego wzrost w gospodarkach rozwiniętych. Konkurencja o utalentowanych pracowników rośnie, a kraje walczą o przyciągnięcie i zatrzymanie wykwalifikowanych pracowników. Na przykład UE niedawno uruchomiła dwuletni pakiet o wartości 500 miliardów euro, mający na celu zachęcenie naukowców do przyjazdu do Europy.

Gospodarki rozwijające się w większym stopniu zależą od dostępu do kapitału i zasobów naturalnych, chociaż technologia i kapitał ludzki również pozostają istotne.

W gospodarkach rozwijających się to kapitał jest postrzegany w przeważającej mierze jako kluczowy czynnik wzrostu, na co wskazało 93% respondentów. Jednak dostęp do kapitału pozostaje ciągłym wyzwaniem. Na poziomie przedsiębiorstw niezaspokojone potrzeby finansowe ciążą na wzroście sektora prywatnego. W badaniu przedsiębiorstw Banku Światowego dostęp do finansowania został uznany za największą przeszkodę dla działalności gospodarczej w kluczowych regionach, takich jak Bliski Wschód i Afryka Północna, Azja Wschodnia i Pacyfik, Azja Południowa oraz Afryka Subsaharyjska.

Inwestycje publiczne również znajdują się pod presją, a wiele rozwijających się gospodarek zmaga się z odpływem kapitału netto, ponieważ koszty obsługi długu rosną szybciej niż nowe wypłaty.

Surowce i energia są również postrzegane jako kluczowe czynniki wzrostu dla gospodarek rozwijających się, co podkreśliło 82% respondentów. Dwie trzecie gospodarek rozwijających się pozostaje uzależnionych od surowców, w tym ponad 80% najmniej rozwiniętych krajów świata. To zależność od dawna jest postrzegana jako miecz obosieczny, narażający kraje na wahania cen na międzynarodowych rynkach surowców, a ryzyko to, według 53% ankietowanych głównych ekonomistów, wzrośnie w nadchodzącym roku.