Na emeryturę inwestujemy w akcje. Polska liderem w OECD

Polska wyróżnia się na tle innych państw OECD dzięki wyjątkowo dużemu udziałowi akcji w strukturze inwestycji emerytalnych. Jak wynika z danych OECD, aż 90 proc. aktywów emerytalnych w Polsce zainwestowano w akcje, co stawia nas w pozycji lidera wśród wszystkich badanych państw. Spośród 37 krajów wymienionych przez OECD w 18 dominującą kategorią inwestycyjną dla aktywów emerytalnych były obligacje.

Reklama

Państwem, w którym ulokowano najwięcej aktywów emerytalnych w obligacje była Kostaryka (76,9 proc.), Meksyk (73,5 proc.) i Czechy (72,7 proc.). Polska, z wynikiem 7,1 proc., zajęła ostatnie miejsce wśród krajów OECD.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

W dziesięciu krajach (w tym w Polsce) dominowały akcje, w sześciu kategoria "pozostałe" (m.in. fundusze hedgingowe, fundusze private equity, produkty strukturyzowane, czy surowce), w dwóch (Szwecja i Słowacja) - programy zbiorowego inwestowania, a w jednym kraju (Korea Płd.) najwięcej aktywów ulokowało w gotówce. 

Źródło: PFR

W Szwecji programy zbiorowego inwestowania (czyt. fundusze inwestycyjne) są dominującym sposób lokowania aktywów emerytalnych – udział tej kategorii wyniósł na koniec 2023 r. 74,6 proc. Na drugim miejscu tej listy znalazła się Słowacja (52,6 proc.), a na trzecim Słowenia (32,3 proc.).

W kategorii "pozostałe", która zawiera m.in. inwestycje w nieruchomości, fundusze hedgingowe czy surowce, największy odsetek ulokowanych aktywów emerytalnych w 2023 r. odnotowano w Japonii (58,7 proc.), Danii (49,8 proc.) i Niemczech (47,7 proc.). W Polsce w pozycji "pozostałe" ulokowano zaledwie 0,7 proc. aktywów emerytalnych, a w programach zbiorowego inwestowania (które nie inwestowały w akcje, obligacje czy gotówkę) - zupełnie nic.

W Korei Południowej prawie 48 proc. aktywów emerytalnych ulokowanych zostało w gotówkę i depozyty, co stanowiło znacznie większy odsetek niż w pozostałych krajach OECD. W Luksemburgu w gotówce i depozytach ulokowano 17,3 proc., a w Czechach 16,9 proc.

W krajach o największej wartości aktywów emerytalnych (jako % PKB) alokacja aktywów w akcje nie przekraczała 50 proc.

METODOLOGIA: Emerytury zabezpieczone aktywami, zgodnie z definicją OECD, to systemy emerytalne, w których aktywa, takie jak akcje, obligacje i nieruchomości, są gromadzone w celu sfinansowania dochodów emerytalnych. 

Polskie systemy emerytalne uwzględniane w danych OECD to OFE, PPE, PPK, IKE oraz IKZE. Warto jednak zaznaczyć, że najwięcej aktywów, bo około 213 mld zł zgromadzone jest w OFE, które po reformie z 2014 r. mają zakaz inwestowania w obligacje i działają w zasadzie jak fundusze akcji (ok. 80 proc. aktywów inwestują na GPW). 

OECD podaje ostatecznie miejsce alokacji aktywów systemów emerytalnych zabezpieczonych aktywami. W praktyce oznacza to, że jeśli pieniądze trafiły do funduszu inwestycyjnego, który zainwestował je w akcje to w danych OECD aktywa te znajdą się w kategorii akcje, a nie programy zbiorowego inwestowania (czyt. fundusze inwestycyjne). Jeżeli OECD nie było w stanie prześledzić dokąd trafiły pieniądze ulokowane w funduszu inwestycyjnym, to wtedy aktywa były lokowane w kategorii programy zbiorowego inwestowania.

Akcje w portfelach procentują

Alokacja większości aktywów w akcjach pozwoliła polskim programom emerytalnym wypracować najwyższą realną stopę zwrotu (+22,3 proc.) spośród wszystkich krajów OECD. 

Relatywnie lepsze wyniki w realnej stopie zwrotu aktywów emerytalnych odnotowano w krajach z wysokim odsetkiem aktywów zainwestowanych w akcje.

Źródło: PFR

Polska pozostaje jednak daleko w tyle pod względem całkowitej wartości aktywów emerytalnych jako procent PKB. Na koniec 2023 r. - wg danych OECD - wskaźnik ten wyniósł zaledwie 8,2 proc., co było jednym z niższych wyników wśród badanych krajów.

Najwyższy odnotowano w Danii, gdzie prywatne aktywa emerytalne stanowiły około 198 proc. tamtejszego PKB. Na kolejnych miejscach znalazła się Islandia (181,8 proc. PKB), Szwajcaria (159,8 proc.), Holandia (147,1 proc.) i Kanada (145,5 proc.).

Źródło: PFR

W raporcie PFR bazującym na danych OECD wskazano, że rekomendacje organizacji międzynarodowych sugerują, iż luka w wydajności pomiędzy UE a USA wymaga większych inwestycji VC/PE finansowanych m.in. większym zaangażowaniem funduszy emerytalnych w rynek VC/PE. Zauważono, że udział funduszy private equity w alokacji aktywów emerytalnych ogółem w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego wyniósł na koniec II kwartału 2024 r. 3,6 proc. Dane dla Polski wskazują na brak alokacji aktywów w tym rodzaju funduszy. 

Wskazano także, że aktywa funduszy emerytalnych zyskują na znaczeniu jako element wspierający gospodarkę kraju. W Japonii aktywa funduszy emerytalnych mają posłużyć do zmniejszania luki kapitałowej i finansowania start-upów, co ma także przełożyć się na większą stopę zwrotu aktywów. W Niemczech aktywa służą do finansowania projektów infrastrukturalnych i nieruchomościowych.

W Wielkiej Brytanii powstał wehikuł inwestycyjny, którego celem ma być mobilizacja aktywów funduszy emerytalnych do inwestycji w innowacyjne przedsiębiorstwa i projekty ESG.