IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego to wyjątkowy produkt emerytalny. Jego główną zaletą jest to, że dokonywane wpłaty można odliczyć od corocznego podatku dochodowego, na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na czym polega IKZE?

Od 1 stycznia 2012 r. możesz gromadzić środki pieniężne w ramach indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego. IKZE zostało utworzone w ramach III filaru systemu emerytalnego. 

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego IKZE to produkt do systematycznego oszczędzania na cele emerytalne, dający korzyści podatkowe podczas oszczędzania. Możesz odliczyć wpłaty od podstawy opodatkowania, a w momencie wypłaty nie poniesiesz podatku od zysków kapitałowych.

• Pierwsza preferencja podatkowa polega na możliwości odliczania wpłat na IKZE od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym PIT. Wpłaty na IKZE możesz odliczyć od dochodu, dzięki czemu zapłacisz niższy podatek - albo otrzymasz zwrot z urzędu skarbowego albo zapłacisz niższą niedopłatę. Za to przy wypłatach z konta IKZE na emeryturze zapłacisz 10% zryczałtowany podatek dochodowy od całej wypłaconej kwoty. Czytaj: Jak rozliczyć ulgę na IKZE?
• Druga ulga podatkowa to zwolnienie z 19% podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki). Zyski wypracowane w trakcie utrzymywania IKZE są dopisywane do rachunku (z tytułu posiadania akcji, obligacji itp.) i w całości reinwestowane (odsetki, dywidendy).

Skorzystanie z ulgi od podatku od zysków kapitałowych wymaga spełnienia dodatkowych warunków:

• wypłata środków zgromadzonych na IKZE może być dokonana dopiero po 65 roku życia. Nie oznacza to, że nasze środki są zamrożone. Można wypłacić je wcześniej, ale tylko w całości i wypłaconą kwotę dodaje się do dochodów i odprowadza podatek dochodowy.
• trzeba dokonywać wpłat na IKZE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych.

Kto może założyć IKZE?

Konto IKZE jest dostępne dla osób, które ukończyły 16. rok życia. Osoby przed 18. rokiem życia mogą wnosić wpłaty tylko w roku, w którym osiągnęły dochody z tytułu umowy o pracę. W przypadku osoby dorosłej nie ma tego warunku.

Na IKZE może gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający – w jednej instytucji finansowej. Oznacza to, iż ustawa nie przewiduje prowadzenia wspólnego konta IKZE np. dla małżonków, czy wspólnie z dzieckiem. 

IKZE można założyć także, gdy posiada się IKE, bądź jest się uczestnikiem PPE czy PPK. 

💡Zadbaj o swoją przyszłość finansową na emeryturze.

Jaki jest limit wpłat na IKZE?

Jest jednak maksymalny limit wpłat (tak jak i na indywidualnych kontach emerytalnych). 

• Standardowo wartość odłożonych kwot na konto IKZE w danym roku podatkowym nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej*. 
• Od 2021 roku obowiązuje wyższy limit dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą**. Wynosi on 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej*. 

Limity ogłasza co roku minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. Przedsiębiorca, który chce oszczędzać z IKZE w ramach podwyższonego limitu wpłat, musi złożyć „Oświadczenie o prowadzeniu pozarolniczej działalności”.

W 2025 roku limit wpłat na rachunek IKZE wynosi 10 407,6 zł, a dla osób prowadzących pozarolniczą działalność  – 15 611,40 zł. Oczywiście możesz wpłacić mniej. 

W przypadku osób małoletnich wysokość wpłat dodatkowo jest ograniczona wysokością uzyskiwanego dochodu z pracy. Taka osoba ma prawo do dokonywania wpłat na IKZE tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę.

Do limitu wpłat nie wlicza się wypracowanych zysków, dywidend czy odsetek.

Jeśli przekroczysz roczny limit wpłat, instytucja finansowa, która prowadzi rachunek, zwróci nam nadpłaconą kwotę. W niektórych instytucjach są specjalne programy, w których nadpłaty są z automatu przelewane na inne produkty finansowe.

👉 Sprawdź, jaki limit obowiązuje obecnie

Czy IKZE się opłaca?

Konto IKZE najbardziej się opłaca przy inwestowaniu środków do 65. roku życia; wcześniejsza wypłata oznacza konieczność zapłaty podatku dochodowego.

Przy założeniu utrzymania środków do końca ważna jest efektywna obecna stawka podatku dochodowego. Im jest ona wyższa od 10% podatku ryczałtowego płaconego na koniec inwestycji, tym oszczędzanie na indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego jest bardziej opłacalne.

Maksymalne kwoty odliczenia w 2025 r. "Ulga PIT"

Standardowo:

• 1 240 zł – przy dochodzie opodatkowanym według stawki 12%
• 3 330 zł – przy dochodzie opodatkowanym według stawki 32%

W przypadku osób samozatrudnionych (prowadzących działalność pozarolniczą):

• 4 995 zł – przy dochodzie opodatkowanym według stawki 32%
• 2 966 zł – przy dochodzie opodatkowanym podatkiem liniowym 19%
• 1 873 zł – przy dochodzie opodatkowanym według stawki 12%

Faktyczna wysokość ulgi zależy od wysokości podstawy opodatkowania oraz wpłaconej kwoty na IKZE w ciągu roku.

👉 Ulga IKZE – Sprawdź, co się bardziej opłaca: IKE czy IKZE

Jak obliczyć ulgę na IKZE?

Ulgę odliczasz w rocznym zeznaniu podatkowym od:

• dochodu, który jest opodatkowany według skali podatkowej albo
• dochodu, który jest opodatkowany podatkiem liniowym (19%), albo
• przychodu, który jest opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Kwota, która nie została odliczona w zeznaniu podatkowym z racji braku wystarczających dochodów (przychodów), nie może zostać odliczona w kolejnych latach.

• Jak dokumentować prawo do ulgi?

Ulgę można udokumentować dokumentami, z których wynika poniesienie takiego wydatku. W takim dokumencie powinny być m.in. dane, które identyfikują wpłacającego, odbiorcę wpłaty, tytuł i kwotę wpłaty. Takim dokumentem jest np. przelew bankowy.

Jeśli w przekazywaniu wpłat na IKZE pośredniczy pracodawca, ważne są dokumenty z których wynika: że był on uprawniony do ich potrącania oraz wysokość tych wpłat.

• Jakie zeznanie złożyć?

Odliczenia wpłat na IKZE dokonujesz w deklaracji PIT-28, PIT-36, PIT-37 lub PIT-36L, z załącznikiem PIT/O (informacja o odliczeniach).

Jak działa IKZE? Możliwości oszczędzania

Ustawodawca, wprowadzając IKZE, dał nam wiele możliwości oszczędzania. IKZE to tylko opakowanie dla klasycznego produktu finansowego. Przy czym ustawa wprost określa, które produkty można w IKZE opakować. IKZE można prowadzić z wykorzystaniem przeróżnych klas aktywów i instrumentów o różnym profilu ryzyka.

IKZE to duża swoboda inwestowania/oszczędzania – nie ma dolnego limitu wpłat na IKZE, nie są wymagane regularne wpłaty. Ważne, aby wnosić je przez co najmniej 5 dowolnych lat kalendarzowych. W każdej chwili mamy dostęp do środków zgromadzonych na koncie. Możemy także zmienić instytucję.

• IKZE w bankach na koncie oszczędnościowym (lokacie) - to rozwiązanie szczególnie polecane osobom nietolerującym żadnego ryzyka, które chcą mieć gwarancję ochrony środków. Problemem IKZE z lokatą jest to, że oprocentowanie z reguły jest niższe od klasycznych depozytów / kont oszczędnościowych. Zazwyczaj założenie takiego konta jest bezpłatne, jednak trzeba się liczyć z opłatą, jeśli będziemy chcieli zrezygnować z niego w ciągu 12 miesięcy od założenia.

• IKZE w PTE (powszechne towarzystwa emerytalne) z Dobrowolnym Funduszem Emerytalnym - to fundusze o profilu zrównoważonym lub aktywnej alokacji, które inwestują w różnych proporcjach w akcje oraz obligacje. Wpłaty dokonywane na IKZE są przeliczane na jednostki uczestnictwa, których wartość zmienia się każdego dnia, w zależności od tego, jak zachowują się aktywa zgromadzone w funduszu. W DFE w zamian za poniesione ryzyko mamy większe prawdopodobieństwo osiągnięcia wyższych zysków niż na produktach z niższym ryzykiem, jak lokaty czy obligacje. Dobrowolne fundusze emerytalne polecane są osobom gotowym na podjęcie pewnego ryzyka inwestycyjnego, by osiągnąć wyższe zyski, ale nie chcą samodzielnie wybierać różnych aktywów. Do wyboru mamy tylko jeden fundusz DFE mający z góry określony model inwestowania, charakteryzujący się stosunkowo niskim poziomem ryzyka.
  👉 Sprawdź ofertę IKZE z dobrowolnym funduszem emerytalnym
  👉Zapoznaj się z Rankingiem IKZE z Dobrowolnym Funduszem Emerytalnym

• IKZE w TFI, które oferują fundusze inwestycyjne - t dobre rozwiązanie dla tych, którzy chcą skorzystać z różnych instrumentów finansowych (obligacji, akcji, surowców, polskich i zagranicznych ) w jednym produkcie. Podobnie jak w DFE wpłacane środki przeliczane są na jednostki. Mamy do wyboru wiele różnych funduszy otwartych, realizujących różne strategie inwestycyjne: fundusze akcyjne z wyższym ryzykiem, ale i wyższym potencjałem zysków, fundusze dłużne z niższym ryzykiem, fundusze surowcowe, fundusze mieszane (inwestujące w różnorodne aktywa). Możemy wybrać jeden fundusz lub zdywersyfikować portfel o kilka funduszy. W kilku TFI mamy w ofercie specjalne fundusze zdefiniowanej daty (na nich opierają się PPK), które dostosowują skład portfela do wieku inwestora albo tzw. portfele modelowe – z różnych funduszy w proporcjach dopasowanych do wieku. Są one polecane szczególnie tym, decyzję o tym, w jakie rodzaje aktywów inwestować, pozostawiają decyzję zarządzającym w ramach jednego portfela.
  👉Zobacz ofertę IKZE z funduszami, w których inwestuje się w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.
  👉Sprawdź ranking IKZE z funduszami inwestycyjnymi 2023.

• IKZE u ubezpieczyciela dającego dostęp do funduszy UFK - to umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK). Składa się z dwóch elementów: część środków wpływa do funduszu, a pozostała część to opłata za udzielenie ochrony ubezpieczeniowej. Za wpłatę na IKZE uważane są jedynie środki przekazane do funduszy. Inwestowanie środków przekazywanych do UFK odbywa się w sposób zbliżony do funduszy inwestycyjnych. Ubezpieczyciele dają możliwość wyboru funduszu z szerokiej oferty produktów o różnym profilu ryzyka. Produkty te są bardziej skomplikowane od wcześniej wymienionych i często droższe. Ubezpieczyciel pobiera opłatę za zarządzanie oraz różne koszty ubezpieczeniowe. Obecnie indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego prowadzi 9 ubezpieczycieli.

• IKZE u brokera prowadzącego działalność maklerską – inwestując w różne instrumenty finansowe - w ramach rachunku maklerskiego lokujemy oszczędności w wybrane instrumenty finansowe, takie jak akcje, certyfikaty strukturyzowane, tytuły uczestnictwa ETF, z wyłączeniem instrumentów pochodnych (kontraktów terminowych i opcji). Na rachunku maklerskim w ramach IKZE mamy pełną swobodę w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Tylko zlecenia muszą być pełnopłatne, a wpłaty jedynie w PLN. Obecnie IKZE prowadzi 7 domów maklerskich.

Jak założyć IKZE?

Założenie IKZE wiąże się z podpisaniem umowy, w niektórych instytucjach przez Internet, w innych przy udziale kuriera bądź bezpośrednio w placówce. 

👉 Sprawdź, co się bardziej opłaca: IKE czy IKZE

Ile kosztuje IKZE?

W większości IKZE instytucje wprowadziły różnego rodzaju obniżki kosztów. W przypadku funduszy inwestycyjnych często TFI nie pobierają opłat manipulacyjnych, w dodatku oferują specjalne jednostki o niższych opłatach za zarządzanie. Często możemy się natknąć na opłatę za utworzenie IKZE, która jest zazwyczaj wynagrodzeniem dla dystrybutora. Warto jednak poszukać sposobu na jej uniknięcie (promocje).

Czy można przenosić oszczędności z i na IKZE?

W każdym momencie można zmienić typ IKZE oraz przenieść środki do innej instytucji finansowej. Jest to tzw. transfer środków z jednej instytucji do drugiej. Jeśli przenosimy nasze oszczędności z instytucji, w której posiadaliśmy IKZE przez ponad 12 miesięcy, nie poniesiemy żadnej dodatkowej opłaty transferowej. Może być ona naliczona jedynie, jeśli przenosimy środki przed upływem roku.

Przeniesienie środków zgromadzonych na IKZE możliwe jest tylko do innej instytucji prowadzącej IKZE, z która oszczędzający zawarł umowę o prowadzenie IKZE.

• Ustawa nie przewiduje możliwości dokonania wypłaty transferowej np. na IKE lub do PPE.
• Nie można na IKZE przenosić środków z indywidualnego konta emerytalnego (IKE) czy PPK.

👉Przeczytaj także: Transfer środków między IKE, IKZE a PPE czy PPK.

Wypłaty transferowe środków zgromadzonych przez oszczędzającego między instytucjami prowadzącymi IKZE a także wypłaty transferowe dokonane na IKZE osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego zwolnione są z opodatkowania.

IKZE a dziedziczenie

Kolejna zaleta to możliwość dziedziczenia oraz zwolnienie wypłaty od podatku spadkowego, a także od jakichkolwiek innych opłat. W przypadku śmierci oszczędzającego zgromadzone na koncie środki dziedziczą wskazane w umowie osoby uposażone lub spadkobiercy. Nie ma znaczenia, czy posiadacz IKZE ukończył wiek emerytalny. Osoba, która dziedziczy gromadzone pieniądze, może przeznaczyć je na dowolny cel. W takim przypadku, wypłata środków zgromadzonych na IKZE zmarłego oszczędzającego na IKZE następuje na wniosek osoby uprawnionej.

Osoby uposażone lub spadkobiercy kapitał dziedziczony z IKZE mogą przenieść na swoje IKZE (jest to wypłata transferowa). 

Spadkobiercy i osoby uprawnione do otrzymania środków z IKZE, dokonujące ich wypłaty, płacą 10% zryczałtowany podatek dochodowy. Przeniesienie środków na własne IKZE odracza moment zapłaty podatku do czasu wypłaty środków. 

Kiedy można wypłacić pieniądze z IKZE?

Środki zgromadzone na IKZE możesz wypłacić w każdym momencie – jest to tzw. zwrot. Z konta IKZE nie możesz wycofać części zgromadzonych środków, tak jak to jest możliwe w przypadku IKE. Z IKZE możliwe jest dokonanie jedynie zwrotu wszystkich środków.

💡Zwrot środków zgromadzonych na koncie musisz doliczyć do dochodu w rocznym rozliczeniu PIT i zapłacić podatek zgodnie z obowiązującą stawką według skali podatkowej.

To oznacza, że cała zwrócona kwota, czyli wpłaty, ale i zyski powiększą Twój dochód do opodatkowania. W rozliczeniu rocznym PIT zapłacisz więc odpowiednio wyższy podatek. Możesz nawet wpaść w wyższy próg podatkowy. Podatek wynosi 0 zł do 30 tys. zł, 12% do 120 tys. zł, 32% powyżej 120 tys. zł, bez względu na to, czy płacisz podatek liniowy czy ryczałt. 

Jak wygląda wypłata z IKZE?

By utrzymać ulgi podatkowe, możemy wypłacić środki dopiero po ukończeniu 65 lat, pod warunkiem dokonywania wpłat przez co najmniej 5 lat kalendarzowych. 

Wypłata środków zgromadzonych na IKZE z ulgą z podatku od zysków kapitałowych następuje wyłącznie:

• na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat. Warunkiem jest dokonywanie wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych,
• w przypadku śmierci posiadacza IKZE – na wniosek osoby uprawnionej.

Środki zgromadzone przez oszczędzającego na IKZE mogą być wypłacone jednorazowo lub w ratach. Wypłata w ratach będzie przez co najmniej 10 lat, chyba że okres oszczędzania w ramach IKZE był krótszy (nie mniej niż 5 lat). W takim przypadku wypłata środków będzie mogła być pobierana przez okres równy okresowi oszczędzania, tj. okresowi, w jakim dokonywane były wpłaty.

Środki wypłacane po zakończeniu oszczędzania na IKZE, niezależnie od formy wypłaty będą opodatkowane podatkiem zryczałtowanym 10%. Podatek ten pobiera sama instytucja finansowa (jako płatnik). 

*w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone 

** Podstawa prawna: art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.)

Osoba prowadzącą działalność to osoba prowadząca pozarolniczą działalność spełniająca poniższe warunki: wykonuje pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, jest twórcą lub artystą, prowadzi działalność w zakresie wolnego zawodu – w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Pytania i odpowiedzi

1. Ile wynosi limit wpłat na IKZE?
   W 2025 roku limit wpłat na konto IKZE wynosi 10 407,6 zł, a dla osób prowadzących pozarolniczą działalność  – 15 611,40 zł.
2. Ile kont IKZE mogę mieć w tym samym czasie?
   Możesz posiadać tylko jedno konto IKZE.
3. Czy mogę mieć IKE i IKZE jednocześnie?
   Tak, możesz mieć IKE i IKZE w tym samym czasie.
4. Czy mogę prowadzić konto IKE/IKZE wspólnie, np. z dzieckiem?
   Nie, na jednym IKE/IKZE możesz gromadzić oszczędności tylko samodzielnie.
5. Czy mogę wypłacić środki z IKZE przed osiągnięciem wieku emerytalnego?
   Tak, możesz wypłacić środki wcześniej, tylko musisz rozliczyć zwrot w rocznej deklaracji podatkowej. Podlega on opodatkowaniu PIT według skali podatkowej.
6. Co się stanie z moimi środkami na IKZE, gdy umrę?
   W przypadku Twojej śmierci środki zgromadzone na IKZE są wypłacane wskazanej przez Ciebie osobie uposażonej lub spadkobiercom, jeśli nie ma uposażonych. Oszczędności w IKE i IKZE nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn. Osoba uprawniona może odebrać środki (jednorazowo lub w ratach), ale będzie musiała zapłacić 10% zryczałtowany podatek od wypłaconej kwoty. Może też przenieść te środki na własne IKZE lub pracowniczy program emerytalny (PPE). 
7. W co inwestowane są moje oszczędności?
   To zależy, jaki produkt wybierzesz. Może to być konto oszczędnościowe, obligacje skarbowe, fundusze inwestycyjne, dobrowolny fundusz emerytalny lub akcje. 
8. Czy mogę założyć konto IKE/IKZE, jeśli jestem już na emeryturze?
   Tak, możesz, o ile wcześniej nie wypłaciłaś/eś środków zgromadzonych na innym IKE/IKZE z racji uprawnień emerytalnych. 

Z IKZE mogą korzystać podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz osoby, które wybrały liniową formę opodatkowania. W 2025 roku - wysokość kwoty wpłat na IKZE dla tej grupy posiadaczy IKZE wynosi 15 611,40 zł.