PPE – czym jest Pracowniczy Program Emerytalny i czym różni się od PPK?

Poznaj zasady działania PPE – Pracowniczego Programu Emerytalnego. Sprawdź, jak wypada w porównaniu z PPK, jakie daje korzyści podatkowe i dlaczego to jedna z najkorzystniejszych form oszczędzania na prywatną emeryturę w Polsce.

Co to jest PPE?

Pracowniczy Program Emerytalny PPE to dobrowolny program grupowego oszczędzania na emeryturę, organizowany przez pracodawcę dla zatrudnionych na umowę o pracę. W jego ramach to pracodawca finansuje składki podstawowe, dzięki czemu PPE stanowi wyjątkowo korzystną formę budowania kapitału emerytalnego. Program nie dotyczy osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Przystąpienie do PPE jest dobrowolne, a zapis nie ma charakteru automatycznego, lecz następuje poprzez złożenie pisemnej deklaracji.

Aby móc przystąpić do PPE, należy:

• być zatrudnionym u pracodawcy prowadzącego program przez co najmniej 3 miesiące,
• nie mieć ukończonych 70 lat.

👉Poczytaj także o innych formach dobrowolnego oszczędzania na emeryturę: Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK); Indywidualne konto emerytalne (IKE); Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE)

Dlaczego warto oszczędzać w PPE?

1. Oszczędzasz z pracodawcą

Największą zaletą PPE jest to, że składki finansuje pracodawca. Zwalania to pracownika z trudnej do wypracowania motywacji do regularnego oszczędzania – to pracodawca nalicza i odprowadza składki oraz zajmuje się pozostałymi formalnościami. Pracownik nie traci części wynagrodzenia, a mimo to gromadzi środki na przyszłą emeryturę.

W ramach PPE funkcjonują dwa rodzaje składek wnoszonych do programu: składka podstawowa oraz składka dodatkowa.

Składka podstawowa może wynosić maksymalnie 7% wynagrodzenia brutto i jest zwolniona ze składek ZUS (potrącany jest jedynie podatek dochodowy). Składka może być określona w sposób: kwotowy (np. 300 zł), procentowy (np. 6%), procentowy z kwotowym ograniczeniem (np. 6%, ale nie więcej niż 500 zł). To, w jaki sposób jest ona obliczana, reguluje umowa zawarta między pracownikami a pracodawcą.

Dodatkowo uczestnik może wpłacać składkę dodatkową z wynagrodzenia netto – w pełni dobrowolnie za pośrednictwem pracodawcy. Składka dodatkowa jest potrącana przez pracodawcę z wynagrodzenia po opodatkowaniu. Miesięcznie jej wysokość nie może przekraczać wartości wynagrodzenia netto, a w skali roku jej maksymalny limit ustalany jest na podstawie średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2025 roku wynosi 35 208 zł, czyli o wiele więcej od ograniczeń dla kont IKE oraz IKZE. Formularza deklaracji przystąpienia do PPE w formie papierowej czy elektronicznej pracownik może uzyskać u swojego pracodawcy.

2. Emerytura bez podatku od zysków

Oszczędzanie w PPE jest zwolnione z podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki) – pod warunkiem osiągnięcia wymaganego wieku przy wypłacie środków. Z preferencji podatkowych mogą cieszyć się osoby, które: ukończyły 55 lat i uzyskały wcześniejsze uprawnienia emerytalne, lub ukończyły 60 lat i złożyły wniosek o wypłatę środków. Po ukończeniu 70. roku życia wypłata następuje automatycznie, o ile uczestnik nie pracuje już u pracodawcy prowadzącego PPE. W takiej sytuacji wypłata następuje po zakończeniu stosunku pracy. Można też wypłacić środki wcześniej, co wiąże się z koniecznością opłacenia podatków.

3. Niższe koszty inwestycji

PPE daje dostęp do preferencyjnych warunków inwestowania – niższych opłat za zarządzanie i korzystniejszych ofert instytucji finansowych. Efekt skali sprawia, że grupowe programy są tańsze niż indywidualne produkty. Niektóre z kosztów są limitowane przez przepisy ustawy o PPE (np. zakaz obciążania uczestników PPE kosztami z tytułu wypłaty transferowej lub zwrotu, ograniczenie kosztów w przypadku programów w formie umowy grupowego ubezpieczenia na życie). 

4. Dziedziczenie środków

Środki zgromadzone w PPE w przypadku śmierci uczestnika są dziedziczone i wolne od podatku od spadków i darowizn. Uczestnik może wskazać dowolne osoby uprawnione do ich otrzymania (w deklaracji uczestnictwa) – niekoniecznie spokrewnione. Wypłata następuje na wniosek osoby uprawnionej.

5. Elastyczność i mobilność środków

Zmiana pracy nie oznacza, że środki muszą pozostać w programie oferowanym przez dotychczasowego pracodawcę. Uczestnik programu może oczywiście pozostawić środki zgromadzone na rejestrze, ale może też dokonać tzw. wypłaty transferowej – przenieść je do PPE w nowym miejscu zatrudnienia (jeśli jest ono oferowane) lub też przetransferować środki na IKE. Dzięki temu oszczędzanie ma charakter długoterminowy i niezależny od miejsca zatrudnienia.

Wypłata transferowa z Pracowniczego Programu Emerytalnego jest możliwa wyłącznie po ustaniu zatrudnienia u pracodawcy prowadzącego Program. 

➡️Pracowniczy program emerytalny (PPE) – to dobrowolna forma ubezpieczenia społecznego w Polsce, stanowiąca element tzw. III filaru emerytalnego.

Reklama

Jak działa PPE?

1. Pracodawca tworzy program PPE dla swoich pracowników. Jego celem jest oszczędzanie na emeryturę. 
2. Pracownicy mogą, ale nie muszą przystąpić do programu.
3. Co miesiąc pracodawca wpłaca składki na rzecz pracowników, którzy przystąpili do programu. Składka podstawowa wynosi maksymalnie 7% wynagrodzenia. Pracownik może odprowadzać składkę dodatkową.
4. Składki trafiają na indywidualne konta uczestników do wybranej przez pracodawcę instytucji finansowej, która zajmuje się ich pomnażaniem. Taką instytucją może być Powszechne Towarzystwo Emerytalne, Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych lub Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie.
5. Po osiągnięciu określonego wieku środki zgromadzone na PPE można wypłacić jednorazowo lub w ratach.

PPE a PPK – podobieństwa i różnice

W Polsce funkcjonują dwa główne programy grupowego oszczędzania: Pracowniczy Program Emerytalny PPE i Pracownicze Plany Kapitałowe PPK. Choć ich cel jest ten sam – gromadzenie oszczędności emerytalnych – różnią się one sposobem finansowania, zakresem elastyczności i warunkami uczestnictwa.

1. Finansowanie składek

• PPE: pracodawca finansuje składkę podstawową w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia brutto, a maksymalnie do 7%.
• PPK: składka pracodawcy wynosi minimum 1,5%, a maksimum 4%.
• W PPE pracodawca nie może różnicować składek między pracownikami, w PPK może wprowadzać różne poziomy składek dodatkowych.

👉 Wniosek: PPE jest korzystniejsze tam, gdzie pracodawca oferuje wyższą składkę i chce zapewnić bardziej stabilny system dla całej załogi.

2. Składki pracownika

• PPE: składka podstawowa finansowana przez pracodawcę; pracownik może dokonywać wpłat dodatkowych z wynagrodzenia netto (limit do 450% średniego wynagrodzenia).
• PPK: pracownik obowiązkowo wpłaca 2% wynagrodzenia brutto, a może dobrowolnie zwiększyć ją do 4%.

👉 Wniosek: PPE pozwala odkładać większe środki przy mniejszym obciążeniu domowego budżetu.

3. Dopłaty państwa

• PPE: brak dopłat z budżetu państwa.
• PPK: uczestnicy otrzymują jednorazową wpłatę powitalną (250 zł) i roczne dopłaty (240 zł) z Funduszu Pracy.

👉 Wniosek: PPK jest korzystniejsze dla osób, które cenią dodatkowe dopłaty od państwa.

4. Opodatkowanie i wypłaty

• PPE: brak podatku od zysków kapitałowych po spełnieniu warunków wieku; wypłaty mogą być jednorazowe lub w ratach.
• PPK: zwolnienie z podatku Belki tylko w przypadku wypłaty min. 75% środków w ratach przez co najmniej 10 lat.

👉 Wniosek: PPE oferuje większą swobodę w wypłacie oszczędności po osiągnięciu wieku emerytalnego.

5. Strategia inwestycyjna

• PPE: pracodawca i pracownicy mogą wspólnie wybierać fundusze o dowolnym profilu ryzyka.
• PPK: inwestycje prowadzone są w funduszach zdefiniowanej daty, które automatycznie dostosowują ryzyko do wieku uczestnika.

👉 Wniosek: PPE daje więcej elastyczności, natomiast PPK – większą automatyzację i prostotę.

6. Dostępność środków

• PPE: środki można przenieść do IKE lub innego PPE po zmianie pracy.
• PPK: wcześniejsza wypłata jest możliwa, ale zwykle wiąże się z utratą dopłat i obowiązkiem zapłaty podatku.

👉 Wniosek: PPE jest bardziej przejrzyste i elastyczne przy zmianie pracy.

7. Kiedy lepsze PPE, a kiedy PPK?

Składka dodatkowa w PPE – szczególnie dla 55+

Dla pracowników w wieku przedemerytalnym PPE to wyjątkowo atrakcyjne rozwiązanie. Składka dodatkowa pozwala nie tylko zwiększyć oszczędności, ale też natychmiast korzystać ze zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych po ukończeniu 60 lat.

Wysoki limit wpłat w ramach składki dodatkowej pozwala na wykorzystanie PPE do transferu oszczędności z lokat bankowych na bardzo korzystną inwestycję w fundusz przez pracowników w wieku przedemerytalnym. Nie wprost (to nie jest możliwe), ale poprzez podwyższenie składki dodatkowej (opłacanej z wynagrodzenia) i wykorzystywanie środków z lokaty na bieżące wydatki. To pozwala przenieść oszczędności do programu zwalniającego z podatku Belki.

Co dzieje się po przejściu na emeryturę?

Pracownik, który przejdzie na emeryturę, może dowolnie dysponować zgromadzoną kwotą w ramach PPE, może:

• kontynuować inwestowanie środków, korzystając z bardzo niskich kosztów, a także ze zwolnienia z podatku Belki
• wypłacać je regularnie w ratach, większość PPE umożliwia dokonywanie wypłat z częstotliwością miesięczną, kwartalną lub roczną,
• lub pobrać całość jednorazowo.

Program daje pełną swobodę w zarządzaniu kapitałem – bez dodatkowych opłat i podatków.

Podsumowanie

Pracowniczy Program Emerytalny PPE to rozwiązanie, które łączy:

• finansowanie przez pracodawcę,
• zwolnienie z podatku Belki,
• dziedziczenie środków,
• niskie koszty i elastyczne zasady.

W porównaniu z PPK PPE jest bardziej stabilne, korzystne podatkowo i opłacalne w firmach, które inwestują w swoich pracowników. Dla wielu osób stanowi najlepszy sposób na spokojną, finansowo bezpieczną emeryturę.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

* Zyski z inwestycji w ramach PPE i wypłata środków z PPE zwolnione są z podatku dochodowego od osób fizycznych. 

*W przypadku Twojej śmierci środki są dziedziczone. / Infolinia czynna w dowolnej chwili