O wpłatach na IKE i IKZE warto pomyśleć już na początku roku

W grudniu w Monitorze Polskim zostały opublikowane obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ustanawiające oficjalne limity wpłat na konta i programy emerytalne (IKE, OIPE, IKZE i PPE) w 2025 roku. Wpłat można dokonywać przez cały rok, jednak duża część oszczędzających przypomina sobie o nich albo przy okazji rozliczania podatku za poprzedni rok na wiosnę, albo dopiero w grudniu, by zdążyć "załapać się" na dostępne w danym roku limity.

Reklama

Z pewnością są osoby, które mogą od ręki wpłacić 10, 15 czy 20 tysięcy złotych, dla dużej części Kowalskich może to jednak być wydatek ponad miarę. Dlatego warto pomyśleć o rozłożeniu wpłat na raty już od początku roku.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Wpłaty dokonywane na IKE/OIPE w roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej trzykrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. W przypadku IKZE wpłaty nie mogą przekroczyć 1,2-krotności wskazanej kwoty, a od 2021 roku – dla samozatrudnionych –1,8-krotności.

Maksymalne limity wpłat na IKE i IKZE w 2025 roku wynoszą:

• 26 019 złotych w przypadku IKE, a także OIPE (nieco ponad 2,5 tys. złotych więcej niż w 2024 r.),
• 10 407,60 zł na IKZE w przypadku osób zatrudnionych na umowie o pracę (o ponad 1 tys. zł więcej niż w ub.r.),
• 15 611,40 zł na IKZE dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (wzrost o ponad 1,5 tys. zł).

Wyższy limit w przypadku samozatrudnionych obowiązuje od kilku lat, odkąd weszły w życie pracownicze plany kapitałowe, niedostępne dla osób niezatrudnionych na etacie.

Zatem dzieląc wpłaty na poszczególne miesiące, mamy do wpłaty co miesiąc po 2168,25 zł na IKE lub po 867,30 zł (1300,95 w przypadku JDG) na IKZE. Możemy też zróżnicować wpłaty w zależności od innych wydatków, wstrzymując się od wpłat np. w okresie przedwakacyjnym czy przedświątecznym, a nadrabiając wpłaty w korzystniejszych budżetowo terminach.

Ważne jest także, by pamiętać, że nie ma obowiązku wykorzystywania całego limitu. Wystarczy nawet 100 zł miesięcznie (np. po to, by "zaliczyć" kolejny rok wpłat, bo w wypadku IKE wymagane są one przez co najmniej 5 lat, by odnieść korzyść podatkową).

Korzyści z IKE i IKZE

Indywidualne konto emerytalne (IKE) ma służyć oszczędzaniu na dodatkową emeryturę, dlatego też z ulgi podatkowej będą mogły skorzystać jedynie osoby, które dokonają wypłaty zgromadzonych oszczędności dopiero po 60. roku życia. Osoby, które nabędą przed 60. rokiem życia uprawnienia emerytalne, będą mogły dokonać wypłaty, jeżeli ukończyły 55 lat. Ponadto, by być uprawnionym do zwolnienia z podatku od dochodów kapitałowych, należy dokonać wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo ponad połowy wartości wpłat na IKE co najmniej 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty.

W przeciwnym wypadku (czyli dokonania wypłaty przed ukończeniem wymaganego wieku lub niespełnieniem warunków dotyczących okresu wpłat) wypłacający pieniądze musi zapłacić 19-proc. podatek od zysków kapitałowych, dokładnie tak samo jak w przypadku każdej innej inwestycji w domu maklerskim, TFI czy banku.

W przypadku IKZE korzyści są dwufazowe: co roku można odliczyć od podstawy opodatkowania wpłaconą kwotę, co zmniejsza nam podatek PIT za poprzedni rok. Przy wypłacie środków (ale dopiero po ukończeniu 65 lat!) nie płaci się podatku Belki, natomiast trzeba odprowadzić ryczałtem 10% od całości wypłacanej kwoty (a nie tylko od różnicy między sumą wpłat a wypłatą, czyli od zysku).

Jakie IKE i IKZE wybrać?

Wybór rodzaju IKE i IKZE zależeć powinien, tak jak w przypadku innych inwestycji, od wiedzy i umiejętności inwestora, jego horyzontu inwestycyjnego, tolerancji ryzyka oraz czasu i chęci doglądania inwestycji.

Najmniej wymagającą zaangażowania formą jest rachunek oszczędnościowy w banku. Jej zaletą jest z góry znane oprocentowanie i pewne nominalne zyski, wadą – ich niski poziom w porównaniu ze stopami zwrotu w dobrych latach z funduszy, obligacji czy rynku akcyjnego. Warto pamiętać, że w przypadku transferu środków na inną formę IKE (do innego banku, TFI, PTE czy biura maklerskiego) nie traci się odsetek jak za zerwanie umowy.

IKE i IKZE mogą być także "opakowaniem" dla inwestycji w jednostki funduszy inwestycyjnych wybranego TFI lub jednego dobrowolnego funduszu emerytalnego lub zostać zawarte jako umowa dodatkowa w ramach umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi. Ta forma daje możliwość ograniczonego, ale jednak wyboru rodzaju aktywów, w które inwestujemy oszczędności. Wiąże się także z ryzykiem, okresowo więc możemy notować straty w razie pogorszenia sytuacji rynkowej. Summa summarum w długim terminie powinniśmy jednak zauważyć korzyści.

Formą wymagającą największej samodzielności (ale i dającą największe możliwości wyboru) jest konto w biurze maklerskim. Tu jednak również instytucje prowadzące rachunki służą podpowiedziami w postaci portfeli modelowych czy usług doradczych.

I właśnie w przypadku funduszy (zwłaszcza!) lub kont maklerskich ujawnia się kolejna zaleta wpłat na raty: w razie spadku wartości jednostek uczestnictwa (związanych ze spadkami na giełdach w przypadku funduszy akcji czy wzrostem rentowności obligacji w przypadku funduszy dłużnych) za kolejną ratę nabywamy więcej "przecenionego towaru". O ile bowiem na rachunku maklerskim możemy wpłacić gotówkę na konto i poczekać na okazję inwestycyjną, to w funduszach wpłata oznacza zlecenie nabycia jednostek od razu. Znowu jednak: nie musimy tego robić w wyznaczonym terminie. Na wpłaty jest cały rok.