W co inwestują OFE? Oto ciekawostki z części akcyjnej

Za nami rewelacyjny rok na rynkach, a przed nami zapowiada się wcale nie gorszy. Inflacja mocno hamuje, banki centralne na świecie zakończyły już cykl zacieśniania monetarnego i szykują się do pierwszych obniżek. Jednak w przeciwieństwie do polskiej, globalna gospodarka spowalnia, co - zdaniem ekspertów - nakazuje z ostrożnością patrzeć na perspektywy zagranicznych giełd. Dużo większego potencjału można upatrywać w wybranych segmentach warszawskiej giełdy. Krajowe spółki wciąż są nisko wyceniane i dostarczają solidnych dywidend. I jako że po reformie z 2014 r. OFE zaczęły funkcjonować de facto jak klasyczne fundusze akcji polskich, to właśnie udziałową część ich portfeli wzięliśmy najpierw pod lupę.

Reklama

Na koniec 2023 r. w tej części zagregowanego portfela OFE znajdowało się łącznie 510 składników (akcje, prawa do akcji), a zatem o 56 składników więcej niż przed rokiem. Średnie zaangażowanie na rynku akcyjnym (w Polsce i za granicą) wynosiło 90,6 proc. i było o 2,6 pkt proc. wyższe niż w grudniu 2022 r. Za wzrost ten odpowiadają akcje polskie.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Największe zaangażowanie w akcjach - w wysokości niemal 93 proc. aktywów - mają Vienna OFE oraz OFE PZU "Złota Jesień", najmniejsze - UNIQA OFE, który na giełdach w Polsce i za granicą ulokował łącznie 88 proc. aktywów netto.

Przez rok w portfelach OFE ubyło depozytów, które stanowią łącznie 3,1 proc. ich portfeli. To o 0,7 pkt proc. mniej niż na koniec 2022 r. W tym samym czasie spadł też udział polskich obligacji korporacyjnych (z 5,8 do 4,5 proc.), nieznacznie zmniejszyło się również zaangażowanie w zagranicznych obligacjach firm (z 2 na 1,8 proc.). Udział polskich akcji w aktywach OFE wzrósł z kolei przez rok o 2,5 pkt proc.

Największym inwestycyjnym patriotą jest OFE Pocztylion, który na warszawskiej giełdzie ma ulokowane 81 proc. swojego portfela. Liderem pod względem zaangażowania na rynkach zagranicznych jest OFE PZU "Złota Jesień", który zainwestował tam łącznie 17 proc. (o 3 pkt proc. mniej niż rok temu). Na drugim biegunie uplasował się OFE Pocztylion, którego udział w akcjach zagranicznych wynosi zaledwie 9 proc. i był na tym samym poziomie również przed rokiem (najmniej na rynku).

Top 3 zagregowanego portfela OFE stanowią akcje PKO BP (19,8 mld zł), PKN Orlen (15,7 mld zł) oraz ex aequo Santander Bank Polska i LPP (po 9 mld zł). Do pierwszej dziesiątki największych składników wskoczyły w zeszłym roku Budimex i Kęty.  Z kolei wypadł z tego zestawienia windykacyjny Kruk oraz działający w branży motoryzacyjnej - Inter Cars. 

Przez rok znaczenie OFE wzrosło w akcjonariacie łącznie w 65 polskich spółek. W największym stopniu dotyczy to biotechnologicznej firmy Molecure (wzrost udziału w kapitale spółki z 7,9 do 14 proc.), dewelopera Atal (z 8 na 13,5 proc.) oraz działającej w branży przetwarzania odpadów Mobruk (z 27 na 33 proc.). O 3-4 pkt proc. wzrósł też w trakcie ubiegłego roku udział w kapitale Pepco i Comarchu.

Zobacz też: Podsumowanie rynku funduszy emerytalnych (grudzień 2023)

W sumie w portfelach OFE znaleźliśmy zaledwie 4 nowości (spółki, których nie było na koniec 2022 roku). Mowa m.in. o budowlanym Murapolu, debiutującym 15 grudnia na rynku głównym GPW oraz Answear.com, czyli spółki e-commerce, która w listopadzie uplasowała nową ofertę akcji. W portfelach OFE pojawił się też XTB oraz ML System. Ta ostatnia oferuje rozwiązania fotowoltaiczne zintegrowane z budownictwem.

Przez rok spadło znaczenie OFE w akcjonariacie 59 firm z GPW. W największym stopniu dotyczy to ukraińskiej firmy agroprzemysłowej Ovostar (spadek z 18,4 do 0,5 proc. udziału w kapitale zakładowym), internetowego dystrybutora opon i felg Oponeo.pl (z 29 na 15 proc.) oraz Ten Square Games, który jest producentem gier mobilnych w modelu free-to-play (z 12,5 na 4 proc.). W 64 spółkach liczba akcji w posiadaniu OFE była identyczna jak w ubiegłym roku. 

Zupełnie z portfeli OFE zniknęło łącznie 14 spółek z GPW, przy czym w kilku przypadkach wyjście z akcjonariatu spółki było efektem wezwania i wykluczenia jej z obrotu na giełdzie. Wśród takich firm jest Ciech, Alumetal, czy STS Holding. OFE nie mają już także walorów ukraińskiego Kernela. Przypomnijmy, że w KNF trwa obecnie postępowanie w sprawie wniosku o wykluczenie spółki z obrotu na GPW. OFE zupełnie wyszły także z akcjonariatu Sygnity, Feerum, OEX, BBI Development, Solar Company, Pure Biologics, Herkules, Protektor, Herkules, Mercator i  Energoinstal.

Niemal 320 spółek z portfeli OFE to emitenci notowani na zagranicznych giełdach. To o 70 pozycji zagranicznych więcej niż przed rokiem. Wartość ich akcji na koniec 2023 roku wynosiła niemal 24 mld zł, czyli o 5 mld zł więcej niż rok wcześniej. Największy udział w portfelach OFE od lat mają MOL (1,2 mld zł) oraz Erste Group Bank AG (1,6 mld zł), które uplasowały się na drugim i trzecim miejscu podium. Na pierwsze awansował Unicredit (1,8 mld zł). Na czwartej pozycji uplasował się z kolei Jeronimo Martins, czyli właściciel Biedronki (0,8 mld zł).

Nie wszystkie spółki są popularne wśród zarządzających funduszami. Aż w 272 przypadkach (34 polskie spółki i 238 zagranicznych) w akcjonariacie danej spółki występuje tylko jedno OFE. 

Akcje 38 spółek znaleźliśmy w portfelach wszystkich ośmiu funduszy (uwzględniając zakaz inwestowania w papiery spółki matki). Stanowiły one łącznie niemal 60 proc. wartości zagregowanego portfela akcyjnego.

W 45 spółkach OFE kontrolują akcje stanowiące co najmniej 25 proc. kapitału. To o 30 spółek więcej niż przed rokiem. W pięciu przypadkach ich udział grubo przekracza 50 proc. (Develia, Ferro, Kęty, AB, Sanok).

Przeciętny portfel akcyjny OFE składa się ze 166 spółek. Najwięcej pozycji ma Vienna OFE (252 spółki) a najmniej - UNIQA OFE (113 składników).

Najbardziej płynny portfel akcji ma OFE Pocztylion  - zarządzający mogą sprzedać w ciągu jednego dnia ponad 33 proc. znajdujących się w nim akcji. W przypadku Nationale-Nederlanden OFE i Allianz Polska OFE  udałoby się upłynnić w tym czasie zaledwie ok 2,6 proc. portfela akcyjnego.

Największy udział spółki z WIG20 zajmują w portfelu Nationale-Nederlanden OFE (62 proc.), a najmniej w akcjach blue chipów ulokował PKO BP Bankowy OFE. Ten ostatni lubi z kolei firmy z sWIG80 - stanowią one ponad 10 proc. aktywów. Najmniej takich spółek ma UNIQA OFE (3,9 proc.).