Skuteczność funduszy absolutnej stopy zwrotu (czerwiec 2022) – wyniki są fatalne

Na koniec grudnia ubiegłego roku co czwarty otwarty fundusz absolute return miał 100-proc. skuteczność. Kwartał później, sztuka ta udała się już tylko dwóm z nich. Dziś swojego sztandarowego zadania nie wypełnia żaden z 36 funduszy (FIO, SFIO, FIZ), które analizujemy. Powiedzieć kiepsko, to nic nie powiedzieć, szczególnie, gdy spojrzy się na stopy zwrotu za ostatnie trzy miesiące. Tych, którym udało się wyjść nad kreskę, policzyć można na palcach... u jednej ręki. Najgorsze z funduszy traciły niemal 30 proc. 

Reklama

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Dla przypomnienia! Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest zarabianie w każdych warunkach rynkowych, bez względu na to, w którą stronę podążają indeksy giełdowe, ceny obligacji czy surowców. Fundusze te realizują swoje sztandarowe zadanie na wiele różnych sposobów, zatem porównywanie ich do siebie, analizując nominalne stopy zwrotu, nie jest najlepszym sposobem sprawdzania ich skuteczności. Tę lepiej analizować, patrząc na powtarzalność stóp zwrotu w wybranych okresach. Dobry fundusz absolute return powinien osiągać dodatnie wyniki w sposób stabilny i powtarzalny w wybranym horyzoncie, np. rocznym. Im więcej takich okresów zakończył z zyskiem, tym większa szansa, że nas nie zawiedzie.

Stosowana przez nas metodologia polega właśnie na analizowaniu regularności w wypracowywaniu dodatnich wyników. Badamy ją na podstawie tego, ile dodatnich przesuwanych 12-miesięcznych stóp zwrotu miały te fundusze w ostatnich trzech latach. Takich okresów może być maksymalnie 24. Czyli np. jeżeli na koniec marca tego roku dany fundusz miał 50-proc. skuteczność, to oznacza, że od marca 2020 do marca 2022 r. zanotował 12 okresów, w których roczna stopa zwrotu była na plusie.

Dodatkowo wyniki poszczególnych rozwiązań porównujemy do oprocentowania depozytów. Bowiem celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest również osiąganie wyników przewyższających stopę wolną od ryzyka. Osobne oceny dostają fundusze działające krócej niż 3 lata i FIZ-y wyceniane kwartalnie.

Najbardziej zawiódł QUERCUS Global Balanced, który jeszcze do lutego tego roku był nielicznym funduszem absolute return ze 100-proc. skutecznością. Ale w marcu powinęła mu się noga - po raz pierwszy od dwóch lat 12-miesięczna stopa zwrotu (przesuwana co miesiąc) była ujemna (-2,1 proc.). W efekcie, jego skuteczność spadła do 96 proc. Kwartał później wynik ten jest jednak jeszcze gorszy. Wynosi bowiem 83 proc., co i tak jest jednym z dwóch (obok Allianz Globalnych Strategii) najlepszych rezultatów wśród funduszy otwartych.

Co gorsza, trzyletnia stopa zwrotu QUERCUS Global Balanced przyjęła na koniec czerwca wartość ujemną (-10,8 proc.), podczas gdy jeszcze w marcu była dodatnia (+10,2 proc.) Przez ostatnie 3 miesiące fundusz stracił ponad 18 proc., ale nie jest to najgorszy rezultat w tym czasie. Tę niechlubną palmę pierwszeństwa dzierży Superfund Alternatywny, którego portfel skurczył się w omawianym okresie aż o 28 proc. Ten ostatni jednak zdecydowanie lepiej wypada w dłuższym, trzyletnim horyzoncie - traci bowiem "zaledwie" 2,4 proc. W tym czasie najgorszy -  Superfund RED - skurczył portfel o ponad 43 proc. 

Skuteczność Allianz Globalnych Strategii (d. Aviva) już od dłuższego czasu utrzymuje się na podobnym poziomie (83 proc.). Ale to co wyróżnia fundusz od rywali w drugim kwartale tego roku to dodatnie stopy zwrotu - zarówno te roczne przesuwane co miesiąc, jak i za ostatnie 3 miesiące. W takim ujęciu sztuka ta udała się jeszcze tylko jednemu funduszowi - NN (L) Multi Factor - i to nawet z nieco lepszymi efektami. W drugim kwartale, 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane, co miesąc) funduszu Allianz Globalnych Strategii (d. Aviva) znajdowały się w przedziale od 1,4 do 3,9 proc., podczas gdy funduszu NN (L) Multi Factor - od 5,3 do 6,7 proc. W tym czasie rywale tracili od 0,2 do ponad 36 proc. W skali ostatnich trzech miesięcy ten pierwszy traci niecały 1 proc., drugi zyskuje ponad 6 proc. - najwięcej spośród wszystkich detalicznych funduszy absolute return.

Wyniki funduszy NN (L) Multi Factor i Allianz Globalnych Strategii (d. Aviva) w drugim kwartale 2022 r.

Co tak mocno poturbowało wyniki funduszy absolutnej stopy zwrotu? To ogromna, nienaturalna wręcz zmienność niemal wszystkich klas aktywów: począwszy od akcji, przez notowania surowców, skończywszy na cenach obligacji skarbowych. Wystarczy powiedzieć, że jedynie w czerwcu rentowności polskich papierów rządowych najpierw skoczyły powyżej 8 proc., aby następnie spaść do 6,6 proc. Ogromna zmienność towarzyszyła też inwestującym na GPW. Kaprysiły również rynki akcji i obligacji za granicą, a także korygowały się ceny niektórych surowców (ropa naftowa, srebro, miedź). Powód? Inwestorzy nie mogą się zdecydować, czy bardziej obawiają się wysokiej inflacji, czy pukającej do bram recesji. 

Ale bez względu na powód podwyższonej zmienności, elastyczna polityka inwestycyjna i wysoka płynność portfeli powinna dać funduszom absolute return przewagę nad rywalami o tradycyjnych strategiach, np. akcyjnych. Fundusze absolutnej stopy zwrotu nie podążają bowiem za benchmarkami, więc rynkową zawieruchę mogą przeczekać w każdym miejscu, które w danym momencie wydaje bezpieczne. Sama idea nie jest jednak receptą na dobre wyniki. Trzeba jeszcze umieć zrealizować cel. A z tym - jak się okazuje - wychodzi różnie.

- Po dwóch trudnych kwartałach, które mocno odbiły się na wyniku funduszu, podjęliśmy decyzję o istotnym ograniczeniu ryzyka we wszystkich klasach aktywów. Pozycja netto w segmencie akcyjnym została zredukowana do kilkunastu procent, w segmencie surowcowym – do kilku procent, a duration portfela dłużnego uległo znaczącemu skróceniu. W najbliższych miesiącach spodziewamy się utrzymania obecnych warunków rynkowych, które planujemy przeczekać w krótkich papierach zmiennokuponowych. Ich obecne rentowności (oczekiwane 7,5-8 proc. w przypadku papierów 2-letnich) pozwalają na umiarkowany zysk przy niewielkiej zmienności. Powrót do bardziej ryzykownych pozycji planujemy w horyzoncie kilku następnych miesięcy lub kwartałów, po tzw. przesileniu rynkowym - wskazują Piotr Miliński i Sebastian Buczek, zarządzający funduszem Quercus Global Balanced.

W przypadku FIZ-ów, żaden fundusz absolute return nie może pochwalić się 100-proc. skutecznością. Kwartał wcześniej taki medal miały dwa fundusze - QUERCUS Multistrategy FIZ oraz Eques Aktywnego Inwestowania FIZ - które na koniec czerwca utrzymują wciąż pozycję liderów, ale ze znacznie gorszymi rezultatami - odpowiednio - 92 i 88 proc.

Eques Aktywnego Inwestowania FIZ od grudnia 2019 r. do marca 2022 r. wypadał bardzo przyzwoicie, wypracowując 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwne co miesiąc) w przedziale od 0,5 proc. do 29 proc. W drugim kwartale tego roku dobra passa się jednak skończyła i fundusz zaliczył trzy okresy z ujemnym rocznym wynikiem w wysokości od -0,6 do -5,2 proc. 

W skali ostatnich trzech lat, najgorzej wypada Opera Za 3 Grosze FIZ, bo traci niemal 40 proc. W tym czasie najlepszy - QUERCUS Multistrategy FIZ - zyskuje ponad 44 proc.