UKNF: uwaga na ryzyka związane z obrotem kryptoaktywami

Na rynku zaczynają pojawiać się podmioty, które często w ramach tzw. agresywnego marketingu oferują możliwość inwestowania w aktywa takie, jak na przykład szeroko rozumiane kryptoaktywa, w tym waluty wirtualne. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) przypomina potencjalnym inwestorom o ryzykach, które są związane z nabywaniem oraz z obrotem takimi aktywami.

Reklama

Rynek kryptowalut i kryptoaktywów (z wyłączeniem tokenów inwestycyjnych) nie posiada szczególnej regulacji, w związku z czym nie podlega nadzorowi KNF. W efekcie, brak jest również szczegółowych i systemowych rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo inwestorów oraz ułatwiających im ewentualne dochodzenie roszczeń od nierzetelnych przedsiębiorców - ostrzega UKNF.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Urząd zwraca uwagę na to, że rynek kryptowalut oraz kryptoaktywów charakteryzuje się wysoką zmiennością. Jako przykład wskazuje wycenę najpopularniejszej kryptowaluty bitcoina, która wzrosła z około 900 dol. w styczniu 2017 roku do ok. 19 tys. dol. w grudniu 2017 r. Niecały rok później jeden BTC kosztował już tylko ok. 3 tys. dol. Oznacza to wzrost wartości w przeciągu roku o ponad 2 tys. proc., a następnie spadek wartości o ok. 80 proc. w ciągu roku.

UKNF wskazuje też, że na rynku kryptoaktywów i kryptowalut występuje duża skala nieprawidłowości. Wśród podmiotów znajdujących się we wczesnej fazie rozwoju, które dokonały emisji kryptoaktywów w celu pozyskania kapitału na rozpoczęcie działalności (ICO), w przypadku znacznej ich części wartość rynkowa wyemitowanych kryptoaktywów spadła do zera. Ocenia się, że nieuczciwych zbiórek wykorzystujących mechanizm ICO, w ramach których obiecywane kryptoaktywa nie zostają w rzeczywistości wyemitowane albo których emitenci po uzyskaniu od inwestorów finansowania „znikają”, może być około 80%. Dodatkowo brak nadzoru nad rynkiem kryptoaktywów, w tym platformami obrotu, zwiększa ryzyko występowania zachowań mogących narazić na szkodę inwestorów, takich jak manipulacje kursem notowanych kryptoaktywów.

UKNF zwraca też uwagę na bardzo ograniczone mechanizmy zabezpieczające przed utratą całości lub części zgromadzonych w kryptoaktywach środków.

Według UKNF do najpopularniejszych form działań niezgodnych z prawem na rynku kryptowalut i kryptoaktywów możemy zaliczyć m.in.:

• Tworzenie piramid finansowych - oferowane są nieproporcjonalnie wysokie zyski z inwestycji w przypadku zaproszenia do udziału w inwestycji innych osób. Osoby te następnie muszą powierzyć określoną wartość pieniędzy lub wykupić „pakiet”, który uprawnia do korzystania z rozwiązania i rzekomo ma przynosić zyski. Te osoby również są wykorzystywane do zdobywania kolejnych inwestorów.
• Tworzenie zbiórek, które nastawione są jedynie na uzyskanie określonej kwoty, po czym emitent zaprzestaje działalności. Często zdarza się, że emitent nigdy nie miał nawet zamiaru rozpoczęcia działalności, a wartość kryptoaktywów będących przedmiotem dokonanej emisji znacząco spada lub nie można jej przypisać żadnej wartości.
• Tworzenie systemów promocyjnych typu piramida, w ramach których konsument wykonuje świadczenie w zamian za możliwość otrzymania korzyści materialnych, które są uzależnione przede wszystkim od wprowadzenia innych konsumentów do systemu a nie od sprzedaży produktów.
• Tworzenie rozwiązań wzorowanych na tradycyjnym rynku finansowym (np. Forex, fundusze inwestycyjne, alternatywne spółki inwestycyjne). Inwestorzy przeznaczają znaczne środki finansowe na określone inwestycje, które są prowadzone przez osoby nie posiadające stosownych zezwoleń, a tym samym nie zapewniające minimalnego poziomu bezpieczeństwa.
• Inwestorom są oferowane „instrumenty” o nazwie zbieżnej z nazwą ustawową, dla których prawo przewiduje szereg wymogów dla ich powstania i obrotu (np. akcje). „Instrumenty” te nie spełniają ich, a tym samym nie mogą skutecznie powstać, jak również późniejszy nimi obrót nie może odbywać się zgodnie z prawem. Inwestorzy mają utrudnione dochodzenie ewentualnych roszczeń czy podejmowanie czynności zabezpieczających.
• Oferowanie swoich usług przez podmioty, które posiadają siedzibę poza terytorium Polski i innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Powoduje to niemożliwość skutecznego dochodzenia roszczeń w przypadku pokrzywdzenia inwestorów, np. wystawianie tokenów przez spółki z państw trzecich, które działają jedynie w celu uzyskania korzyści majątkowych.
• W przypadku przechowywania kryptowalut lub kryptoaktywów na giełdzie kryptowalutowej, niejednokrotnie dochodzi do kradzieży środków przez nieuczciwych operatorów giełd, natomiast w przypadku awarii, ataku hackerskiego lub sytuacji losowej niemożliwy staje się dostęp do środków tam zgromadzonych13/14. Aby ograniczyć to ryzyko, należy podjąć wszelkie możliwe działania, prowadzące do bezpiecznego przechowywania kluczy.
• Zachęcanie przez osoby uczestniczące w programach afiliacyjnych do nabywania kryptoaktywów, bez rzetelnego informowania o ryzykach związanych z krytoaktywami (w tym o ryzyku utraty całości zainwestowanego kapitału) oraz bez podawania informacji o prowizji za każdą pozyskaną osobę.

Pełna treść ostrzeżenia KNF Urzędu KNF o ryzykach związanych z nabywaniem oraz z obrotem kryptoaktywami.