ETF-y tematyczne – inwestowanie w megatrendy bez wybierania pojedynczych spółek

Inwestując w megatrendy, inwestor stawia nie tylko na konkretne spółki, ale przede wszystkim na kierunki rozwoju światowej gospodarki. A te mogą zmieniać się szybciej, niż nam się wydaje.

15 grudnia na GPW w Warszawie zadebiutowały kolejne produkty ETF. Tym razem na rynku GlobalConnect pojawiły się ETF-y od największych funduszy inwestycyjnych na świecie – BlackRock (właściciel marki iShares) oraz Vanguard (w Polsce marka mało znana, ale jest to drugi – po BlackRocku – pod względem wielkości zarządzanych aktywów, zarządzający aktywami na świecie).

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Komunikat GPW z 15 grudnia tak odnosi się do wprowadzonych produktów: „nowe ETF-y zapewniają inwestorom dostęp do globalnych rynków oraz zróżnicowanych klas aktywów w prosty i przejrzysty sposób. Ich wspólną cechą jest wysoka jakość i transparentność, a także możliwość inwestowania w polskich złotych. Każdy z funduszy odpowiada na istotne trendy rynkowe – od rozwoju sztucznej inteligencji, przez ekspozycję na rynki wschodzące, po zrównoważone strategie inwestycyjne.”

Trzy nowe ETF to:

iShares AI Infrastructure UCITS ETF – fundusz naśladujący stopę zwrotu z indeksu STOXX Global AI Infrastructure Index. W skład tego indeksu wchodzą spółki, które odgrywają dużą rolę w rozwoju i ewolucji podstawowych komponentów sztucznej inteligencji, takich jak półprzewodniki, przetwarzanie w chmurze i technologie „big data”. Indeks uwzględnia spółki spełniające kryteria na podstawie ich patentów i przychodów związanych z tematem dotyczącym infrastruktury AI. Rebalansowanie odbywa się zgodnie z harmonogramem indeksu STOXX Global AI Infrastructure.

iShares MSCI EM UCITS ETF – fundusz naśladujący stopę zwrotu z indeksu MSCI Emerging Markets Index. W skład indeksu wchodzą spółki z rynków wschodzących m.in.: Chin, Tajwanu, Indii, Korei Południowej, RPA, Arabii Saudyjska, Brazyli oraz Meksyku.

Vanguard LifeStrategy 60% Equity UCITS ETF – fundusz inwestujący zgodnie ze strategią 60/40 – około 60% akcji i około 40% papierów wartościowych o stałym dochodzie (papiery dłużne) przede wszystkim poprzez inwestycje w ETF-y Vanguarda: FTSE Developed World, FTSE All-World, Global Aggregate Bond, FTSE North America, USD Treasury Bond, EUR Eurozone Government Bond, USD Corporate Bond, FTSE Emerging Markets i inne.

Tym samym rodzina funduszy ETF notowanych na GPW w Warszawie wzrosła do ponad 20 różnych produktów, w tym dwóch czysto tzw. „tematycznych”. Pierwszym był ETFNATO, który ma na celu podążanie za stopami zwrotu globalnego spektrum spółek giełdowych z siedzibą w krajach NATO+, które generują przychody z sektora obronnego (w tym cyberobrony). Drugim jest jeden z trzech debiutujących właśnie niedawno ETF-ów na GPW – iShares AI Infrastructure UCITS ETF, którego stopa zwrotu z kolei podąża za stopami zwrotu globalnego spektrum spółek giełdowych związanych ze sztuczną inteligencją.

Reklama

Wydaje się, że rozwój i wprowadzanie do obrotu na GPW kolejnych funduszy tematycznych może być trendem na kolejne kilka lat. Bowiem tak jak fundusze indeksowe dają ekspozycję na całe spektrum spółek z danego indeksu, tak fundusze tematyczne umożliwiają ekspozycję na określone spektrum spółek związane z określonymi tak zwanymi megatrendami (jak choćby trend AI), bez konieczności własnego analizowania i doboru konkretnych spółek.

W tym miejscu warto przywołać dane z amerykańskiego rynku kapitałowego, na którym liczba  funduszy ETF przekroczyła w tym roku liczbę notowanych spółek. Według danych Morningstar na tamtejszym rynku działa ponad 4,3 tys. ETF-ów wobec ok. 4,2 tys. Akcji, co pokazuje, jaki potencjał drzemie w tego typu produktach, jeśli chodzi o polski rynek.

Oczywiście przy tak dużej liczbie produktów ETF przekraczającej liczbę notowanych akcji, można mieć pewne obawy, czy nie idzie to w kierunku pewnego „wynaturzenia”, powodując, że podstawowa zaleta tych produktów tkwiąca w prostocie jest w ten sposób „tracona”, bowiem wybór odpowiednich ETF-ów do portfela inwestycyjnego okazuje się przy takiej ilości tych produktów nie lada wyzwaniem. Niemniej jednak nie jest to na razie problem polskiego rynku kapitałowego.

Choć z drugiej strony duża liczba produktów ETF, w tym funduszy „tematycznych” przynajmniej w teorii powinna pozwalać dobierać w dość prosty sposób do portfela inwestycyjnego „atrakcyjne” w danym momencie cyklu giełdowego „tematy” (a przecież każda hossa ma wiodący segment, który przewodzi wzrostom rynkowym). I dlatego fundusze tematyczne mogą być atrakcyjne zarówno dla początkujących, jak i dla doświadczonych inwestorów jako składnik portfela inwestycyjnego. Tematyczne ETF-y mogą być prostym sposobem na ekspozycję na globalne trendy technologiczne, demograficzne i społeczne bez konieczności analizowania dziesiątek firm. A zatem mogą one być też ciekawym składnikiem portfela każdego inwestora. Jak zatem mądrze korzystać z potencjału funduszy tematycznych, jednocześnie unikając typowych pułapek?

Czym są tematyczne ETF-y?

Zacznijmy od zdefiniowania czym są fundusze tematyczne oraz jakie są ich zalety oraz potencjalne pułapki. Tematyczne ETF-y (ang. thematic ETFs) to fundusze inwestycyjne notowane na giełdzie, które skupiają się nie na sektorach czy krajach, ale na trendach strukturalnych, które mogą kształtować gospodarkę przez następne lata.

W odróżnieniu od tradycyjnych ETF-ów:

• nie są pasywne w klasycznym sensie – często mają bardziej selekcyjne indeksy,
• stawiają na przyszłość, a nie teraźniejszy udział sektorów w gospodarce,
• mają potencjał wyższych wzrostów, ale też większą zmienność.

Zalety inwestowania w tematyczne ETF-y

Prosty dostęp do innowacyjnych branż – zamiast analizować setki spółek i wybierać z nich tzw. „perełki” kształtujące nowe trendy, inwestor kupuje cały segment firm działających w wybranym megatrendzie.

• Globalna ekspozycja – większość funduszy obejmuje firmy z wielu kontynentów i krajów.
• Niższe ryzyko niż inwestowanie w pojedyncze spółki – jeden ETF może obejmować kilkadziesiąt firm, co w istotny sposób ogranicza ryzyko niewłaściwej selekcji spółki w przypadku samodzielnego inwestowania w pojedyncze spółki.
• Możliwość długoterminowego inwestowania – sztuczna inteligencja, robotyka, zielona energia, czy ekspansja w kosmosie  to kierunki rozwoju przewidywane na wiele lat.

Pułapki, o których zdecydowanie warto pamiętać

• Wyższe opłaty: Tematyczne ETF-y mają często wyższe opłaty od tradycyjnych indeksowych funduszy.
• Niska dywersyfikacja: Nawet najpopularniejsze fundusze tematyczne potrafią mieć bardzo wąskie składy (czasem kilkanaście spółek), co zwiększa ryzyko.
• Modowe inwestowanie: Nigdy do końca nie wiemy czy dany trend w gospodarce będzie trwały czy tylko chwilowy. A zatem ryzykiem dla funduszy tematycznych jest fakt, że trend może okazać być chwilowym. A w takiej sytuacji jeśli kupujemy fundusz tematyczny w momencie największego zainteresowania wśród inwestorów, ryzykujemy tym, że  po prostu przepłacamy. Zaś czas oczekiwania na samo odzyskanie zainwestowanych (w momencie dużego rynkowego zainteresowania) środków może być długi, a nawet może nigdy nie nastąpić (na przykład w sytuacji, w której trend okaże się być chwilowym, zaś po latach fundusz zostanie zlikwidowany).

Jak mądrze włączać tematyczne ETF-y do portfela?

Jeśli dopiero zaczynasz inwestować i chcesz spokojnie budować kapitał przez lata, lepiej skoncentrować się na indeksowych funduszach ETF albo ETF-ach o szerokiej dywersyfikacji aktywów. Natomiast jeśli masz już bazę, znasz rynek i nie boisz się zmienności – możesz dołożyć fundusze tematyczne. Jeśli zależy Ci na maksymalnie możliwej „stabilności” i dywidendzie – globalne o szerokiej dywersyfikacji ETF-y będą dla Ciebie najlepszym wyborem. Jeśli natomiast szukasz „zagrania na wzrost” i wierzysz w długoterminowy rozwój danego trendu, fundusze tematyczne będą również dobrym wyborem. Potraktuj je jednak jako dodatek do portfela, a nie jego trzon (np. 5–30%), wybieraj te, które mają przejrzystą metodologię i sensowny skład, patrz na koszty. Jeśli jesteś mocno przekonany co do danego trendu, rozważ inwestowanie regularne, aby zmniejszyć wpływ zmienności oraz co często może okazać się kluczowe, unikaj podejmowania decyzji wyłącznie na podstawie medialnej popularności danego trendu.

⚠️ O czym warto pamiętać w przypadku tematycznych ETF-ów

• Tematyczne ETF-y często są bardziej zmienne niż klasyczne, a duży potencjał oznacza również większe ryzyko straty.
• Sukces zależy od realizacji założeń trendów: np. wzrost wydatków obronnych, rozwój półprzewodników, przyspieszenie digitalizacji – jeśli nie nastąpią, inwestycja może być mniej opłacalna albo może się okazać w ogóle nieopłacalna, bo często bywa tak, że poprzednie “gorące” tematy szybko ustępują miejsca nowym;
• Dywersyfikacja – warto rozważyć, by nie skupić się tylko na jednym temacie, a połączyć kilka oraz połączyć tematyczne ETF-y z “rdzeniem” portfela (np. globalnym funduszem szerokiego rynku), tak aby fundusze tematyczne nie zdominowały całości portfela;
• Śledź koszty (TER), strukturę funduszu (liczba spółek, sektor, region), a także walutę lub ekspozycję walutową – mogą mieć znaczenie, szczególnie dla inwestora z UE.

Uważam, że dla inwestora, dla którego rynek kapitałowy nie jest pewną formą pasji i jest tylko i wyłącznie miejscem lokowania nadwyżek finansowych i budowania kapitału w długim terminie bez większego zaangażowania czasowego w analizę rynku, włączenie funduszy tematycznych do portfela ma sens, ale jako mniejsza część portfela (5-30%). To będzie wtedy bardziej rozwojowa część portfela, z potencjałem wyższych zysków, ale i z większym ryzykiem zmienności tej części portfela, ale i większym ryzykiem zmienności całości portfela). Taki układ pozwala balansować ryzyko i szanse: jeżeli megatrend (np. AI, automatyzacja) się uda, a moment wejścia w dany megatrend nie wystąpi w czasie masowego zainteresowania tym segmentem rynku (z reguły są to momenty zbyt optymistycznego podejścia inwestorów do danych trendów rynkowych – patrz na przykład zainteresowanie spółkami gamingowymi na polskiej giełdzie z lat 2020-2021 i wyceny tych spółek z tamtego okresu w stosunku do bieżących wycen), będzie szansa na ponadprzeciętny zysk, a jeżeli megatrend się nie uda, to główna część portfela powinna stabilizować całość tak, aby nieudana inwestycja nie wpłynęła znacząco na całość.

Tematyczne ETF-y  – jakie „tematy” przyciągają obecnie zainteresowanie inwestorów?

Według raportu ETFGI – jednego z głównych niezależnych podmiotów analitycznych w branży ETF – globalne fundusze tematyczne zanotowały znaczący rozwój w okresie 2019-2021.

Po kilku latach mniejszego zainteresowania inwestorów funduszami tematycznymi, 2025 rok zakończy się prawdopodobnie zwiększonym zainteresowaniem, głównie dzięki tematom związanym ze sztuczną inteligencją.  Według firmy analitycznej Global X, analizującej trendy na rynku produktów ETF zarejestrowanych w Europie (fundusze UCITS) największy przyrost aktywów w 2025 roku zaliczyły fundusze związane z przełomowymi technologiami (disruptive technology). Na koniec listopada 2025 roku fundusze tematyczne zarejestrowane w Europie liczyły 176 różnych produktów i zgromadziły aktywa o wielkości 66,8 miliardów dolarów, co stanowi wzrost o 67,5% z poziomu 39,9 miliardów dolarów na koniec 2024 roku.

Najpopularniejsze przykładowe megatrendy, w które można inwestować z wykorzystaniem funduszy tematycznych ETF

Sztuczna inteligencja, robotyzacja, big data

Rozwój technologiczny w tym w szczególności tematyka związana ze sztuczną inteligencją (AI) to obecnie najgorętszy megatrend. To rynek, który może rosnąć latami, choć z pewnością nie będzie brakowało w trakcie okresów dużych korekt.

Zielona energia i transformacja klimatyczna

Transformacja energetyczna napędzana regulacjami i technologią tworzy szerokie pole inwestycyjne: od fotowoltaiki po wodór i magazynowanie energii. ETF-y oferują ekspozycję na cały ekosystem, nie zmuszając inwestora do przewidywania, która technologia okaże się tą “zwycięską”.

Cyberbezpieczeństwo

Rosnąca liczba cyberataków sprawia, że bezpieczeństwo cyfrowe staje się priorytetem w firmach i instytucjach publicznych. Tematyczne ETF-y selekcjonują liderów tej branży – firmy tworzące infrastrukturę IT - firewalle, systemy antywirusowe czy zabezpieczenia chmurowe.

Zdrowie i biotechnologia

Starzenie się społeczeństw, rozwój medycyny spersonalizowanej i postępy w biotechnologii sprawiają, że inwestorzy coraz chętniej sięgają po ETF-y obejmujące firmy farmaceutyczne, producentów sprzętu medycznego, przedsiębiorstwa biotechnologiczne rozwijające innowacyjne terapie.

Surowce i surowce strategiczne

Surowce od lat są traktowane jako odrębna klasa aktywów, która może stanowić pewną część portfela inwestycyjnego. W ostatnich latach popularny stał się temat surowców strategicznych jak na przykład uran czy też metale ziem rzadkich. W tym segmencie rynku wykorzystując tematyczne ETF-y  można mieć ekspozycję na spółki zajmujące się wydobyciem surowców, energetyką jądrową, materiałami krytycznymi.

2026 rok – jakie tematy mogą przyciągać kapitał w 2026 roku?

Zbliża się koniec 2025 roku. A taki okres skłania do rozważań, jak może wyglądać kolejny 2026 rok. Prognozowanie zachowania rynków kapitałowych i zachowania poszczególnych klas aktywów w przyszłości ma to do siebie, że często bywa obarczone dużym ryzykiem nietrafienia z prognozą. A scenariusz, który się realizuje często nie jest takim jaki przewidywała „większość” rynku (albo rynek zaskakuje in plus albo in minus). Natomiast patrząc z perspektywy historycznej oraz prawdopodobieństwa wystąpienia, to z reguły bardziej „opłaca się” przewidywać wzrosty. Pewnie dlatego rzadko zdarza się, żeby jakiś analityk przewidywał spadki na określonych aktywach. Zaś jeśli już jakieś znane firmy analityczne czy też banki inwestycyjne przewidują w danym roku spadki, to często bywa to dopiero po wcześniejszym spadkowym okresie. Stąd oczywiście prognozy znanych banków inwestycyjnych na 2026 rok, w większości przewidują kontynuację trendów z poprzednich lat (bieżący konsensus dla indeksu S&P500 na koniec 2026 roku mówi o wzroście tego indeksu o około 10% do poziomu około 7500 pkt).

Gdyby taki scenariusz miał rzeczywiście się zrealizować w 2026 roku, to zapewne trendy związane z funduszami ETF obserwowane w 2025 roku, będą kontynuowane również w 2026 roku. Oznaczać to może na przykład nadal zwiększone zainteresowanie tematyką sztucznej inteligencji.

Jednak osobiście nie przypisywałbym większego znaczenia do tego typu prognoz. Choć interesujące może być wyszukiwanie w nich pewnych ciekawostek mogących stanowić inspirację do potencjalnych modyfikacji długoterminowego portfela inwestycyjnego. Taką ciekawostką jest dla mnie z pewnością prognoza na 2026 jednego ze znanych  analityków (Ed Yardeni) na Wall Street, który w ostatnich latach z dość dużym sukcesem prognozował zachowanie się amerykańskiego rynku kapitałowego. Otóż ten analityk (podobnie jak większość analityków) spodziewa się w przyszłym roku kontynuacji trendu wzrostowego na Wall Street (cel dla indeksu S&P500 na 2026 rok to 7700 punktów, przy poziomie prawdopodobieństwa na poziomie 60%; ryzyko spadków w 2026 szacuje na 20%). Niemniej jednak, co ciekawe i warte, żeby zwrócić na to uwagę, przed kilkoma dniami ogłosił, że zakończył swój 15-letni „zakład” z rynkiem o spółki technologiczne i nie zaleca obecnie (a robił to przez ostatnie 15 lat) inwestorom „przeważania” w portfelach spółek technologicznych.

W praktyce oznacza  to, że według analityka w 2026 roku w odróżnieniu od ostatnich lat, kiedy 7 największych spółek z Wall Street (tzw. giganci technologiczni) „ciągnęło” cały indeks S&P500, większy potencjał wzrostu mogą mieć pozostałe 493 spółki z tego indeksu. W tym kontekście warto dodać, że jeśli chodzi o tematyczne fundusze, to na globalnym rynku są już dostępne fundusze ETF na indeks S&P500 z wyłączeniem tych 7 gigantów technologicznych. Po kilku latach wyraźnej dominacji gigantów technologicznych skutkującej zainteresowaniem inwestycjami w te spółki inwestorów detalicznych z całego świata (w tym z Polski) taki pomysł wydaje się zarówno kontrowersyjny, jak i jednocześnie ciekawy i dający do myślenia.

Podsumowanie

Tematyczne ETF-y to może  być sposób na inwestowanie w branże i segmenty przyszłości – od sztucznej inteligencji po zieloną energię i ekspansję kosmosu. Z jednej strony tematyczne ETF-y otwierają drzwi dla szerokiego grona inwestorów do innowacyjnych branż i segmentów gospodarki. Z drugiej zaś strony wymagają większej ostrożności niż klasyczne fundusze indeksowe. Inwestując w megatrendy, inwestor stawia nie tylko na konkretne spółki, ale przede wszystkim na kierunki rozwoju światowej gospodarki. A te mogą zmieniać się szybciej, niż nam się wydaje. Dlatego tematyczne ETF-y mogą być ciekawym uzupełnieniem portfela inwestycyjnego. Jednak jeśli długoterminowym celem inwestowania jest „replikowanie” pewnej średniej rynkowej bez nadmiernego ryzyka inwestycyjnego, to tego typu instrumenty nie powinny raczej nigdy stanowić trzonu portfela inwestycyjnego.