EFI - lider funduszy typu Private Debt oraz Private Equity

Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), bo o nim mowa, został powołany do życia prawie 30 lat temu, w czerwcu 1994 roku w Luksemburgu. Jak sądzę, najbardziej trafną definicją tego funduszu z perspektywy celu, jaki realizuje, to partnerstwo publiczno-prywatne.

Reklama

Aktywa EFI to prawie 7,5 mld euro (ok. 32,5 mld zł, czyli 10% wartości polskiego rynku funduszy inwestycyjnych). 

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Żeby znaleźć prawidłowy punkt odniesienia dla wielkości EFI na polskim rynku kapitałowym, należy wskazać największy pod względem aktywów polski otwarty fundusz inwestycyjny, czyli Goldman Sachs Obligacji, którego aktywa na koniec 2023 stanowiły 1,9% wartości rynku. A zatem największy polski fundusz otwarty jest 5 razy mniejszy od EFI.

EFI ma wielu właścicieli, ale głównym z nich jest Europejski Bank Inwestycyjny (59,4% udziałów). Dwa razy mniejszym udziałowcem (30% udziałów) jest Komisja Europejska. Pozostałe 10,6% to własność europejskich instytucji finansowych (między innymi polskiego Banku Gospodarstwa Krajowego, który posiada 0,11% udziałów w EFI) oraz instytucji rynku kapitałowego Wielkiej Brytanii oraz Turcji.

Struktura EFI

Głównym zadaniem EFI jest wspieranie małych i średnich firm, a swój cel realizuje poprzez:

• Udzielanie gwarancji oraz dostęp do podobnych do kredytów instrumentów (dług, debt)
• Nabywanie, posiadanie oraz zbywanie w przedsiębiorstwach (akcje, equity)

EFI nie inwestuje bezpośrednio w firmy, przedsiębiorstwa, lecz działa za pośrednictwem innych instytucji finansowych; realizuje swoje zadania poprzez instrumenty o charakterze dłużnym (debt) oraz udziałowym (equity). Przyjrzyjmy się im zatem z bliska.  

Źródło: Opracowanie własne

>> Equity w EFI

Nie sposób nie docenić roli EFI na rynku private equity w Europie. To wiodący na europejskim rynku fundusz tego typu.

EFI realizuje swoje cele za pośrednictwem instrumentów udziałowych, inwestując w rozwój małych i średnich przedsiębiorstw poprzez:

• Fundusze typu venture capital
• Fundusze typu growth
• Fundusze typu mezzanine

W ramach EFI zostało powołanych do życia aż 6 wyspecjalizowanych instrumentów o charakterze udziałowym, tj; The AI Co-Investment Facility, The Climate & Infrastructure Funds (C&IFs), Technology Transfer, European Angels Fund, The Social Impact Accelerator, the Mezzanine Facility for Growth.

>> DEBT w EFI

W ramach drugiego fundamentu EFI, jakim są instrumenty dłużne (debt), fundusz współpracuje między innymi z bankami, instytucjami leasingowym oraz funduszami gwarancyjnymi.

Podobnie jak w przypadku instrumentów udziałów, tak i w przypadku długu w ramach EFI zostały powołane wyspecjalizowane podmioty. Są nimi:  AGRI Guarantee Facility, Cultural and Creative Sectors Guarantee Facility (CCS GF), ENSI – platforma współpracy, The Erasmus + Master Loan Guarantee Facility oraz The SME Initiative.

Częściowo w ramach dłużnej części EFI powołano do życia mechanizm gwarancyjny nazwany InvestEU. Mechanizm ten podnosi zdolność do ponoszenia długoterminowego ryzyka, przez co ogranicza popyt na środki pochodzące ze środków budżetowych krajów członkowskich i tym samym redukuje potencjalny dług publiczny.

Nadrzędnym celem Funduszu InvestEu jest zwiększenie konkurencyjności Unii Europejskiej, promocja zrównoważonego rozwoju, zwiększenie odporności socjalnej, promowanie spójności gospodarczej, rozwój nauki oraz integracja rynków kapitałowych.

Budżet InvestEU jest ponad 4-krotnie większy niż samego EFI. Wynosi bowiem ponad 32,5 mld euro. Co więcej, zakłada się aż 12-krotną dźwignię, bowiem wykorzystanie wszystkich środków gwarancyjnych InvestEU ma zapewnić docelowo finansowanie o wartości 400 mld euro.

O gwarancję w ramach InvestEU mogą ubiegać się projekty z obszarów:

• Zrównoważona infrastruktura (38% gwarancji InvestEU)
• MŚP (26% gwarancji InvestEU)
• Badania naukowe, innowacje i cyfryzacja (25% gwarancji InvestEU)
• Inwestycje społeczne i umiejętności (11% gwarancji InvestEU)

Aktualna oferta dla instytucji finansowych w ramach programu InvestEU dostępna jest tu

Wnioski o przyznanie instrumentów gwarancyjnych i kapitałowych w ramach Invest EU mogą być składane jeszcze przez prawie 3,5 roku (do 30.06 2027 r.).

Obecność EFI na polskich rynku kapitałowych

Warto podkreślić, że polskie instytucje rynku kapitałowego działające na rynku private debt również aktywnie i z sukcesem ubiegają się o mandaty przyznające wsparcie kapitałowe. Wśród tych instytucji należy wskazać: Mount TFI oraz CVI Dom Maklerski. 

Gdzie szukać informacji o EFI

EFI to fundusz przeznaczony do instytucjonalnego wsparcia sektora MŚP. Warto zatem wskazać źródła informacji dotyczące tego funduszu i tym samym ścieżkę poszukiwania dużej wartości kapitału:

• https://instrumentyfinansoweue.gov.pl/europejski-fundusz-inwestycji-strategicznych/
• https://www.parp.gov.pl/component/content/article/59543:uslugi-ebi-i-efi-dla-malych-i-srednich-firm
• https://www.eib.org/en/
• https://www.eif.org/index
• https://investeu.europa.eu/investeu-programme/investeu-fund_en 

Grzegorz Kaliszuk, dyrektor Departamentu Produktów Inwestycyjnych w Phinance S.A.