Do prymusów nam brakuje – rola edukacji przy wyborze funduszu

Dość intuicyjnym wydaje się, że jeśli się na czymś nie znamy, ale nie jest to nam też zupełnie obojętne, to trudno wybrać cokolwiek. Co nam po szerokiej ofercie produktu, jeśli nie wiemy, na co zwrócić uwagę lub jakie kryteria przyjąć do oceny? Naturalnym orężem, które sprawia, że czujemy się pewniej, staje się zdobycie wiedzy w danym temacie. Edukacja w zakresie ekonomii i finansów również ma szansę ułatwiać inwestorom podejmowanie decyzji który fundusz wybrać. Tak wynika też z poniżej przedstawionego badania (jego opis ograniczyliśmy do wątków najistotniejszych w kontekście podjętej problematyki).

Wśród uczestników eksperymentu najpierw przeprowadzono krótki test z wiedzy finansowej, składający się z 10 pytań. To pozwoliło podzielić ankietowanych na tych z większą i tych z mniejszą wiedzą o inwestowaniu. Następnie zadaniem badanych było rozdysponowanie 1000 dolarów pomiędzy fundusze sześciu różnych typów (w tym pieniężnego jako opcja domyśla, dłużnego oraz akcyjnego), przy założeniu, że środki te mają „pracować” na emeryturę. Aby dodatkowo sprawdzić, jak szerokość oferty produktowej wpływa na osoby z różnym poziomem wiedzy, wprowadzono 2 scenariusze – w jednym do wyboru było 6 funduszy, a w drugim 60. Do każdego z proponowanych rozwiązań dołączono krótką charakterystykę, która zawierała m.in. informacje o krótko- i długoterminowych stopach zwrotu, ryzyku, czy poziomie kosztów. Na koniec uczestnicy uzupełniali ankietę, w której odpowiadali w skali od 1 do 6 na 7 pytań mających mierzyć trudność podejmowanej przez nich decyzji.

Z badania płynęły 2 ważne konkluzje. Po pierwsze osoby dysponujące mniejszą wiedzą o inwestowaniu i funduszach czuły się istotnie bardziej „przytłoczone” wyborem niż ci, którzy w teście wypadli lepiej. Po drugie, ankietowanym z mniejszą wiedzą, niezależnie czy mieli oni rozdysponować wirtualne pieniądze pomiędzy 6 czy 60 różnych opcji, zadanie wydawało się jednakowo obciążające. Tymczasem osoby, które cechowały się wyższym poziomem edukacji finansowej, wraz z zawężeniem oferty odczuwały istotną ulgę, jeśli chodzi o wybór (oceniały go jako mniej trudny). Efekty te prezentuje wykres poniżej.


Trudno o inne podsumowanie niż to, że edukacja to ważny element w ułatwianiu podejmowania decyzji przez oszczędzających. Co więcej, pełni ona również kluczową rolę w skutecznym oddziaływaniu na inwestorów poprzez wyselekcjonowaną ofertę (z racji tego, że dla osób z mniejszą wiedzą wybór między 6 a 60 funduszami był porównywalnie trudny).
 
Chociaż temat edukacji finansowej i jej promocji bywa dość głośny, warto podkreślić, że wciąż w tej materii sporo jest do zdziałania. Wskazują na to wyniki badania OECD o świadomości finansowej obywateli 30 różnych krajów, wśród których Polska znalazła się na ostatnim miejscu. Przykładowo tak nieodłączną od świata finansów formułę procentu składanego rozumie (wg badania) tylko ok. 30% obywateli naszego kraju (wliczając w to tych, którzy ewentualnie zgadli poprawną odpowiedź). Oprócz samej teorii, jeszcze słabiej wypadamy w praktyce, tj. choćby jeśli chodzi o tworzenie domowego budżetu, czy długoterminowe planowanie swoich celów finansowych. Warto przy tym dodać, że z opisanego badania wynikało również, że osoby z niewielką wiedzą ekonomiczną często przeceniają swoje umiejętności w tym zakresie. Dlatego same deklaracje o stanie wiedzy są zazwyczaj słabym miernikiem realnego obrazu rzeczywistości.

Ewa Bartosiak
Analizy Online

Reklama

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się