Aktywa funduszy inwestycyjnych (grudzień 2024) - udane zakończenie udanego roku

To było dobre zakończenie udanego roku dla branży TFI. W grudniu aktywa krajowych funduszy inwestycyjnych wzrosły o 4,4 mld zł (+1,2 proc. m/m) i na koniec miesiąca sięgnęły aż 379,5 mld zł. To najwyższa wartość w historii. 

Reklama

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

W całym 2024 r. aktywa krajowych TFI powiększyły się łącznie o 59,1 mld zł (+18,5 proc.) i również jest to rezultat rekordowy. Nigdy w historii polskiego rynku funduszy inwestycyjnych nominalny wzrost wartości aktywów w skali roku nie był aż tak wysoki. Poprzedni rekord padł w 2023 r. (+51 mld zł), a wcześniej dokładnie dekadę temu (w 2015 r.), kiedy aktywa wzrosły w rok o 43,4 mld zł. 

• W 2024 roku fundusze dłużne umocniły swoją pozycję lidera, zwiększając aktywa pod zarządzaniem do 153,6 mld zł (+42,6 mld zł, +38,3 proc. r/r) i udział w rynku funduszy o 6 pkt proc. do 40,5 proc.
• Pod względem rocznej dynamiki (w ujęciu procentowym) największy przyrost aktywów zanotowały w 2024 r. fundusze PPK (+39,4 proc. r/r), których aktywa na koniec grudnia sięgały 24,6 mld zł (dane wyłącznie dla TFI, bez PTE i TU).
• W ubiegłym roku większość TFI zanotowała wzrost aktywów pod zarządzaniem, który w trzech przypadkach liczony był w trzycyfrowym tempie. 9 TFI w skali 2024 r. odnotowały spadek wartości aktywów netto.

Grudzień był jednym ze słabszych miesięcy całkiem dobrego 2024 roku dla posiadaczy jednostek i certyfikatów funduszy inwestycyjnych. Po początkowej euforii, przez rynki przetoczyła się fala wyprzedaży m.in. po jastrzębiej wypowiedzi Jerome'a Powella. Główne indeksy amerykańskiej giełdy, jak i wybranych europejskich zanotowały spadki. Nieco lepiej wypadły rynki wschodzące, a także rynek japoński, czy nawet nasz rodzimy parkiet. Złoto kontynuowało zapoczątkowane w listopadzie spadki, stając się jedną z gorszych inwestycji w grudniu. Nie popisały się także obligacje o dłuższym terminie do wykupu, których rentowności wyraźnie wzrosły (ceny spadły). W efekcie zaledwie co trzeci fundusz inwestycyjny wypracował w grudniu dodatnią stopę zwrotu. Szacujemy, że wynik zarządzania zmniejszył w ostatnim miesiącu ubiegłego roku stan aktywów krajowych funduszy łącznie o ok. -0,5 mld zł. Dopisali jednak sami klienci. W grudniu fundusze detaliczne pozyskały 2,9 mld zł, a fundusze PPK – ponad 0,5 mld zł. Jedynie fundusze niedetaliczne odnotowały przewagę wypłat – ok. -140 mln zł. Łącznie w grudniu fundusze inwestycyjne pozyskały 3,3 mld zł netto.

Udany grudzień (pod względem napływów) zakończył dobry rok w branży TFI. W całym 2024 r. do funduszy inwestycyjnych trafiło "na czysto" ponad 42 mld zł i jest to najwyższa wartość w historii rynku. Koniunktura także sprzyjała. Zarobić dały zarówno akcje, jak i obligacje, drożały także złoto i srebro. A to znalazło odbicie w stopach zwrotu klientów TFI. W sumie niemal 90 proc. analizowanych przez nas krajowych funduszy inwestycyjnych wypracowało w 2024 r. dodatnią stopę zwrotu. Szacujemy, że wyniki zarządzania powiększyły w całym ubiegłym roku stan aktywów krajowych funduszy łącznie o ok. 13 mld zł (wobec ok. 27 mld zł w 2023 r.).  

W grudniu koniunktura na rynku długu była kapryśna. Rentowności obligacji rosły (ceny spadały), ale szczególnie słabo zachowały się papiery długoterminowe. Indeks obligacji skarbowych o stałym oprocentowaniu TBSP stracił -0,9 proc., a indeks 10-latek IROS-10 ponad -2,0 proc. W efekcie wszystkie fundusze obligacji długoterminowych poniosły w grudniu straty. Lepiej radziły sobie fundusze papierów krótkoterminowych (czyli tych o niższym ryzyku stopy procentowej), gdzie stopy zwrotu były dodatnie. Fundusze dłużne cieszą się największą popularnością wśród polskich inwestorów. W grudniu napłynęło do nich łącznie niemal 2,6 mld zł netto, z czego 2,1 mld zł trafiło do funduszy dłużnych krótkoterminowych. W efekcie obu tych czynników (wyników zarządzania i sprzedażowych) wzrost aktywów w segmencie funduszy dłużnych sięgnął w grudniu aż o 2,1 mld zł (+1,4 proc. m/m).  

Cały 2024 rok na rynkach długu też był raczej kapryśny (zwłaszcza w USA), ale zyskowny dla klientów TFI. Mierzący dochód z polskich obligacji skarbowych o stałym oprocentowaniu indeks TBSP  wzrósł w ubiegłym roku o zaledwie 3,3 proc. Zaledwie, bo rok wcześniej zwyżkował o imponujące 12,8 proc. Dobrze wypadły natomiast obligacje zmiennokuponowe (tzw. WZ-tki). Reprezentujący je indeks BWZ wzrósł w ubiegłym roku o 6,9 proc. To znalazło odbicie w stopach zwrotu funduszy dłużnych. W całym segmencie produktów dłużnych, zaledwie 6 funduszy znalazło się w 2024 r. pod kreską (i żaden z nich nie inwestuje w Polsce). Równocześnie w ubiegłym roku do funduszy dłużnych napłynęło łącznie ponad 35 mld zł netto, a największym powodzeniem cieszyły się fundusze dłużne krótkoterminowe, do których klienci wpłacili w 12 miesięcy 26,7 mld zł. Oba te czynniki (wyniki zarządzania i sprzedażowe) w 2024 r. powiększyły aktywa funduszy dłużnych aż o 42,6 mld zł (38 proc.), do poziomu 153,6 mld zł.

Na rynkach akcji w grudniu też było nerwowo. Indeks S&P 500 stracił w ostatnim miesiącu ubiegłego roku -2,5 proc., a DJIA -5,3 proc. Lepiej wypadł technologiczny Nasdaq, który zyskał 0,5 proc. Także większość indeksów europejskich zakończyła miesiąc spadkami. Pesymizm towarzyszył również inwestorom na warszawskim parkiecie, jednak główne indeksy zdołały wypracować niewielki zysk. Indeks WIG wzrósł o 0,3 proc. W efekcie tylko w trzech niewielkich grupach funduszy akcji w ujęciu średnim pojawiły się w grudniu zyski. Dopisali jednak klienci, choć skala napływów (+32 mln zł) była wyraźnie niższa niż w najlepszym w tym roku listopadzie (+290 mln zł). W rezultacie w grudniu aktywa funduszy akcyjnych wzrosły o symboliczne 6 mln zł.

W całym 2024 r. koniunktura na giełdach dopisywała. Wystarczy powiedzieć, że Nasdaq Composite poszedł w górę o niemal 30 proc., S&P500 zyskał ponad 23 proc., a niemiecki DAX niemal 19 proc. Na tym tle polska giełda wypada blado. Hossa na GPW kwitła wprawdzie jeszcze w pierwszym półroczu, a w maju WIG sięgnął nawet rekordu wszech czasów. Ale w drugiej połowie roku tendencje te uległy odwróceniu, i to pomimo szampańskich nastrojów na Wall Street. W rezultacie cały 2024 r. indeks WIG zakończył na symboliczny plusie (+1,4 proc.). Mimo to funduszom akcji polskich udało się wypracować dodatnie stopy zwrotu. Zresztą zyski w ujęciu średnim w 2024 r. pojawiły się we wszystkich głównych grupach funduszy z segmentu akcyjnego. Dobre wyniki inwestycyjne niespecjalnie przekładały się jednak na napływy - w ubiegłym roku z funduszy akcji ogółem wycofano bowiem łącznie 0,5 mld zł, z czego 479 mln zł wypłacono z funduszy akcji polskich. Przez cały 2024 r. aktywa w tym segmencie wzrosły jednak solidnie, bo o 2,5 mld zł (+6,9 proc. r/r), do poziomu 38,1 mld zł.  

Nieznaczny wzrost aktywów w grudniu zanotowały także fundusze mieszane, a więc takie, które inwestują zarówno w akcje, jak i obligacje. Wprawdzie w ubiegłym miesiącu większość z nich zanotowała straty, ale cały rok był dla nich zyskowny. Równocześnie klienci więcej środków do nich wpłacali niż wypłacili. W grudniu napłynęło do ich portfeli 387 mln zł, a w całym ubiegłym roku niemal 1,7 mld zł. W efekcie w grudniu wartość ich aktywów wzrosła symboliczne 16 mln zł, a w 2024 r. łącznie o 3,3 mld zł (+8,2 proc. r/r).

Największy nominalny wzrost aktywów w grudniu zanotowały fundusze aktywów niepublicznych. Ich portfele powiększyły się w ubiegłym miesiącu o ponad 2,3 mld zł. Jest to efekt wpłaty kapitału do kilku funduszy dedykowanych (m.in. Ipopema TFI oraz PFR TFI). W całym 2024 r. aktywa funduszy niepublicznych wzrosły łącznie o ponad 3,8 mld zł (+3,8 proc. r/r) i na koniec roku wyniosły 1,3,7 mld zł.

Aktywa funduszy absolutnej stopy zwrotu w grudniu spadły o 36 mln zł (-0,5 proc. m/m), ale w całym 2024 r. wzrosły o 1,1 mld zł (+19,6 proc.) i na koniec roku wyniosły niemal 7 mld zł. 

Spadek aktywów zanotowały fundusze surowcowe, które zarówno w grudniu, jak i w całym ubiegłym roku miały dość zróżnicowane wyniki (na plusie były niektóre fundusze metali szlachetnych). Równocześnie klienci wypłacali z nich pieniądze: w grudniu wycofali 41 mln zł netto, a w 2024 r. łącznie ponad 0,5 mld zł netto. W efekcie w grudniu aktywa w tym segmencie stopniały o nieco ponad 170 mln zł, ale w całym 2024 r. skurczyły się łącznie o niemal 250 mln zł (-8,7 proc. r/r), do poziomu 2,6 mld zł.

Solidny wzrost aktywów, bo o 482 mln zł (+1,9 proc. r/r), odnotowały w grudniu fundusze zdefiniowanej daty PPK – systematycznie zasilane wpłatami pracowników i pracodawców. W całym 2024 r. wartość zarządzanych przez nie środków wzrosła z kolei o niemal 7,5 mld zł (+39,4 proc. r/r) i na koniec roku wyniosła 26,4 mld zł. Ich udział w rynku zwiększył się do 7 proc. Pod względem rocznej dynamiki (w ujęciu procentowym) fundusze PPK zanotowały najlepszy wynik na rynku.

Niezmiennie najwięcej aktywów netto w segmencie rynku kapitałowego ma pod zarządzaniem PKO TFI (55,7 mld zł). Na drugim miejscu jest Goldman Sachs TFI, które posiada ponad 33,1 mld zł. Na rynku niepublicznym liderem pozostaje Ipopema TFI (53,1 mld zł). 

W 2024 r. większość towarzystw funduszy inwestycyjnych zanotowała wzrost aktywów pod zarządzaniem. W trzech TFI (mTFI, TYR i Alior) dynamika wzrostu (w ujęciu procentowym) była trzycyfrowa. Najlepiej w takim ujęciu wypada mTFI, którego aktywa w 2024 r. powiększyły się o ponad 220 proc. - z 1 mld zł do 3,3 mld zł. Pod względem nominalnym największy przyrost aktywów w skali roku zanotowało PKO TFI (+15 mld zł, czyli 37 proc. r/r). W 2024 r. spadek aktywów netto zanotowało 9 towarzystw, m.in. AgioFunds TFI (-1,5 mld zł), Skarbiec TFI (-0,6 mld zł), Noble Funds TFI (-0,5 mld zł).