Skuteczność funduszy absolutnej stopy zwrotu (czerwiec 2024)

Na koniunkturę w II kwartale 2024 r. inwestorzy narzekać nie mogli. Na rynkach akcji obserwowaliśmy kontynuację wzrostów, a amerykański indeks S&P500 wspiął się nawet na nowy rekord wszech czasów, napędzany rajdem notowań tzw. Wspaniałej Siódemki. Prym wiodły oczywiście spółki z branży półprzewodników, z Nvidią na czele. Najgorzej radziły sobie natomiast firmy cykliczne. WIG w II kwartale wzrósł o 7 proc., a sWIG80 i mWIG40 - odpowiednio - 4 i 3 proc. Europejskim giełdom w czerwcu nie pomagały nastroje wokół przyspieszonych wyborów we Francji. Oberwał zwłaszcza paryski CAC40, który wymazał całe tegoroczne wzrosty, ale rykoszetem dostał też m.in. niemiecki DAX. Amerykańskie 10-letnie papiery skarbowe zanotowały drugi z rzędu kwartał z ujemną stopą zwrotu. Na rynku polskiego długu zyski zapewniały instrumenty zmiennokuponowe. 

Reklama

W takich warunkach większość analizowanych funduszy absolute return poprawiła swoją skuteczność. Na koniec czerwca spośród łącznie 70 otwartych i zamkniętych funduszy absolutnej stopy zwrotu (polskich, jak i luksemburskich), których wyniki analizujemy, 6 wypełniało swoje sztandarowe zadanie w 100 proc. Pojawił się też maruder, któremu w ostatnich miesiącach wyjątkowo nie idzie.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Dla przypomnienia! Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest zarabianie w każdych warunkach rynkowych, bez względu na to, w którą stronę podążają indeksy giełdowe, ceny obligacji czy surowców. Fundusze te realizują swoje sztandarowe zadanie na wiele różnych sposobów, zatem porównywanie ich do siebie, analizując nominalne stopy zwrotu, nie jest najlepszym sposobem sprawdzania ich skuteczności. Tę lepiej analizować, patrząc na powtarzalność stóp zwrotu w wybranych okresach. Dobry fundusz absolute return powinien osiągać dodatnie wyniki w sposób stabilny i powtarzalny w wybranym horyzoncie, np. rocznym. Im więcej takich okresów zakończył z zyskiem, tym większa szansa, że nas nie zawiedzie.

Stosowana przez nas metodologia polega właśnie na analizowaniu regularności w wypracowywaniu dodatnich wyników. Badamy ją na podstawie tego, ile dodatnich przesuwanych 12-miesięcznych stóp zwrotu miały te fundusze w ostatnich trzech latach. Takich okresów może być maksymalnie 24. Czyli np. jeżeli na koniec czerwca 2024 roku dany fundusz miał 50-proc. skuteczność, to oznacza, że od czerwca 2022 do czerwca 2024 r. zanotował 12 okresów, w których roczna stopa zwrotu była na plusie.

Dodatkowo wyniki poszczególnych rozwiązań porównujemy do oprocentowania depozytów. Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest bowiem również osiąganie wyników przewyższających stopę wolną od ryzyka. Osobne oceny dostają fundusze działające krócej niż 3 lata i FIZ-y wyceniane kwartalnie.

Na koniec grudnia 2021 roku 100-proc. skuteczność miał co czwarty otwarty fundusz (FIO, SFIO) absolute return. Obecnie żaden z nich takim osiągnięciem się nie pochwalić. Od kilkunastu miesięcy widać jednak stopniową odbudowę wyników po trudnym 2022 r. W II kwartale 2024 r. niemal wszystkie fundusze otwarte nieco poprawiły swoją skuteczność. Dwóm funduszom spadły noty, a szczególnie nie idzie funduszowi Goldman Sachs Multi Factor. Jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) od lutego są pod kreską, w efekcie jego skuteczność spadła do 67 proc., podczas gdy jeszcze rok temu wynosiła 96 proc., i był to tym samym najlepszy wynik spośród wszystkich funduszy otwartych (FIO, SFIO). 

Goldman Sachs Multi Factor jest master-feederem, a zatem inwestuje do 100 proc. swoich aktywów w inny fundusz zagraniczny - Goldman Sachs Multi Asset Factor Opportunities. Fundusz źródłowego wykorzystuje z kolei tzw. factors  jak dynamika, wartość, czynnik „carry” i zmienność (ang. momentum, value, carry, volatility). Te czynniki generują sygnały inwestycyjne do zajmowania zarówno długich jak i krótkich pozycji (długich nastawionych na wzrost kursów, krótkich - na spadek) na rynkach wielu klas aktywów - akcji, obligacji, walut oraz indeksów towarowych i surowcowych. W skali ostatnich 3 lat fundusz ani nie zarobił, ani nie stracił, bo w takim ujęciu jego stopa zwrotu wynosi 0 proc. W tym czasie najlepsze otwarte fundusze absolute return zyskały niemal 30 proc. 

Pogorszyła się też skuteczność Superfund GREEN, która i tak była marna, bo kwartał temu wynosiła zaledwie 8 proc., a obecnie spadła do 0 proc. Jego strategia bazuje na zasadzie podążania za trendami, co oznacza, że system obserwuje ruchy cen na rynkach i czeka na okazje inwestycyjne, ażeby jak najlepiej wykorzystać potencjał występujących trendów, co – teoretycznie - potrafi wygenerować dodatnie stopy zwrotu niezależnie od tego czy rynek rośnie, czy spada. Skuteczność tej strategii od dłuższego już czasu pozostawia wiele do życzenia. Rok temu wynosiła zaledwie 40 proc. Przez ostatnie 3 lata fundusz stracił ponad 37 proc. Niewiele lepiej prezentuje się inny algorytmiczny fundusz ze stajni SUPERFUND TFI - Superfund RED, którego skuteczność wynosi 13 proc., ale i tak jest lepsza niż rok wcześniej, kiedy była na poziomie 0 proc.

Najwyższą skuteczność spośród krajowych funduszy otwartych, podobnie jak kwartał wcześniej, ma PZU Energia Ochrony Absolutnej Stopy Zwrotu, który swoje sztandarowe zadanie wypełnia w 96 proc. (wobec 83 proc. kwartał wcześniej). W przypadku tego funduszu wyraźną poprawę wyników obserwujemy już od listopada 2022 r. Od tego czasu jego 12-miesięczne stopy zwrotu (przesuwane co miesiąc) są nad kreską i wynoszą od 4,2 do 20,4 proc. W skali trzech lat fundusz zarobił ponad 28 proc. Fundusz stosuje strategię absolutnej stopy zwrotu poprzez inwestowanie aktywów w instrumenty dłużne i pieniężne zarówno skarbowe, jak i korporacyjne. 

Na drugim miejscu podium uplasował się Goldman Sachs Total Return, którego skuteczność wzrosła z 75 do 88 proc. Fundusz ten miał słabsze wyniki w 2022 r., kiedy czterokrotnie jego 12-miesięczne stopy zwrotu były ujemne. Ale od grudnia ubiegłego roku przestał zawodzić - jego 12-miesięczne stopy zwrotu przesuwane co miesiąc znalazły się w tym czasie w przedziale 0,9 do 18,5 proc. Fundusz inwestuje w wiele klas aktywów, a jego celem jest osiąganie stóp zwrotu z inwestycji przekraczających w pełnym cyklu inwestycyjnym (tj. 3 do 5 lat) średniorocznie 1-roczną stopę WIBOR powiększoną o 4 pkt proc. Przez ostatnie 3 lata Goldman Sachs Total Return zarobił prawie 29 proc. 

Skuteczność z 71 do 83 proc. poprawił też PZU Energia Agresywny Absolutnej Stopy Zwrotu, który jest trzecim najlepszym otwartym funduszem absolute return. Fundusz ten od listopada 2022 r. notuje dodatnie 12-miesięczne stopy (przesuwane co miesiąc), które wynoszą od 0,6 do 22,2 proc.

W przypadku FIZ-ów publicznych również doszło do poprawy skuteczności, i podobnie jak kwartał wcześniej, 2  z nich wypełniają swoje zadanie bezbłędnie. Mowa o PKO Globalnej Strategii FIZ, który inwestuje na rynku akcji, obligacji, walut, a pośrednio także surowców. Fundusz jeszcze rok temu miał zaledwie 63-proc. skuteczność, a w grudniu 2022 r. 50-proc. W skali ostatnich trzech lat PKO Globalnej Strategii FIZ zarobił 12,3 proc., a więc nie pobił oprocentowania lokat. Zresztą, spośród FIZ-ów publicznych ta sztuka w 3-letnim horyzoncie udała się zaledwie dwóm funduszom: QUERCUS Multistrategy FIZ oraz Eques Aktywnego Inwestowania FIZ. Wymienione fundusze nie mają jednak wysokiej skuteczności, bo wynosi ona 75 proc., ale jest nieco wyższa niż kwartał temu, kiedy sięgała - odpowiednio - 67 oraz 63 proc.

100-proc. skuteczność utrzymuje też PKO Absolutnej Stopy Zwrotu Europa Wschód-Zachód FIZ, który rok temu wypełniał swoje zadanie w zaledwie 50 proc. Fundusz inwestuje głównie w akcje spółek z regionu szeroko pojętej Europy Wschodniej i Zachodniej. Stosuje strategię long/short: inwestuje poprzez zajmowanie pozycji długich na akcjach spółek uznanych za niedowartościowane oraz pozycji krótkich na akcjach spółek uznanych za przewartościowane. W skali ostatnich 3 lat zarobił jednak niewiele, bo nieco ponad 9 proc. 

Najgorszą skuteczność spośród FIZ-ów publicznych ma, już kolejny kwartał z rzędu, Rockbridge FIZ Multi Inwestycja. Na koniec czerwca wynosiła ona 58 proc., ale i tak była wyższa. Kwartał wcześniej fundusz wypełniał swoje sztandarowe zadanie z 46-proc. skutecznością. W skali 3 lat fundusz zarobił zaledwie 6,6 proc., niemal trzykrotnie mniej niż w tym czasie dała zarobić lokata.

Również większość FIZ-ów niepublicznych zdołała w pierwszym kwartale poprawić swoją skuteczność. W tej grupie doszło też do przetasowań w czołówce. Na koniec czerwca w sumie 3 FIZ-y niepubliczne mogły się pochwalić 100-proc. skutecznością, o 2 więcej niż w marcu.

Ta sztuka, już kolejny kwartał z rzędu udaje się funduszowi Insignis FIZ, który stosuje strategię market neutral (zajmuje długie pozycje na akcjach i zabezpiecza je tzw. krótką sprzedażą). Jego 12-miesięczne stopy zwrotu przesuwane co miesiąc oscylują w granicach od 6,3 do 23,4 proc. W skali ostatnich trzech lat fundusz zarobił ponad 45 proc., co jest wynikiem znacząco przewyższającym oprocentowanie lokat.

Wyraźnie w ostatnich kwartałach swoją skuteczność poprawiły 2 fundusze ze stajni PKO TFI. Mowa o PKO Globalnej Makroekonomii FIZ seria A oraz PKO Europa Wschód-Zachód FIZ seria B. Oba wypełniają swoje zadanie na 100 proc., ale ich stopy zwrotu nie są jednak tak imponujące. W skali trzech lat pierwszy z nich zarobił ponad 11 proc., a drugi niecałe 10 proc. Zatem jest to wynik gorszy niż z lokaty. 

Awans funduszy PKO TFI spowodował, że z podium spadł Opoka Neutral, który podobnie jak kwartał temu, tak i obecnie ma 92-proc. skuteczność. Fundusz ten również stosuje strategię market neutral, czyli stara się być neutralny rynkowo poprzez zajmowanie równocześnie długich i krótkich pozycji na akcjach (long/short). W skali ostatnich trzech lat zarobił nieco ponad 7 proc.

Najgorzej spośród FIZ-ów niepublicznych wypadają Rockbridge FIZ Globalnych Spółek Dywidendowych oraz Globalnej Innowacji FIZ, których skuteczność już od dłuższego czasu wynosi 0 proc., co oznacza, że wszystkie 24 badane okresy fundusze te zakończyły pod kreską. W skali 3 lat straciły - odpowiednio - 21 i 65 proc.

W sumie na 31 FIZ-ów niepublicznych, stopy zwrotu przewyższające depozyty w 3-letnim horyzoncie wypracowało 12 funduszy. 

Luksemburskie fundusze absolute return też nieco poprawiły swoje noty. Pozycję lidera utrzymuje Fidelity Funds Absolute Return Global Equity Fund A PF (Acc) (USD). Fundusz zajmuje długie i krótkie pozycje na akcjach oraz powiązanych instrumentach zapewniających ekspozycję na spółki na całym świecie.