Mocna pozycja państwowych gigantów. Skala przestaje być jedynym atutem

Rynek funduszy przeżywa najlepszy okres w swojej historii. We wrześniu aktywa w branży TFI przebiły 400 mld zł, a już w listopadzie przekroczyły 100 mld EUR – kolejna symboliczna bariera stała się faktem. Motorem wzrostu są najwięksi: w 11 z 40 raportujących TFI aktywa urosły w trzy lata o ponad 100%, podczas gdy na całym rynku dynamika w tym okresie wyniosła 60%. W czołówce są PKO TFI, Pekao TFI z dynamiką na poziomie 136% i 113%, nieco dalej, ale z wynikiem powyżej średniej jest PZU TFI z dynamiką na poziomie 72%.

Pod koniec listopada PKO TFI, PZU TFI i Pekao TFI w funduszach zarządzało odpowiednio 78 mld, 49 mld i 40 mld zł, co dało im łącznie blisko 40% aktywów rynku funduszy i niemal 66,6% aktywów zgromadzonych w PPK. Taka koncentracja obrazuje nie tylko skalę, ale też realny wpływ na kierunek rozwoju branży.

Renesans funduszy obligacji to kolejny element tej układanki. Po szoku inflacyjnym z 2022 roku i tzw. RESECIE na rynku obligacji klienci wrócili na rynek długu. Przeciętny inwestor w funduszu obligacji skarbowych zarobił około 25% w trzy lata, a w funduszu obligacji korporacyjnych – około 28%. Do tej części rynku napłynęło w tym czasie 90,8 mld zł, cementując pozycję funduszy obligacyjnych jako fundamentu polskiego rynku kapitałowego.

Ostatnie lata to nie tylko imponujący wzrost aktywów napędzany współpracą z bankami. To przede wszystkim zwrot w tym, co dla klienta najważniejsze: wynikach i jakości zarządzania. Przez lata część państwowych TFI odstawała od stawki, a w pamięci działających na rynku doradców utrwaliły się raczej wpadki niż sukcesy. Słaby performance niektórych flagowych funduszy – akcyjnych i zrównoważonych – stały się symbolem minionej epoki, którą doradcy i inwestorzy wspominali bez satysfakcji.

Dziś, to co nie zachwycało, jest już historią. W miejsce rozczarowań pojawił się bardzo dobry performance funduszy od państwowych gigantów, a wyniki nie wymagają usprawiedliwień. Spektakularną przemianę widać zwłaszcza w Pekao TFI – od głębokiej przebudowy po 2017 roku, przez rebranding dawnego Pioneer Investment TFI, aż po nowe i to dużo lepsze postrzeganie na rynku.

Podobną ścieżką poszło TFI PZU. Fundusze, które kiedyś ciągnęły w dół reputację, jak PZU Krakowiak czy PZU Mazurek, zostały wyprowadzone na zdecydowanie lepsze tory, a wiele innych strategii aktywnych odzyskało blask.

Reklama

Najbardziej obrazowo skalę tej metamorfozy pokazują nasze rankingi ilościowe, oparte na relacji wyniku do ryzyka w grupach porównawczych. Im wyższa ocena, tym lepsza pozycja na tle konkurencji – i coraz częściej to właśnie państwowe TFI są na czele. Co ważne, poprawa widoczna jest nie tylko w liczbach bezwzględnych, ale także w porównaniu z liderami na detalicznym rynku funduszy, gdzie konkurencja jest największa.

Dynamiczny segment obligacji

W segmencie funduszy obligacji państwowi giganci też mają czym się pochwalić. Wyróżniają się szczególnie strategie oparte na bardziej zaawansowanej inżynierii finansowej: PZU Sejf+, PZU Obligacji Krótkoterminowych, PZU Globalny Obligacji Korporacyjnych, Pekao Dłużny Aktywny, Pekao Obligacji - Dynamiczna Alokacja FIO i Pekao Obligacji - Dynamiczna Alokacja 2, Pekao Konserwatywny Plus, PKO Obligacji Skarbowych Krótkoterminowy oraz PKO Obligacji Skarbowych Średnioterminowy. Każdy z tych funduszy jest uszyty pod potrzeby klienta, a dostarczające je TFI pokazują, że dostarczają realną wartość w postaci stóp zwrotu, która biją inflację i konkurentów.

Impuls do zmian po kryzysie zaufania

Źródeł tej przemiany można szukać w okolicach 2018 roku, kiedy po serii afer rynek mocno przewartościował pojęcie „zaufanie”. W naturalny sposób kapitał popłynął do dużych, rozpoznawalnych instytucji – takich jak PKO TFI, Pekao TFI czy TFI PZU – które zawsze miały silne marki, nawet jeśli wyniki części funduszy rozczarowywały. Dziś to właśnie duże firmy łączą skalę z dużo lepszym track recordem, co wyraźnie zmienia układ sił.

Nowi liderzy, nowa mapa rynku

Trójka państwowych gigantów, jeszcze niedawno postrzegana głównie przez pryzmat przeciętnych lub umiarkowanych wyników w funduszach, stała się filarem rynku. Ta zmiana może na nowo zdefiniować polski sektor funduszy w kolejnych latach. Globalnie tempo i kierunek branży wyznaczają tacy gracze jak BlackRock, Vanguard czy State Street – i coraz wyraźniej widać, że krajowy rynek TFI zaczyna podążać podobną ścieżką, w której skala jest paliwem do dalszego rozwoju.

Szansa dla dużych, wyzwanie dla małych

W zarządzaniu funduszami wielkość ma znaczenie: to ona decyduje o możliwościach inwestycyjnych, kosztach i zasięgu dystrybucji. To, co wzmacnia liderów, nie zawsze wspiera mniejszych graczy – ci będą musieli szukać przewag w wyspecjalizowanych niszach, unikalnych kompetencjach i bardziej kreatywnych modelach dystrybucji. Kto nie zbuduje własnej sieci sprzedaży, nie będzie miał własnego, wyrazistego pomysłu na obecność na rynku, ryzykuje, że będzie działał w cieniu tych dużych.

Strategiczne atuty „państwowych” TFI są dziś wyjątkowo wyraźne i układają się w bardzo spójny obraz przewagi konkurencyjnej.

Silna grupa i długi horyzont

• Ścisła współpraca z wiodącym bankiem lub ubezpieczycielem sprawia, że TFI realizuje jasno określone cele całej grupy, w tym ambitne poziomy aktywów do osiągnięcia do 2027 roku;
• Długoterminowe strategie kapitałowych grup państwowych dają stabilność i przewidywalność, co ułatwia planowanie rozwoju oferty inwestycyjnej.

Skala jako realna przewaga

• Duża skala aktywów pozwala wdrażać strategiczne projekty, w tym subsydiować (także w przyszłości) innowacyjne, tańsze rozwiązania produktowe.
• W branży asset management rozmiar ma znaczenie: większe TFI łatwiej rozkłada koszty stałe, negocjuje warunki z dostawcami i może szybciej skalować nowe strategie, często korzystając z kapitału grupy.

Potencjał cross-sellingu

• Szeroka baza uczestników PPK otwiera drogę do sprzedaży funduszy detalicznych przy użyciu tej samej infrastruktury dystrybucyjnej banku lub ubezpieczyciela.
• ​Sprzedaż krzyżowa w ramach grupy również oznacza niższy jednostkowy koszt pozyskania klienta, bo wykorzystuje się istniejące kanały, procesy i relacje po stronie samych doradców.

Własny agent transferowy

• Posiadanie własnego agenta transferowego (Pekao Financial Services dla TFI PZU i Pekao TFI, PKO BP Finat dla PKO TFI) daje silną przewagę technologiczno-operacyjną w obsłudze rejestrów, transakcji, ewentualnie księgowości, a także dystrybucji funduszy.
• Własny agent, działając w ramach grupy, nie musi maksymalizować marży, co może przekładać się na niższy koszt funkcjonowania funduszy i większą elastyczność w projektowaniu oferty.

W połowie czwartej dekady naszego rynku kapitałowego pytanie brzmi: W którą stronę pójdą kolejne zmiany? Najlepiej, gdyby siła największych TFI przełożyła się na niższe opłaty w nowych albo w największych funduszach. Liczę na konkurencję w walce o względy inwestora, w tym rozwój tanich funduszy obligacji  oraz krajowych ETF-ów.  Już dziś widać oznaki nowego sposobu myślenia – np. niezależni dystrybutorzy coraz śmielej sięgają po produkty państwowych TFI. Jednym słowem pragmatyzm wygrywa z utartymi schematami – wyniki, szeroka oferta i innowacyjne podejście państwowych TFI są dostrzegane przez rynek.

Nie zdziwię się, gdy to właśnie państwowe TFI, a nie inne duże podmioty, jako kolejne dołączą do pasywnej rewolucji. ETF-y od PKO, PZU lub Pekao? To może być ich kolejny ruch! Jak będzie? – zobaczymy.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się