Trading a inwestowanie – dwie różne drogi do potencjalnych zysków

W dzisiejszym świecie, gdzie „wszystko” dzieje się dużo szybciej niż jeszcze dekadę, czy dwie dekady temu, wielu inwestorów zapewne zadaje sobie pytanie nie tylko o najbardziej skuteczną strategię inwestycyjną w takim środowisku. Ale i zapewne o to – zwłaszcza w tak zmiennym środowisku jak obecnie – czy tzw. trading może być atrakcyjniejszą formą lokowania oszczędności niż „nudne” długoterminowe inwestowanie. Szczególnie że ostatnio media społecznościowe wypełniają się komunikatami o „osobach”, czy też „strategiach”, które w pewnym uproszczeniu, oferują nam „sprawdzone” sposoby na skuteczne pomnażanie oszczędności. I tutaj z pewnością uwagę, szczególnie mniej doświadczonych inwestorów przyciągać mogą informacje o dużej skuteczności strategii albo dające obietnice szybkich zysków, co stoi niejako w kontraście do znanego inwestowania długoterminowego.

Reklama

Paradoksalnie, w pewien sposób dobra od jakiegoś już czasu koniunktura na rynkach finansowych sprzyjająca długoterminowemu inwestowaniu i dodatnim stopom zwrotu, zwiększa wśród inwestorów apetyty na ryzyko oraz chęć do zarobienia więcej w krótszym czasie. W tym kontekście „nudne” zarabianie pieniędzy na własnym kapitale 10 czy 15% rocznie nie wygląda tak atrakcyjnie, jak szansa na szybkie zyski w kilka dni, czy też kilka godzin. Dlatego szczególnie w takich momentach jak obecnie warto porównać inwestowanie długoterminowe z tzw. tradingiem, pokazać podstawowe teoretyczne różnice pomiędzy tymi dwoma „szkołami” inwestowania oraz wskazać na potencjalne pułapki i problemy, które mogą wystąpić w praktyce przy ich stosowaniu.

Z uwagi na dość obszerny charakter zagadnienia moje rozważania w kontekście inwestowania długoterminowego i tradingu podzieliłem na dwie części – zagadnienia teoretyczne oraz zagadnienia praktyczne. Bowiem, żeby odnieść się bardziej szczegółowo do praktycznej strony tych dwóch metod inwestowania, w pierwszej kolejności wypada nakreślić teoretyczne różnice pomiędzy nimi. Zatem w tym tekście zaczynam od teorii, zaś do praktyki odniosę się w kolejnym.

Inwestowanie i trading

W świecie finansów te dwa słowa często pojawiają się obok siebie. Dla wielu brzmią podobnie, bo przecież w obu przypadkach chodzi o to samo – zarobić na rynku i na inwestycjach. I choć obie mają wspólny cel – osiąganie zysków, a przez to są często ze sobą utożsamiane (bo przecież trading to też forma inwestowania), w rzeczywistości reprezentują zupełnie odmienne filozofie działania i różnią się podejściem do ryzyka, horyzontem czasowym, sposobem analizy rynku oraz wymaganiami wobec inwestora. Zrozumienie najważniejszych różnic pomiędzy tymi podejściami jest kluczowe, by świadomie wybrać strategię najlepiej dopasowaną do swoich celów i charakteru.

1. Horyzont czasowy – sprint kontra maraton

Najbardziej oczywistą różnicą jest czas trwania inwestycji.

Inwestowanie długoterminowe to długoterminowa strategia. Inwestorzy kupują akcje, obligacje, fundusze czy nieruchomości z myślą o latach lub nawet dekadach. Celem jest stopniowe budowanie portfela inwestycji i  stopniowy wzrost wartości aktywów, często również poprzez reinwestowanie zysków (na przykład z dywidend i odsetek) i korzystanie z efektu procentu składanego. W przeciwieństwie do długoterminowego inwestowania trading opiera się na krótkoterminowych zmianach cen, to krótkoterminowa aktywność. 

💡Co to jest i na czym polega trading?
Trading to handel na rynkach finansowych różnymi instrumentami finansowymi, takimi jak: akcje, waluty (czyli rynek forex), towary, kryptowaluty, kontrakty terminowe i opcje, w celu osiągnięcia zysku. Od tradycyjnego inwestowania różni się oparciem na krótkoterminowych zmianach cen. 

Traderzy działają znacznie szybciej i starają się wykorzystać krótkie ruchy cen. Pozycje wynikające z poszczególnych transakcji mogą być utrzymywane w portfelach ledwie kilka dni, godzin, a często nawet minut. Ich celem jest przede wszystkim szybki zysk wynikający z wahań rynkowych, a nie długofalowy wzrost wartości aktywa (na przykład długofalowy rozwój wartości firmy, w której akcje zainwestował inwestor). Tutaj liczy się umiejętność uchwycenia krótkoterminowego ruchu cen oraz zdolność do szybkiego reagowania  na zmieniającą się sytuację na rynkach finansowych.

Najprostszym przykładem dla zobrazowania tej różnicy jest porównanie, że inwestor kupuje akcje spółki, wierząc w jej gospodarcze perspektywy oraz we wzrost wartości firmy w dłuższym horyzoncie, często kilkuletnim. Natomiast trader kupuje te same akcje, ale sprzedaje je po kilku dniach, gdy cena wzrośnie o kilka procent. W tym kontekście dużo bardziej liczy się sam ruch rynkowy, czy nawet aktualny sentyment do całego rynku, branży, czy też do konkretnych akcji poszczególnych spółek niż sam potencjalny wzrost wartości firmy.  

💡Trading może być stosowany w różnych kontekstach i w zależności od wybranej strategii, może przybierać różne formy. Różnią się one między sobą pod względem momentu zamykania pozycji, częstotliwości zawierania transakcji, horyzontu czasowego czy poziomu ryzyka:

• Scalping – to styl inwestowania, który zakłada bardzo częste (nawet kilkadziesiąt razy dziennie) zawieranie transakcji. Chodzi o szybkie zyski z bardzo małych ruchów cen (horyzont: sekundy, minuty). Wymaga niskich prowizji i dużej koncentracji.
• Day trading opiera się na wykorzystaniu dziennych wahań cen (horyzont: kilka minut – kilka godzin). Wszystkie pozycje zamykane w ciągu jednego dnia. Day trading wymaga analizy technicznej, szybkich reakcji i dyscypliny.
• Swing trading – to tzw. handel wahadłowy. Polega na otwieraniu i utrzymywaniu pozycji przez dłuższy czas w porównaniu do day tradingu – od kilku dni do kilku tygodni. Chodzi o uchwycenie krótkoterminowych trendów i korekt. Swing trading wymaga: cierpliwości, analizy wykresów dziennych i tygodniowych. 
• Position trading (trading pozycyjny) – zysk z długoterminowych trendów (horyzont: tygodnie, miesiące, czasem lata). W porównaniu z day tradingiem wymaga od tradera mniejszego zaangażowania i mniejszej liczby transakcji. 

Dla inwestora długoterminowego czas jest sprzymierzeńcem i liczy się bardziej w miesiącach i latach. Kupuje akcje, obligacje czy fundusze z myślą o latach, nie dniach. Liczy na wzrost wartości aktywa (firmy, dywidendy, odsetki) oraz powolny, ale stabilny efekt procentu składanego (oczywiście przy świadomości ryzyk inwestycyjnych oraz tego, że gwarancji na to, iż wycena danego aktywa z pewnością wzrośnie, oczywiście nigdy nie ma). Zatem inwestowanie długoterminowe przypomina trochę sadzenie drzewa i czekanie kilka sezonów aż urośnie i wyda owoce.

Dla tradera z kolei czas to krótki, a czasem nawet i bardzo krótki interwał czasu, w którym „żyje” jego inwestycja. Tutaj jest zdecydowanie bardziej dynamicznie i zmiennie, zaś podobny efekt do procentu składanego (przynajmniej w teorii) można uzyskać poprzez dokonywanie często  transakcji, z których zyski mają szansę się kumulować. Działania są skoncentrowane na tu i teraz, a praktycznie każdy dzień otwiera nowe możliwości kolejnych transakcji. Trader zyski bierze nawet wtedy, gdy rynek ledwo drgnie w jego stronę. Zatem nie interesuje go za bardzo na  przykład to, co firma produkuje, albo kto jest jej prezesem – liczy się tylko to, jak zachowa się cena w najbliższej chwili.

2. Czas poświęcony na inwestycję

Jest jeszcze jeden niezwykle istotny aspekt czasu, który należy brać pod uwagę przy odróżnianiu tradingu od inwestowania długoterminowego. Otóż trading z reguły i najczęściej wymaga codziennego zaangażowania – śledzenia notowań, analizowania wykresów i napływających z rynku informacji oraz wymaga również szybkich reakcji na zmieniające się warunki. To praktycznie ciągła praca dwadzieścia cztery godziny na dobę.

Inwestowanie długoterminowe ma bardziej pasywny charakter. Po odpowiednim doborze aktywów inwestor może jedynie okresowo przeglądać portfel i dokonywać korekt i nawet nie powinien takiego portfela przeglądać non-stop lub kilka razy w ciągu dnia, czy nawet tygodnia. Ponieważ zmiany godzinowe, czy dzienne w długoterminowej strategii inwestycyjnej to bardziej coś jedynie z kategorii krótkoterminowych szumów zakłócających długofalową perspektywę. Tutaj zdecydowanie nie ma konieczności, a nawet nie jest wskazane spędzanie wielu godzin dziennie na obserwowaniu rynków.

Zatem trading wymaga codziennie pełnego zaangażowania – to praca na pełen etat, często stresująca i pochłaniająca. Trzeba śledzić wiadomości, reagować natychmiast. Otwieraniu i zamykaniu pozycji zawsze towarzyszy dreszcz emocji, które trzeba kontrolować. Nie każdy to lubi i przede wszystkim nie każdy się do tego nadaje.

Inwestowanie długoterminowe natomiast wydaje się, że daje więcej swobody. Wymaga solidnej analizy na początku, ale potem wystarczy regularnie monitorować portfel i ewentualnie wprowadzać korekty. To podejście dla tych, którzy wolą w pewnym sensie większą stabilność i bardziej długofalowy rozwój, zamiast codziennej gonitwy za kursem. Choć oczywiście taka charakterystyka to pewne uproszczenie. Bowiem i tutaj również nie każdy się do tego nadaje. Jeśli nie potrafimy się odciąć od codziennego „szumu informacyjnego” i ciągle z troską rozmyślamy o naszych inwestycjach (co może też być zwykłym sygnałem, że trochę „przeholowaliśmy” z wielkością naszego zaangażowania w jakiś instrument), to może to być sygnał, że strategia inwestycyjna, którą realizujemy, nie do końca jest zbieżna z naszą konstrukcją emocjonalno-charakterologiczną. A wtedy z pewnością trudniej realizować skuteczną strategię inwestycyjną.

3. Analiza i podejmowanie decyzji

Inwestorzy długoterminowi skupiają się głównie na aspektach odnoszących się do tzw. analizy fundamentalnej, czyli na przykład aspektach związanych z oceną kondycji finansowej firmy, potencjału wzrostowego branży, czy też na kwestiach związanych z długofalowymi trendami  makroekonomicznymi. Chcą wiedzieć, co kupują i dlaczego warto to posiadać w długim terminie. Inne narzędzia jak na przykład analiza techniczna wykorzystywana jest raczej pomocniczo. Przy takim podejściu, tutaj w każdym razie, przynajmniej w teorii inwestor wybiera jakby „partnera do wieloletniej współpracy”.

Traderzy natomiast korzystają z wielu różnych technik obserwacyjno-analitycznych, które mogą mieć znaczenie w krótkim czasie. Mogą to być zarówno obserwacje na bieżąco, w trakcie dnia arkusza zleceń w przypadku pojedynczych instrumentów lub próby obserwacji i analizy sentymentu rynkowego. Jednym z podstawowych narzędzi analitycznych wykorzystywanych przez traderów jest analiza techniczna, czyli analiza wykresów. Analiza techniczna wychodzi z założenia, że wszystkie na dany moment ważne informacje dla danego instrumentu ujęte są w cenie, a zatem teoretycznie wystarczy obserwowanie samego zachowania się kursu danego instrumentu, żeby wiedzieć czy sytuacja rozwija się korzystnie, czy niekorzystnie (w tym kontekście analiza fundamentalna ma wtórne znaczenie, bowiem teoretycznie wszystkie wnioski z niej płynące mają swoje ujęcie w aktualnej cenie). Taka forma analizy jest dużo bardziej odpowiednia dla zachowań inwestycyjnych, których celem jest przewidzieć krótkoterminowe ruchy rynku i na tym skorzystać. Tutaj bez znaczenia jest to, czym zajmuje się spółka – liczy się tylko cena i moment wejścia lub wyjścia z danej pozycji. A zatem ma charakter spekulacyjny. 

Inwestorzy długoterminowi patrzą w bilanse i raporty. Szukają spółek z potencjałem, analizują sytuację gospodarczą, trendy branżowe, decyzje zarządów. Dla nich liczy się wartość – prawdziwa, a nie chwilowa. Chcą kupić „dobrą firmę w dobrej cenie” (czy też „dobry fundusz inwestycyjny”) i pozwolić jej rosnąć.

Traderzy natomiast czytają wykresy, jak inni czytają gazety. Linie trendu, wskaźniki, świece, formacje – to ich język. Nie zastanawiają się, czy spółka jest „dobra”, tylko czy cena pójdzie w górę lub w dół. Działają szybciej, częściej i z generalnie wysokim ryzykiem.

💡Wyróżniamy różne style podejmowania decyzji inwestycyjnych:

• Trading manualny – decyzje podejmuje człowiek (analiza techniczna, intuicja, emocje)
• Trading algorytmiczny (automatyczny) – decyzje podejmuje program lub bot
• High-Frequency Trading (HFT) – ekstremalnie szybki trading komputerowy (mikrosekundy)
• Social trading / Copy trading – kopiowanie transakcji innych traderów.

4. Podejście do ryzyka, psychologia i emocje

Inwestowanie długoterminowe opiera się na przekonaniu, że mimo okresowych spadków, rynki mają tendencję wzrostową w dłuższym horyzoncie czasu. Dlatego krótkotrwałe wahania rynkowe nie mają (w teorii przynajmniej) znaczenia i są raczej okazją do dokupienia aktywów po niższej cenie.

Trading wiąże się ze sporym ryzykiem straty zainwestowanych środków, a nawet większej kwoty. Traderzy żyją w świecie nieustannego ryzyka. Dla nich każde wahnięcie kursu to potencjalny zysk lub strata. Częste transakcje, wysoka dźwignia finansowa i duża zmienność rynku mogą prowadzić do szybkich zysków, ale też strat.

Dlatego dobrzy traderzy do perfekcji mają opanowane zarządzaniem kapitałem, by chronić portfel przed gwałtownymi stratami, stosują „żelazne zasady” w odniesieniu do każdej pojedynczej transakcji (czego jednym z objawów jest wykorzystywanie zlecenia stop loss), żeby ucinać szybko straty, kiedy zmiany rynkowe idą w niewłaściwą stronę. Tutaj liczy się umiejętność błyskawicznego podejmowania decyzji inwestycyjnych i akceptacja dla realizacji strat wynikłych z błędnie zajętych pozycji. Często mówi się, że dobry trader, to ten, który potrafi szybko ucinać potencjalne straty na niewłaściwych pozycjach. A to wymaga dużej akceptacji dla własnych błędów, zdolności do autorefleksji oraz gotowości do szybkiego zamykania stratnych pozycji.

💡Trading może przynosić zyski w dłuższej perspektywie, ale wymaga dyscypliny, nauki i skutecznego zarządzania ryzykiem. Ochrona kapitału to jeden z najważniejszych aspektów tradingu.

W tym kontekście inwestowanie długoterminowe jawi się jako dużo spokojniejsze, choć oczywiście również nie pozbawione ryzyk. W teorii długoterminowy horyzont inwestycyjny pozwala  „przeczekać” okresy słabszej koniunktury rynkowej i skorzystać z siły procentu składanego. Kluczowe są tutaj cierpliwość i konsekwencja w działaniu. Choć trzeba też wyraźnie podkreślić, że i tutaj dość istotną rolę może odgrywać umiejętność ucinania strat na niewłaściwych pozycjach (bardziej to dotyczy inwestycji w pojedyncze dane aktywo, typu pojedyncze akcje niż na przykład inwestycje w określony fundusz inwestycyjny, aczkolwiek jest też i wiele funduszy inwestycyjnych, które nawet w perspektywie wielu lat nie przynoszą oczekiwanych zysków).

Trading to adrenalina. W jednej chwili inwestor jest na plusie, żeby w następnej być na stracie. Decyzje trzeba podejmować błyskawicznie, a działanie pod wpływem emocji (zwłaszcza jeśli nie są kontrolowane) potrafią być „zabójcze” dla portfela. Strach i chciwość – dwa najgroźniejsze demony rynku – to stali towarzysze każdego tradera. Każdy dobry trader musi nad tymi emocjami umieć zapanować. Dlatego trading wymaga żelaznej dyscypliny, odporności na stres i umiejętności szybkiego podejmowania decyzji.

Inwestowanie długoterminowe wymaga cierpliwości i zaufania do własnych decyzji, zwłaszcza w okresach kiedy portfel chwilowo traci na wartości. Natomiast długoterminowe podejście  i spojrzenie na rynek, powinno pomagać w gorszych chwilach dla portfela (również i w momentach sporej rynkowej paniki) poprzez świadomość, że czas pozwoli odrobić ewentualne chwilowe straty. W zamian za cierpliwość, przynajmniej w teorii inwestor powinien przy inwestowaniu długoterminowym zyskać większy spokój, którego trader raczej nie doświadcza (a w wielu przypadkach chyba nawet nie chce doświadczać).

Podsumowanie

Inwestowanie długoterminowe i trading to dwa różne sposoby gry na tym samym boisku – rynku finansowym. Klucz do sukcesu leży w zrozumieniu siebie: swojego temperamentu, horyzontu czasowego, podejściu do ryzyka, motywacji i celów finansowych. Dla jednych najlepszą strategią będzie cierpliwe inwestowanie, dla innych – dynamiczny trading. Inwestowanie długoterminowe w teorii lepiej sprawdzi się w przypadku osób cierpliwych, pracujących zawodowo poza rynkami finansowymi i dążących do stabilnego wzrostu kapitału. Trading z kolei jest dla tych, którzy potrafią działać pod presją, mają czas na analizę rynku i akceptują wyższe ryzyko w zamian za potencjalnie szybsze zyski.

Warto w tym miejscu jeszcze raz wskazać, że inwestor długoterminowy myśli bardziej jak współwłaściciel biznesu – interesuje go wartość spółki i jej rozwój. Trader z kolei myśli jak spekulant – interesuje go tylko kierunek ruchu ceny danego aktywa.

Podsumowując, nie ma jednej, uniwersalnej dla wszystkich recepty i metody na zwiększanie wartości zgromadzonego kapitału. Trading i długoterminowe inwestowanie to różne filozofie działania, a wybór między nimi wydaje się, że powinien zależeć zarówno od motywacji i celów (ważne żeby były uświadomione) jak i od osobowości oraz psychologicznych i emocjonalnych predyspozycji każdego człowieka. Jedni wolą tempo, emocje i możliwość szybkiego zysku, inni – spokój, cierpliwość i budowanie kapitału krok po kroku. Choć warto podkreślić, że wbrew pozorom te światy nie muszą się wykluczać.

Wielu doświadczonych uczestników rynku łączy oba podejścia – część kapitału inwestuje długoterminowo w „stabilne” aktywa, a jednocześnie inną częścią kapitału wykorzystuje krótkoterminowe okazje do zarobku. To wszystko oczywiście bardzo dobrze brzmi i wygląda w teorii, zaś w praktyce może być bardzo różnie. W kolejnym tekście postaram się odnieść do tych dwóch metod inwestowania od strony praktycznej (na bazie wielu lat obserwacji zachowań inwestycyjnych), czyli skoncentruję się na pułapkach i problemach, które doświadczają inwestorzy przy ich „wdrażaniu w życie”. 

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

# trading długoterminowy czym różni się. Proces kupowania i sprzedawania instrumentów finansowych odbywa się za pośrednictwem platform tradingowych.