Tajniki zarządzania największego na świecie funduszu emerytalnego

W Japonii system emerytalny (I filar) działa według zasady „pay-as-you-go”, w którym składki pracujących służą finansowaniu aktualnych emerytów. W związku z następujących ciągłym spadkiem wskaźnika urodzeń i wydłużaniem się średniego dalszego trwania życia, w 2001 roku rząd Japonii powołał do życia GPIF. Aktywa funduszu są finansowane z rezerwy w systemie emerytalnym, czyli ze składek pracujących Japończyków, które nie są na bieżąco wykorzystywane na opłacanie świadczeń emerytalnych. Aktywa zarządzane przez GPIF mają posłużyć do uzupełnienia wypłat emerytur dla przyszłych pokoleń w ramach 100-letniego planu fiskalnego.

Reklama

Zmiana struktury portfela

Aktywa funduszu są inwestowane na krajowych i zagranicznych rynkach kapitałowych - mniej więcej w jednej czwartej w akcje zagraniczne, obligacje zagraniczne, w akcje krajowe i obligacje krajowe. Warto zaznaczyć, że w pierwszych latach funkcjonowania przepisy zmuszały fundusz do inwestycji na rynku japońskim, głównie w obligacje skarbowe o ujemnej stopie procentowej. Początkowo portfel obligacji krajowych stanowił około dwóch trzecich jego aktywów; akcje krajowe 11%; obligacje zagraniczne 8%; akcje zagraniczne 9%. Zmiana polityki inwestycyjnej nastąpiła w październiku 2014 r., kiedy GPIF otrzymał od rządu zezwolenie na przeważenie konstrukcji swojego portfela w celu zwiększenia dywersyfikacji na inne aktywa i rynki zagraniczne. Ze względu na wielkość funduszu zmiana alokacji aktywów następowała bardzo powoli i docelowy portfel został osiągnięty dopiero w 2019 roku.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Zgodnie z obowiązującym prawem GPIF nie może dokonywać bezpośrednich inwestycji: zatrudnia ponad 30 zewnętrznych firm inwestycyjnych. W efekcie fundusz posiada bardzo mały zespół, bo tylko 140 osób. Około 75% aktywów GPIF jest zarządzanych pasywnie, więc pracownicy muszą ściśle współpracować z dostawcami indeksów przy podejmowaniu ważnych decyzji dotyczących wyboru akcji i wag przy konstruowaniu indeksów.

Pośrednictwo asset managerów

GPIF nie może kontaktować się bezpośrednio z firmami, ale spotyka się z niektórymi dużymi firmami za pośrednictwem dorocznego Forum Właścicieli Przedsiębiorstw i Aktywów, które odbyło się po raz pierwszy w 2016 roku. Na Forum omawiane są różne kwestie dotyczące polityki inwestycyjnej funduszu, w tym ESG i zrównoważonego zarządzania. GPIF przeprowadza również ankiety wśród japońskich firm, w które zainwestowano, aby ocenić postępy w ich programach ESG.

Na koniec września ubiegłego roku fundusz posiadał 24,95 proc. swojego portfela w obligacjach japońskich, 24,46 proc. w obligacjach zagranicznych, 24,92 proc. w krajowych akcjach i 25,68 proc. w zagranicznych akcjach. W trzecim kwartale 2021 roku stopa zwrotu wyniosła 2,81 proc, aktywa funduszu wzrosły o 5,437 bilionów jenów (47,29 mld USD).

W trzecim kwartale indeks Dow Jones Industrial Average wzrósł o 7 proc., podczas gdy indeks dla japońskich akcji (Nikkei 225) spadł o 2 procent. W tym czasie zagraniczny portfel akcji funduszu osiągnął zwrot na poziomie 10,54 proc., podczas gdy portfel akcji japońskich odnotował stratę na poziomie 1,62 procent. GPIF wzrosły do ​​rekordowego poziomu 199,3 biliona jenów (1,73 biliona dolarów).

Kwartał wielkich wątpliwości

Bardzo ważne dla funduszu były wyniki uzyskane w I kwartale 2020 roku, gdy wybuch pandemii skutkował prawdziwym krachem na rynkach akcji, Fundusz odnotował wówczas rekordową kwartalną stratę na poziomie 10,71 proc, co przełożyło się na spadek aktywów o 17,71 bln jenów (164,74 mld USD). Jednak od tamtego czasu obserwujemy najdłuższą w historii funduszu serię dodatnich stóp zwrotu w każdym kwartale.