Prosto w Fundusz #99: Esaliens Złota i Metali Szlachetnych

Fundusz odnotował spektakularny wzrost wartości jednostki, osiągając 112,31% stopy zwrotu od początku roku (YTD). Kluczowym elementem strategii funduszu jest jego struktura typu master-feeder, w ramach której inwestuje on od 70% do 100% aktywów w jednostki uczestnictwa funduszu bazowego Franklin Gold and Precious Metals Fund.

Główna propozycja wartości dla polskiego inwestora opiera się na trzech filarach:

• pełne zabezpieczenie ryzyka walutowego (hedging), które eliminuje wpływ wahań kursu PLN/USD na stopę zwrotu;
• dostęp do tańszych, instytucjonalnych jednostek funduszu bazowego, które nie są dostępne dla klienta detalicznego, co w efekcie niweluje dodatkowe koszty polskiego funduszu;
• korzyści podatkowe struktury parasolowej, umożliwiające konwersję między subfunduszami Esaliens bez konieczności płacenia podatku od zysków kapitałowych.

Fundusz inwestuje w akcje spółek wydobywających metale szlachetne, określane jako "turbozłoto" ze względu na ich lewarowaną ekspozycję na ceny kruszców oraz wrażliwość na ogólny sentyment giełdowy. Po okresie słabszych wyników spowodowanych presją kosztową (inflacja, ceny energii) i problemami operacyjnymi, spółki wydobywcze w bieżącym roku dynamicznie odrobiły straty względem samego złota. Fundusz bazowy Franklin prowadzi strategię "off-benchmark", aktywnie poszukując wartości i inwestując m.in. w spółki wykorzystujące nowe technologie odzyskiwania metali. Pomimo doskonałych wyników, aktywa funduszu pozostają na relatywnie niskim poziomie (ok. 30 mln PLN), co jest efektem realizacji zysków pod koniec ubiegłego roku przez część inwestorów, którzy nie przewidzieli tak silnej fali wzrostów.

Celem polskiego zarządzającego jest jak najdokładniejsze odwzorowanie stopy zwrotu funduszu bazowego, przy jednoczesnym dostarczeniu inwestorom dodatkowych korzyści niedostępnych przy bezpośredniej inwestycji.

Olaf Pietrzak podkreśla, że struktura ta oferuje polskim inwestorom konkretne, wymierne korzyści, które uzasadniają jej istnienie i koszty.

• Zabezpieczenie walutowe (hedging): najważniejszą wartością dodaną jest eliminacja ryzyka kursu walutowego PLN/USD. Inwestor otrzymuje stopę zwrotu zbliżoną do funduszu bazowego, ale wyrażoną w złotych, bez zaburzeń wynikających z wahań walut. W obecnych warunkach, gdy stopy procentowe w Polsce są wyższe niż w USA, hedging generuje dodatkową, pozytywną stopę zwrotu.
• Dostęp do tańszych jednostek: Esaliens nabywa dedykowane, instytucjonalne klasy jednostek funduszu Franklin, które charakteryzują się znacznie niższymi kosztami zarządzania, porównywalnymi z ETF-ami. Po nałożeniu kosztów polskiego funduszu, ostateczny koszt dla klienta jest zbliżony do standardowej jednostki detalicznej funduszu Franklin.
• Korzyści struktury parasolowej: działanie w ramach polskiego funduszu parasolowego umożliwia inwestorom dokonywanie konwersji (zamian) jednostek na inne subfundusze oferowane przez Esaliens bez konieczności płacenia podatku od zysków kapitałowych przy każdej operacji.
• Koszty i opłaty: choć w karcie funduszu widnieje maksymalna opłata manipulacyjna (5,25%), na platformach internetowych takich jak Kupfundusz.pl jest ona zniesiona. Podkreślono, że mit o drogich polskich rozwiązaniach jest nieaktualny, a wiele z nich jest dostępnych bez opłat wstępnych.

Czynniki wpływające na wyniki górników złota

Przez kilka lat spółki wydobywcze notowały wyniki gorsze od samego kruszcu, co budziło frustrację inwestorów. Główne przyczyny tego stanu rzeczy to:

• presja kosztowa: hiperinflacja, rosnące ceny energii i presja płacowa po pandemii znacząco zwiększyły koszty operacyjne kopalń;
• problemy operacyjne: pandemia COVID-19 zakłóciła pracę kopalń, w których wymagana jest fizyczna obecność pracowników.

Dynamiczny wzrost w 2025 roku jest efektem odrobienia tych zaległości. Spadające koszty i rekordowo wysokie ceny złota stworzyły idealne warunki do skokowej poprawy wyników finansowych, co przyciągnęło kapitał na ten rynek.

Fundusz Franklin Gold and Precious Metals, w który inwestuje Esaliens, wyróżnia się aktywnym podejściem do zarządzania i strategią "off-benchmark".

• Aktywne zarządzanie: zarządzający funduszem bazowym nie ogranicza się do pasywnego śledzenia indeksu spółek wydobywczych, lecz aktywnie poszukuje spółek o największym potencjale.
• Dywersyfikacja technologiczna: portfel jest zdywersyfikowany. Oprócz tradycyjnych kopalń o długiej żywotności (44% portfela vs 79% w benchmarku), fundusz inwestuje w spółki zajmujące się poszukiwaniem i eksploatacją złóż oraz pozyskiwaniem metali szlachetnych z innych źródeł (np. recykling, nowe technologie).
• Alokacja geograficzna: głównymi rynkami dla spółek w portfelu są Kanada i Australia. Ekspozycja na USA jest mniejsza niż w benchmarku (6% vs 22%), a istotną część stanowi Afryka Południowa.

Obecna hossa na rynku spółek wydobywczych jest napędzana przez fenomenalną koniunkturę na rynku samego złota, które osiągnęło cenę ok. 3700 USD za uncję.

• Napływy do ETF-ów na złoto: od początku roku do fizycznych ETF-ów napłynęło ok. 250 miliardów dolarów, co szacunkowo odpowiada zakupowi 470 ton złota.
• Geopolityka: reakcja złota na inwazję na Ukrainę była początkowo ograniczona i krótkotrwała. Dopiero w dłuższej perspektywie globalne napięcia i zakupy przez banki centralne wzmocniły trend wzrostowy.
• Inne metale: obserwowany jest również ruch na innych metalach szlachetnych, np. platynie, co może być powiązane ze zwiększoną produkcją w sektorze zbrojeniowym.

Fundusz Esaliens Złota i Metali Szlachetnych zarządza aktywami w wysokości ok. 30 milionów PLN. Ten relatywnie niski poziom, w kontekście stopy zwrotu przekraczającej 100%, jest tłumaczony zachowaniem inwestorów. Pod koniec 2023 roku, po okresie stagnacji i zniechęcenia, część posiadaczy jednostek zdecydowała się na realizację zysków, wychodząc z założenia, że rynek osiągnął już swój szczyt. Tym samym ominęła ich główna fala tegorocznych wzrostów.

Pytania od Widzów

W co fundusz inwestuje pozostałe 0-30% aktywów, jeśli 70-100% jest w funduszu bazowym?

Pozostała część to głównie gotówka i depozyty. Są one niezbędne do utrzymania płynności, obsługi wpłat i wypłat oraz jako depozyt zabezpieczający dla transakcji hedgingu walutowego. Limit 70% jest rezerwuarem bezpieczeństwa, który chroni przed pasywnym złamaniem limitów inwestycyjnych w przypadku dużych przepływów kapitału lub zysków na transakcjach zabezpieczających.

Jaki jest potencjał funduszu na IV kwartał 2025 i 2026 rok?

Zarządzający nie sporządzają krótkoterminowych prognoz. Celem funduszu jest wzrost wartości jednostek w długim horyzoncie inwestycyjnym, który jest rekomendowany dla tak zmiennych produktów.

Czy fundusz zabezpiecza się przed spadkiem zysków górników (np. poprzez pozycje long na ropie lub short na złocie)?

Nie. Fundusz jest produktem stricte sektorowym. Jego celem jest dawanie ekspozycji na sektor spółek wydobywających metale szlachetne. Zarządzający funduszem bazowym nie stosują tego typu strategii zabezpieczających. Decyzje o alokacji i zarządzaniu ryzykiem leżą po stronie inwestora, który ma do dyspozycji całą gamę produktów.