Jak rozliczyć podatek z funduszy inwestycyjnych? Zmiany od 2024 roku

Czy płaci się podatek od funduszy inwestycyjnych?

Podatek od dochodów kapitałowych, potocznie zwany podatkiem Belki, wynosi 19% i jest naliczany od zysku wypracowanego przez różne instrumenty finansowe, w tym przez fundusz inwestycyjny. Podstawą naliczenia podatku jest dochód, który fundusz wypracował.

Reklama

Kto i kiedy płaci podatek Belki w funduszach do końca 2023 roku?

Obecnie, do końca 2023 roku, płatnikiem podatku Belki jest fundusz (TFI). Podatek naliczany jest wówczas, gdy inwestor wypłaca środki z funduszu (odkupienie / konwersja), który wypracował zysk. W przypadku straty podatek nie jest naliczany.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Przy umorzeniu jednostek uczestnictwa to TFI oblicza zysk uczestnika, potrąca zaliczkę na podatek i odprowadza ją do urzędu skarbowego (tak jak w przypadku lokat to bank płaci podatek).

Inwestor otrzymuje wartość kapitału już pomniejszoną o należny podatek. Nie musi już samodzielnie go rozliczać, ani nie otrzymuje informacji podatkowej.

W przypadku przenoszenia środków między funduszami podatek:

• nie jest naliczany jeśli przenosimy środki pomiędzy subfunduszami jednego funduszu parasolowego (zamiana jednostek uczestnictwa),
• jest naliczany, jeśli przenosimy środki pomiędzy subfunduszami z różnych parasoli jednym zleceniem (konwersja jednostek uczestnictwa).

Co się zmieni?

Od 1 stycznia 2024 r. fundusze nie będą potrącać zryczałtowanego podatku od dochodów kapitałowych przy wypłacie (odkupieniu bądź konwersji) osobie fizycznej. TFI będzie wypłacać pełną kwotę z umorzenia jednostek uczestnictwa, a także 100% środków zostanie przeniesionych do innego funduszu w przypadku konwersji.

Inwestorzy będą odprowadzać podatek samodzielnie, zyskując możliwość kompensacji zysków i strat z funduszy i innych instrumentów finansowych.

Przepisy obejmą wszystkie wypłaty z tytułu umorzenia / odkupienia tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych dokonanych od 1 stycznia 2024 r. Zastosowanie nowych przepisów w rozliczeniu będzie możliwe po raz pierwszy w 2025 r., podczas rozliczania podatków od zysków osiągniętych od 1 stycznia 2024 r.

Co się nie zmieni?

Zmiany zasad opodatkowania nie dotyczą wypłat bez umarzania lub odkupywania tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, np. przy wypłatach stałego dochodu na jednostkę (przykład: fundusz Allianz Dochodowy Income and Growth), a także wypłat środków z produktów emerytalnych (IKE, IKZE, PPK oraz PPE) objętych podatkiem Belki. W tym przypadku dalej instytucja finansowa będzie rozliczać i odprowadzać podatek.

Nie zmieni się także to, że podatek nie będzie naliczany w przypadku przenoszenia środków pomiędzy subfunduszami jednego funduszu parasolowego (zamiana jednostek uczestnictwa).

Kompensacja zysków i strat

Najważniejszą zmianą jest wprowadzona możliwość kompensacji dochodu / straty z inwestycji w fundusze inwestycyjne z dochodami / stratami osiągniętymi z innych instrumentów finansowych:

• z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce, udziałów w spółdzielni, papierów wartościowych, w tym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych na rynku regulowanym w ramach krótkiej sprzedaży,
• z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych,
• z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych,
• z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny,
• z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

W przypadku straty można ją rozliczyć przez pięć kolejnych lat następujących po roku, w którym inwestor otrzyma wypłatę z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa.

Rozliczenie podatku Belki po nowemu

Podatek płaci sam inwestor z całości inwestycji i wyłącznie od rzeczywistych zysków.

W przypadku wypłat środków z funduszu bądź w przypadku konwersji jednostek uczestnictwa realizowanych po 1 stycznia 2024 r. fundusz (TFI) wystawia uczestnikowi PIT-8C, w którym będą wykazane przychody i koszty związane z odkupieniem / konwersją jednostek uczestnictwa. Jeśli inwestor w danym roku nie odkupi bądź nie przeniesie środków pomiędzy różnymi funduszami (konwersja), fundusz nie wystawi PIT-8C.

*Uwaga: informacja z TFI Allianz Polska - Jeżeli w danym roku kalendarzowym klient odkupi jednostki uczestnictwa więcej niż jednego funduszu inwestycyjnego (więcej niż z jednego parasola funduszy) zarządzanego przez TFI Allianz Polska otrzyma odrębny PIT-8C od każdego z tych funduszy inwestycyjnych.

Fundusz wystawia PIT-8C jedynie osobom fizycznym, nie wystawia natomiast dokumentu w przypadku odkupienia jednostek nabytych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Instytucja finansowa sporządza dokument i przesyła go do właściwego urzędu skarbowego (do końca stycznia kolejnego roku) oraz do samego inwestora – do końca lutego kolejnego roku. Dane z PIT-8C powinny się znaleźć także na profilu inwestora na platformie Twój e-PIT.

Inwestor musi samodzielnie złożyć zeznanie na formularzu PIT-38, w którym wykaże przychody i koszty z wszystkich otrzymanych PIT-8C (zarówno z funduszy inwestycyjnych, jak i innych instrumentów kapitałowych). Jeśli inwestor osiągnie dochód (suma z przychodów przekroczy sumę kosztów), będzie zobowiązany do samodzielnego obliczenia i zapłaty należnego podatku od dochodów kapitałowych.

Zeznanie PIT-38 należy złożyć, a podatek zapłacić w terminie do końca kwietnia roku następnego po uzyskaniu należności z funduszu. Podatek płaci się na tzw. mikrorachunek. W przypadku niezapłacenia podatku w terminie inwestor będzie musiał uregulować zaległości wraz z odsetkami za opóźnienie.

Konieczność samodzielnego rozliczenia podatku od dochodów kapitałowych może być uciążliwe dla niektórych inwestorów, szczególnie tych, którzy wcześniej nie musieli się rozliczać i którzy nie inwestują w inne instrumenty.

Dla nich ułatwieniem może być fakt, iż Ministerstwo Finansów udostępnia wstępnie uzupełniony PIT-38, który w przypadku braku modyfikacji przez podatnika zostanie automatycznie zatwierdzony w ustawowym terminie.

Przeczytaj także: Jak uniknąć podatku Belki? Jest na to legalny sposób

*Więcej o czekających nas zmianach można przeczytać m.in. w poradniku Pekao TFI "Zmiany sposobu rozliczania podatku od dochodów z funduszy inwestycyjnych uzyskiwanych przez osoby fizyczne"