Czy to już czas na obligacje skarbowe? Są wątpliwości

Klienci funduszy polskich obligacji skarbowych muszą mieć nerwy ze stali. W poniedziałek, 20 grudnia, niektórzy z nich stracili nawet ponad 1 proc. w ciągu zaledwie jednego dnia. Co się wydarzyło?  W piątek Urząd Regulacji Energetyki (URE) zaakceptował nowe taryfy dla spółek dystrybucji energii elektrycznej oraz gazu. Od 1 stycznia 2022 r. prąd będzie droższy średnio o 24 proc., a gaz – aż o 54 proc. Ale jaki to ma związek z obligacjami? Wyższe ceny nośników energii doleją paliwa do wzrostu inflacji, która i tak pędzi już w szybkim tempie. W efekcie, po decyzji URE oczekiwana ścieżka stóp procentowych przesunęła się w górę o 25-35 pkt bazowych.

Reklama

- Niewiele jednostkowych wydarzeń miało w ostatnich latach równie znaczący wpływ na ścieżkę inflacji, co piątkowa decyzja URE w sprawie cen energii elektrycznej i gazu. Dość powiedzieć, że podnosi ona ścieżkę CPI na przyszły rok o niemal 2 pkt. proc. i nowy konsensus dość szybko ukształtował się w okolicy 8 proc., z ryzykiem w górę – zauważają ekonomiści Pekao.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Wskazują też, że w poprzednich miesiącach konsensus prognoz analityków w sprawie podwyżek stóp był bardziej powściągliwy od wycen rynkowych, które relatywnie szybko zidentyfikowały „czeski” charakter cyklu zacieśnienia polityki pieniężnej w Polsce.

- Teraz to analitycy szybko dostosowali swoje prognozy stóp (o 100 pb, do ok. 4 proc. na koniec przyszłego roku), podczas gdy wzrost ścieżki rynkowej był skromniejszy, rzędu 30-35 pkt baz. Ta różnica może się zatrzeć w miarę upływu czasu i rynkowych dostosowań  – dodają specjaliści banku.

Wzrost rynkowych stóp procentowych na całej krzywej o około 30-35 pkt bazowych, szczególnie rentowności obligacji 5-letnich, wywołał ogromną przecenę jednostek uczestnictwa funduszy dłużnych. Najmocniej poniedziałkowe zawirowania odczuły fundusze polskich obligacji długoterminowych. Niektóre z nich straciły nawet 1,5 proc. Licząc od początku roku, straty w wielu przypadkach liczone są już w tempie dwucyfrowym. Eksperci DI Xelion zauważają, że takiej przeceny w funduszach nie było od dwóch dekad.

- Rentowności obligacji znów poszły w górę w poniedziałek o ok. 30 pkt bazowych z powodu kosmicznych podwyżek cen prądu i gazu. To rykoszetem uderzyło w fundusze obligacji długoterminowych. Niektóre z nich straciły nawet ponad 1 proc. Jednak tak duża przecena nie jest kwestią złego zarządzania funduszem, lecz agresywnej budowy portfeli. Te fundusze, które najmocniej oberwały w poniedziałek, mają duration ok. 4 lat – wskazuje Rafał Bogusławski, główny strateg Analizy Online i KupFundusz.pl. Jego zdaniem inwestycja w obligacje długoterminowe wciąż obarczona jest dużym ryzykiem, bo inflacja jeszcze nie powiedziała ostatniego słowa.

Czytaj także: Te dane z polskiej gospodarki mocno zaskoczyły ekonomistów

Quo Vadis inflacjo?

Ekonomiści Pekao prognozują, że średnioroczny wzrost cen konsumpcyjnych może przyszłym roku wynieść nawet 8 proc., ze szczytem w okolicach 9,5 proc. w kwietniu. Wskazują jednak, że jest to najbardziej pesymistyczny scenariusz, który zakłada, że cały wzrost odbędzie się jednorazowo od 1 stycznia, a obniżki VAT będą obowiązywały tylko przez pierwsze trzy miesiące 2022 r.  

- W obliczu tak wysokiej presji inflacyjnej rząd może wydłużyć w czasie i rozszerzyć zasięg „tarczy antyinflacyjnej”, jednak oznacza to jedynie odroczenie w czasie nieuchronnego wyroku w postaci wzrostu cen. Co więcej, tego rodzaju działania (zwłaszcza obniżki podatków) przesuwają w czasie szczyt inflacji i wydłużają okres jej powrotu do celu NBP. W tym kontekście zejście inflacji w okolice 3,5 proc. na koniec 2023 r. staje się coraz mniej prawdopodobne. Tym samym skala podwyżek stóp procentowych będzie w 2022 r. wyższa niż do niedawna się wydawało. Nie można wykluczyć, że przyszły rok zakończymy ze stopą referencyjną w okolicach 4 - 4,5 proc. - prognozują specjaliści banku Pekao.

Ekonomiści PKO BP przewidują z kolei, że stopa referencyjna NBP dotrze do poziomu 3,5 proc. Średnioroczna inflacja CPI w 2022 r. wyniesie od 7,1 do 8,2 proc., jej szczyt przesunie się pomiędzy styczniem a sierpniem, przy poziomach 9-10 proc., a 2023 r. przyniesie spadek inflacji do 5,5-6,6 proc.

- Jako bazowy scenariusz przyjmujemy, że energetyczny komponent tarczy będzie obowiązywał w 1-2 kwartale 2022, a od lutego do końca drugiego kwartału 2022 r. obowiązywał będzie obniżony VAT na żywność (część produktów). Uważamy, że szokowy wzrost cen energii ograniczy popyt. Z biegiem czasu coraz silniej w tym kierunku będą też oddziaływać podwyżki stóp procentowych. Wobec tego spodziewamy się, że inflacja bazowa zacznie wyhamowywać w 2h22. Rosnące koszty sprawią, że inflacja PPI utrzyma się na wysokim poziomie przez większą część 2022, ale wysoka baza z tego roku w końcu ja obniży. Głównymi czynnikami niepewności są: zmiany regulacyjne i administracyjne, kurs złotego, odkotwiczenie oczekiwań inflacyjnych i spirala cenowo-płacowa - dodają specjaliści banku.

Ekonomiści Polskiego Instytutu Ekonomicznego prognozują natomiast, że wysoka inflacja w Polsce będzie utrzymywała się przez co najmniej dwa lata. CPI w 2022 r. wyniesie średnio 7,3 proc., a szczyt inflacji prawdopodobnie przypadnie na drugi kwartał – będzie to 9 proc. W 2023 r. wzrost cen wyniesie 3,7 proc. Inflacja ustabilizuje się w granicach celu NBP prawdopodobnie dopiero w 2024 r. Eksperci DI Xelion szacują z kolei, że inflacja osiągnie szczyt w pierwszym kwartale 2022 na poziomie 9-9,5 proc. r/r zanim zacznie spadać, by zakończyć czwarty kwartał 2022 r. w przedziale 5 - 5,5 proc. r/r. 

Czytaj także: Rok pod znakiem triumfu akcji i promocyjnej przeceny obligacji

Obligacje skarbowe. Kupować czy nie?

Eskeprci DI Xelion przypominają, że od poprzedniego zacieśnienia polityki monetarnej w Polsce minęło już ponad 10 lat. W historii, którą jest jeszcze sens analizować takie wydarzenie miało miejsce trzy razy, w 2004, 2007 i 2011 roku.

- Pierwszą rzeczą, którą z całą siłą należy przypomnieć jest to, że w momencie, gdy cykl wchodzi w zaawansowaną fazę, rentowności obligacji wcale nie muszą dalej rosnąć, a wręcz zazwyczaj zaczynają spadać. Po drugie, dokonane już podwyżki siłą rzeczy muszą poprawiać dochodowość portfeli obligacyjnych - w ciągu pierwszego roku od trzeciej podwyżki w każdym z poprzednich cykli fundusze obligacyjne w ofercie Xelion pozwalały zarobić od 4,1 proc. (2007-2008) do 7,7 proc. (2004-2005) - wskazują w raporcie specjalnym Kamil Cisowski i Patryk Pyka z DI Xelion.

Eksperci zaznaczają jednak, że do danych tych trzeba mieć dystans, bowiem w każdym z tych przypadków stopy były wyższe niż obecnie, a w żadnym nie doszło do uruchomienia spirali inflacyjnej.

- W naszej opinii taka sytuacja nie wystąpi jednak także tym razem, a za 12 miesięcy poważniejszym problemem stanie się poziom wzrostu PKB niż inflacji. W przypadku realizacji prezentowanego przez nas scenariusza czteroprocentowe stopy zwrotu w 2022 r. jak najbardziej są w zasięgu funduszy o wysokiej duracji, a między wielkością spadków w tym roku i wzrostów w przyszłym jak najbardziej będzie istniała zależność. Polskie obligacje skarbowe, choć nie można wykluczyć ich dalszych turbulencji w 1 kwartale 2022, stały się po prostu atrakcyjne i nawet jeśli nie dostrzegą tego polscy inwestorzy indywidualni, z pewnością zauważą to naszym zdaniem szybko zagraniczne banki i fundusze - przewidują specjaliści Xeliona.