Wytyczne ESMA: opłaty za wynik pod nadzorem

Wytyczne dotyczą funduszy inwestycyjnych typu UCITS (czyli polskich funduszy otwartych FIO) oraz wybranych funduszy alternatywnych skierowanych do klientów detalicznych (czyli SFIO). Wytyczne mają służyć m.in. temu, żeby stosowane modele opłat za wyniki były zgodne z zasadami uczciwego i rzetelnego postępowania. Ponadto mają zapobiegać obciążaniu funduszu i jego inwestorów nadmiernymi kosztami.

Reklama

Dokument "Wytyczne dotyczące opłat za wyniki w UCITS i niektórych rodzajach AFI" dostępny jest tutaj.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Czego dotyczą nowe Wytyczne?

Zakres Wytycznych obejmuje pięć obszarów:

• metody obliczania opłaty za wyniki,
• spójność modelu opłaty za wyniki z celami, strategią i polityką inwestycyjną funduszu,
• częstotliwość naliczania opłaty za wyniki,
• odrabianie ujemnych wyników (strat),
• informowanie o modelu opłaty za wyniki.

Wytyczna 1 - Metody obliczania opłaty za wyniki

Według wytycznych ESMA wyliczenie opłaty za wyniki powinno być możliwe do sprawdzenia, a sama metoda obliczania powinna zawierać przynajmniej sześć elementów:

• wskaźnik referencyjny stanowiący punkt odniesienia (do wyboru: konkretny indeks, high-water mark (HWM), stopa progowa (np. 2%) lub ich połączenie (np. HWM + stopa progowa)
• okres, za jaki pobiera się opłatę zmienną oraz termin wypłaty
• okres odniesienia
• stawkę opłaty za wyniki (w tym np. posłużenie się „flat rate”, czyli stawką ryczałtową)
• metodologię obliczania opłaty za wyniki
• częstotliwość obliczania, która powinna być zbieżna z częstotliwością obliczania WAN.

Opracowana metoda obliczania opłaty za wyniki powinna zapewnić, aby pobierana opłata była proporcjonalna do faktycznych wyników funduszu. Zarządzający powinien zawsze być w stanie wykazać, że model opłaty za wyniki stosowany w zarządzanym przez niego funduszu stanowi adekwatną zachętę dla zarządzającego i jest zgodny z interesem inwestorów.

Wytyczna 2 - Spójność modelu opłaty za wyniki z celami, strategią i polityką inwestycyjną funduszu

Model opłaty za wyniki powinien być spójny z celami, strategią i polityką inwestycyjną funduszu. Na przykład w przypadku funduszy absolutnej stopy zwrotu, model HWM lub stopa progowa są bardziej właściwe niż opłata za wyniki obliczona w odniesieniu do indeksu.

W przypadku funduszy obliczających opłatę za wyniki względem wybranego punktu odniesienia, ten punkt odniesienia powinien być właściwy z punktu widzenia polityki i strategii funduszu oraz powinien odzwierciedlać profil zysku i ryzyka takiego funduszu. Na przykład w przypadku funduszu akcyjnego nie będzie właściwe obliczanie opłaty za wyniki w odniesieniu do indeksu rynku pieniężnego.

Przyjęcie wskaźnika referencyjnego, który ustaliłby próg naliczania opłat na poziomie systematycznie niższym od rzeczywistego punktu odniesienia nie jest zasadne (np. obliczanie opłat za wyniki na zasadzie „Eurostoxx -1%”, jeżeli celem funduszu jest „Eurostoxx”).

Nadwyżkę wyników należy w każdym przypadku obliczać po odliczeniu wszelkich kosztów (np. opłat za zarządzanie lub opłat administracyjnych), można ją jednak obliczyć bez odliczania samej opłaty za wyniki, o ile będzie to leżało w najlepszym interesie inwestora.

Wytyczna 3 - Częstotliwość naliczania opłaty za wyniki

Zgodnie z wytycznymi ESMA, częstotliwość naliczania i pobierania opłaty zmiennej powinna zapewnić sprawiedliwe traktowanie inwestorów. Przede wszystkim opłata zmienna powinna być pobierana nie  częściej niż raz w roku (z pewnymi wyjątkami).

Wytyczna 4 - Odrabianie ujemnych wyników (strat)

Zgodnie z wytycznymi ESMA, opłata za wyniki powinna być naliczana tylko w sytuacji, gdy w okresie odniesienia odnotowano dodatnie wyniki. Wyniki poniżej punktu odniesienia lub straty poniesione wcześniej w okresie odniesienia powinny zostać odrobione, zanim naliczona zostanie opłata za wyniki. Aby uniknąć niezgodności interesów między zarządzającym funduszem a inwestorami, opłata za wyniki może być również naliczana w przypadku przekroczenia punktu odniesienia przez fundusz pomimo uzyskania ujemnego wyniku, o ile inwestor otrzyma wyraźne ostrzeżenie.

Ocena wyników zarządzającego i wynagradzanie go za wyniki powinny odbywać się w horyzoncie czasowym jak najbardziej zbliżonym do zalecanego okresu utrzymywania inwestycji. W przypadku stosowania przez fundusz modelu opłaty za wyniki opierającego się na indeksie stanowiącym punkt odniesienia, należy dopilnować, aby słabe wyniki funduszu w porównaniu do punktu odniesienia zawsze zostały odrobione, zanim zostanie naliczona opłata za zarządzanie. W tym celu długość okresu odniesienia, o ile jest on krótszy niż cały okres działalności funduszu, powinna wynosić co najmniej 5 lat.

W przypadku gdy fundusz stosuje model HWM, opłata za wyniki powinna być naliczana tylko w przypadku gdy nowy HWM w okresie odniesienia jest wyższy niż poprzedni HWM.

Wytyczna 5 - Informowanie o modelu opłaty za wyniki

Zgodnie z tą wytyczną inwestorzy powinni być odpowiednio informowani o istnieniu opłat za wyniki oraz o ich wpływie na zwrot z inwestycji, szczególnie w przypadku gdy mogą być pobierane mimo ujemnych wyników (musi się znaleźć wyraźne ostrzeżenie).

Wszystkie informacje niezbędne do właściwego zrozumienia przyjętego modelu opłaty za wyniki oraz metody obliczania powinny być przedstawione w prospekcie oraz KIID. Dodatkowo sprawozdania finansowe powinny wskazywać wpływ naliczenia opłat za wyniki na poszczególne klasy jednostek uczestnictwa, podając wyraźnie: rzeczywistą kwotę naliczonych opłat za wyniki oraz procentową wysokość opłat w odniesieniu do WAN danej klasy jednostek uczestnictwa.

Terminy

Wytyczne ESMA zostały opublikowane 5 listopada, a dokładnie tego dnia zostało opublikowane tłumaczenie dokumentu w języku polskim. Krajowe organy nadzoru zobligowane są do określenia w terminie dwóch miesięcy od daty tej publikacji, czy stosują lub zamierzają stosować ww. wytyczne, bądź uchylają się od ich wdrożenia (można domniemywać, że Komisja Nadzoru Finansowego się nie uchyli).

Po upływie tego terminu, czyli od 5 stycznia, wytyczne będą wiążące dla właściwych organów nadzoru oraz uczestników rynku w państwach Unii Europejskiej.

W przypadku funduszy, które zaczną działać po tej dacie tj. po 5 stycznia – wytyczne są wiążące od daty rozpoczęcia działalności.

Fundusze już działające w tej dacie otrzymają 6-miesięczny okres na dostosowanie (licząc od 5 stycznia – czyli dostosowanie do 5 lipca).