Czy prognozy dla rynków akcji mają w ogóle sens?

Rok 2023 indeks amerykańskich akcji zakończył na poziomie 4769 pkt. Najbardziej optymistyczna prognoza na 2024 rok od Yardeni Research zakładała wzrost o 13% do 5400 pkt. Średnia prognoz zakładała wzrost S&P500 o skromne 2% do zaledwie 4861 pkt. Rynek jednak jak zwykle nie oglądał się na prognozy i wg stanu na 22 listopada S&P500 zyskał w tym roku już 25%(!), czyli prawie dwa razy tyle, ile wynosiła najbardziej optymistyczna prognoza.

Reklama

Do końca roku  pozostało jeszcze nieco ponad miesiąc, a więc sytuacja może się jeszcze diametralnie zmienić, ale póki co nie trafił nikt.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

I nie jest to wypadek przy pracy, bo również żadna z zeszłorocznych prognoz nie trafiła w cel. Co więcej, wg danych z FactSet, w latach 2005-2019 średnia różnica między prognozami analityków a ostatecznym poziomem indeksu w danym roku wyniosła +9,3% - o tyle prognozy przekraczały wynik indeksu S&P500.

Czy to oznacza, że prognozy rynku akcji nie mają sensu?

Kluczowy jest horyzont prognozy. Intuicyjnie mogłoby się wydawać, że im dłuższy horyzont prognozy, tym mniej precyzyjna ona będzie. W praktyce to właśnie prognozy formułowane na dany rok, szczególnie dla rynku akcji wydają się czystą loterią. Rynkiem akcji w krótkiej perspektywie rządzą emocje, narracje i spekulacje. W długim terminie do głosu dochodzą jednak fundamenty. A tymi dla akcji są zyski spółek i ich związek z cenami akcji.

Jak widać poniżej, prosty wskaźnik cena do prognozowanego zysku okazał się mało przydatny w horyzoncie 12- miesięcznej inwestycji (wykres po lewej), ale był bardzo użyteczny w horyzoncie 10-letniej inwestycji (wykres po prawej).

Obecne wyceny spółek z indeksu S&P500 sugerują raczej skromne stopy zwrotu w kolejnej dekadzie, nieprzekraczające 5% rocznie. Oczywiście w tym wskaźniku bardzo istotny jest jego mianownik – zysk, który może znacząco wzrosnąć w ciągu tej dekady, dzięki implementacji technologii opartej na sztucznej inteligencji (AI). Wydaje się, że tym właśnie sugerują się obecnie inwestujący w amerykańskie akcje, akceptując coraz wyższe wyceny.

Czy jednak rewolucja AI rzeczywiście przyniesie tak istotny wzrost zysków spółek (i całych indeksów) jak sądzą obecnie inwestorzy? Niewykluczone, ale poprzeczka oczekiwań jest zawieszona wysoko, a jak wiemy, łatwiej sobie coś wyobrazić niż zrealizować. Tym niemniej dynamika wzrostu zysków ma ogromny wpływ na długoterminowe stopy zwrotu z rynków akcji. Jak widać poniżej, w horyzoncie kilkunastoletniej inwestycji korelacja ta jest widoczna na wielu rynkach akcji i przekracza 90%.

Problem w tym, że trudno oszacować dynamikę zysków z wieloletnim wyprzedzaniem, co czyni tę korelację niezbyt przydatną w prognozowaniu przyszłych stóp zwrotu. Można jednak przyjąć, że przyszłe długoterminowe wyniki rynków akcji, to wypadkowa obecnych wycen, pomnożona przez nieznaną przyszłość. A część tego równania, czyli obecne wskaźniki wycen jest już znana.

Prognozy oparte na historycznych korelacjach

Interesujący wydaje się model prognostyczny Vanguard Capital Markets Model, który bazuje na założeniu, że zwroty z różnych klas aktywów odzwierciedlają rekompensatę, jakiej inwestorzy wymagają za ponoszenie różnych rodzajów ryzyka systematycznego (beta).

A oto jak sam Vanguard opisuje swój model: Rdzeniem modelu są szacunki dynamicznej zależności statystycznej między czynnikami ryzyka a zwrotami z aktywów, uzyskane na podstawie analizy statystycznej opartej na dostępnych miesięcznych danych finansowych i ekonomicznych już od 1960 roku. Korzystając z systemu oszacowanych równań, model stosuje następnie metodę symulacji Monte Carlo do prognozowania szacowanych wzajemnych powiązań między czynnikami ryzyka i klasami aktywów, a także niepewności i losowości w czasie. Model generuje duży zestaw symulowanych wyników dla każdej klasy aktywów w kilku horyzontach czasowych. Prognozy uzyskuje się poprzez obliczenie miar tendencji centralnej w tych symulacjach. Wyniki generowane przez narzędzie będą się różnić w zależności od zastosowania i okresu.

Przypomnijmy, że metoda Monte Carlo polega na wielokrotnym przeprowadzaniu symulacji z użyciem losowo wygenerowanych danych historycznych, w tym wypadku finansowych i ekonomicznych oraz ich wpływie na stopy zwrotu z różnych klas aktywów. Wyniki tych symulacji pozwalają poznać rozkład prawdopodobieństwa przyszłych wyników. Tego rodzaju symulacje pozwalają przybliżyć najbardziej prawdopodobne wyniki w określonym horyzoncie. Horyzontem, w którym analitycy Vanguard dokonują swoich estymacji, jest nadchodząca dekada. Oczywiście jak zawsze przy użyciu danych historycznych trzeba, brać pod uwagę, że przyszłość może się istotnie różnić od przeszłości, ale z drugiej strony pamiętajmy, że historia lubi się także powtarzać.

Analitycy Vanguard oczekują słabej dekady dla liderów obecnej hossy na Wall Street, czyli spółek wzrostowych z najbardziej prawdopodobną stopą zwrotu pomiędzy 0,1-2,1% rocznie. Znacznie lepsze perspektywy w tym horyzoncie widzą w małych amerykańskich spółkach oraz na rynkach akcji poza Stanami Zjednoczonymi, szczególnie na rynkach rozwiniętych prognozując 7-9% rocznie, nieco niższej na rynkach wschodzących oczekując 5,7-7,7% rocznie.

Podsumowanie

Aby się przekonać, jak skuteczny jest w/w model trzeba będzie poczekać kolejne 10 lat. I to jest niestety problem z prognozami, bo co z tego, że krótkookresowe prognozy rynku akcji mają znikomą wartość dla inwestorów, skoro większość z nich skupia się właśnie na bardzo krótkim horyzoncie inwestycyjnym. Znacznie bardziej użyteczne wydają się prognozy wieloletnie, bo te w mniejszym stopniu zależą od bieżących rynkowych sentymentów, a w znacznie większym od fundamentów.

Bez względu jednak na przyjętą metodologię i okres objęty prognozą, do każdej z nich warto podchodzić z dystansem, pamiętając, że prawidłowo zdywersyfikowany portfel inwestycyjny znacząco redukuje ryzyko pomyłki oraz zwiększa szansę na atrakcyjne zwroty w relacji do podejmowanego ryzyka. W przypadku prognozowania stóp zwrotu z rynków obligacji udział fundamentów jest znacznie większy, przez co prognozowanie jest łatwiejsze niż w przypadku akcji, ale o tym wkrótce.

Piotr Siegieda, dyrektor ds. komunikacji inwestycyjnej