W maju Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej przekazał do konsultacji publicznych wnioski z przeglądu dotychczasowych postępów reformy wskaźników referencyjnych. Chce uzyskać opinie na temat ich preferencji co do indeksu, który ma zastąpić WIBOR. Konsultacje potrwają do 24 czerwca br.
Reforma wskaźników referencyjnych to efekt koniecznego dostosowania do unijnego prawa. Chodzi w niej o zastąpienie WIBOR-u nowym wskaźnikiem. Tym samym ma na nim bazować oprocentowanie wszystkich instrumentów finansowych związanych obecnie ze stawką WIBOR, w tym kredytów hipotecznych, WZ-etek i obligacji korporacyjnych.
Reklama
Proces zastąpienia wskaźników wstępnie miał się zakończyć 1 stycznia 2025 r., ale termin został wydłużony do końca 2027 roku.
Nowe propozycje na tapecie
W połowie 2022 roku za docelowy wskaźnik wybrano WIRON. W marcu 2024 roku Komitet Sterujący NGR w nowym składzie uznał jednak, że należy to dokładnie przebadać. W maju wysłał do konsultacji dokument w sprawie przeglądu i oceny alternatywnych indeksów stopy procentowej.
Przedstawił w niej pięć propozycji indeksów stopy procentowej. Oprócz WIRON-u pojawiły się także WIRF, WRR oraz WIRON+ i WIRF+. W analizie przygotowanej przez GPW Benchmark wskazano, że problemem WIRON-u może być jego struktura powodująca dużą jego zmienność.
- WIRON – Warsaw Interest Rate Overnight – oparty o depozyty niezabezpieczone zawarte przez największe krajowe Instytucje Kredytowe z Instytucjami Kredytowymi, Instytucjami Finansowymi oraz Dużymi Przedsiębiorstwami, wobec którego w konsultacjach publicznych w roku 2022 używano nazwy WIRD (Warszaw Indeks Rynku Depozytowego)
- WIRF – Warszawski Indeksu Rynku Finansowego – oparty o depozyty niezabezpieczone zawarte przez największe krajowe Instytucje Kredytowe z Instytucjami Kredytowymi i Instytucjami Finansowymi
- WRR – Warsaw REPO Rate – oparty o transakcje warunkowe REPO / Reverse REPO oraz BuySell-Back / Sell-Buy-Back zawarte przez największe krajowe Instytucje Kredytowe z Instytucjami Kredytowymi i Instytucjami Finansowymi5 oraz
- WIRON+ (nazwa robocza) oparty o depozyty niezabezpieczone zawarte przez największe krajowe Instytucje Kredytowe z Instytucjami Kredytowymi, Instytucjami Finansowymi oraz Dużymi Przedsiębiorstwami i tzw. instytucjami publicznymi
- WIRF+ (nazwa robocza) oparty o depozyty niezabezpieczone zawarte przez największe krajowe Instytucje Kredytowe z Instytucjami Kredytowymi, Instytucjami Finansowymi oraz tzw. instytucjami publicznymi.
WIRON a WIBOR - porównanie
Podstawową różnicą między WIBOR-em a WIRON-em jest sposób ich obliczania. WIBOR to wskaźnik referencyjny, oparty na transakcjach między bankami, przy czym głównie na stawkach deklarowanych przez banki, a nie faktycznie pobieranych. Natomiast WIRON to wskaźnik, który oparty jest wyłącznie na podstawie transakcji depozytowych (overnight) rzeczywistych, zawieranych między instytucjami finansowymi oraz między bankami a przedsiębiorstwami. Dzięki temu WIRON jest bezpieczniejszy i dokładniejszy.
- Wskaźnik WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) ukazuje koszt pozyskania pieniądza na rynku, jest tworzony na podstawie jednodniowych transakcji depozytowych (overnight) zawieranych przez podmioty przekazujące dane z instytucjami finansowymi oraz z dużymi przedsiębiorstwami. Administratorem wskaźnika jest GPW Benchmark.
- Wskaźnik WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) jest wskaźnikiem referencyjnym odzwierciedlającym poziom stopy procentowej, po jakiej banki mogłyby składać w innych bankach środki pieniężne na określony termin. Wskaźnik jest ustalany w każdym dniu roboczym. Administratorem wskaźnika jest GPW Benchmark.
Ile wynosi WIRON — notowania
Wskaźnik WIRON jest publikowany każdego dnia na stronie internetowej GPW Benchmark.
Na dzień 27.05.2024 WIRON wynosił:
- WIRON 1M – 5,21271%
- WIRON 3M – 5,13924%
- WIRON 6M – 5,01924%
https://gpwbenchmark.pl/wartosci_i_statystyki
Wskaźnik WIRON jest ustalany na podstawie oprocentowania depozytów overnight (czyli jednodniowych). Do wyznaczania oprocentowania w kredytach hipotecznych opartych na stawce zmiennej będzie wykorzystywany jednomiesięczny WIRON stopa składana (WIRON 1M) – czyli oparty na stawkach jednodniowych z ostatniego miesiąca (obliczany jest procent składany uwzględniający poszczególne dni). Publikowane są także stawki 3- i 6-miesięczne. Wskaźnik jest kalkulowany i publikowany do 5 miejsc po przecinku.
Kiedy wskaźnik WIRON zastąpi WIBOR?
Zgodnie z mapą drogową przyjętą przez Narodową Grupę Roboczą wskaźnik WIRON ma zastąpić WIBOR z końcem 2024 roku.
W 2022 r. została przeprowadzona faza przygotowawcza, w której został wybrany docelowy wskaźnik referencyjny (WIRON) oraz opracowano działania mające na celu jego bezpieczną i skuteczną implementację.
W 2023 roku WIRON ma być stopniowo wprowadzany do umów i instrumentów finansowych. Na przykład banki mogą̨ wprowadzać́ do oferty kredyty stosujące indeks WIRON równolegle z dotychczas oferowanymi kredytami na WIBOR.
Na 2024 rok planowane jest wycofywanie produktów i instrumentów stosujących WIBOR na rzecz produktów i instrumentów stosujących WIRON, aż do ich całkowitego wyparcia. W planach jest wprowadzenie przez banki kredytów mieszkaniowych oprocentowanych według stopy składanej na podstawie indeksu WIRON, emisji obligacji, w tym obligacji banków oraz obligacji korporacyjnych stosujących indeks WIRON lub stałą stopę procentową.
Po wejściu w życie rozporządzenia MF, instytucje finansowe dokonają̨ konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR, z uwzględnieniem zasad określonych w rozporządzeniu. W klauzulach odsetkowych stosuje się zamiennik i spread korygujący wskazane w Rozporządzeniu MF.
Harmonogram zakłada, że koniec publikacji stawek WIBID i WIBOR nastąpi w 2025 roku.
WIRON a produkty finansowe
Podmioty finansowe zaczynają coraz szerzej wykorzystywać nowy WIRON. Nowy wskaźnik zagościł już w świecie funduszy i został wprowadzony jako składnik opłat za wyniki (wynagrodzenia zmiennego) w produktach z oferty Esaliens TFI. Odbyła się również pierwsza transakcja na instrumentach pochodnych z wykorzystaniem WIRON-u.
Od początku 2023 r. również banki mogą stosować WIRON jako wskaźnik referencyjny do określenia stopy oprocentowania kredytów konsumenckich lub hipotecznych.
WIRON a kredyt hipoteczny - oprocentowanie zmienne kredytów
Wskaźnik WIRON jest notowany nieco niżej niż wskaźnik WIBOR. Nie należy się jednak spodziewać dużych zmian w oprocentowaniu kredytów hipotecznych. Unijne prawo wymaga, aby nowy wskaźnik referencyjny nie odbiegał zasadniczo od starego, dlatego zostanie wprowadzony spread korygujący. Jak zaznacza Narodowy Bank Polski, spread korygujący powinien być jednolity dla różnych produktów.
Dla kredytów z oprocentowaniem zmiennym rekomenduje się oprocentowanie kredytów bazujące na wskaźniku WIRON 1M Stopa Składana. W przypadku kredytów z oprocentowaniem okresowo stałym i zakończenia obowiązywania stałej stopy procentowej i przejścia na spłatę zobowiązania w oparciu o oprocentowanie zmienne rekomendowane jest zastosowanie wskaźnika WIRON 1M.
Oprocentowanie będzie się składało z nowego wskaźnika oraz marży banku.
Produkty bankowe - ING Bank Śląski zawiesił udzielanie kredytów hipotecznych
W ostatnich miesiącach kilka banków zdecydowało się na zawieszenie oferowania kredytów hipotecznych z oprocentowaniem zmiennym. Jako pierwszy udzielanie kredytów opartych na stawce WIBOR zawiesił ING Bank Śląski. W styczniu 2023 r. na podobny krok zdecydował się Bank BNP Paribas, a w marcu – Bank Millennium.
Kredyt hipoteczny z nową stawką
Jednocześnie ING Bank Śląski poinformował o wznowieniu oferowania kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem, opartym o nowy wskaźnik WIRON – kredyty będą oparte o wskaźnik referencyjny WIRON 1M Stopa Składana. Nowa oferta będzie obowiązywać dla wszystkich wniosków składanych od 26 czerwca 2023 roku.
Można się spodziewać, że kolejne oferty pojawią się w drugiej połowie 2023 roku.
Reformy wskaźników referencyjnych w Polsce
Obecnie trwa reforma wskaźników referencyjnych w Polsce. Jej celem jest wprowadzenie nowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, który ma zastąpić obecnie stosowany WIBOR. Nad szczegółami pracuje Narodowa Grupa Robocza (NGR) ds. reformy wskaźników referencyjnych. We wrześniu 2022 roku Komitet Sterujący NGR jako alternatywny wskaźnik referencyjny stopy procentowej wybrał wskaźnik WIRON, który wcześniej znany był pod nazwą WIRD (Warszawski Indeks Rynku Depozytowego). W toku konsultacji nazwa została zmieniona na WIRON. Od 2 grudnia 2022 r. WIRON jest alternatywnym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej.
Reforma wskaźnika referencyjnego jest elementem zmian, jakie zachodzą na rynkach europejskich, które odchodzą od wskaźników bazujących na stawkach międzybankowych (IBOR) i stawiają na wskaźniki referencyjne oparte na depozytach jednodniowych.
Narodowa Grupa Robocza (NGR)
Narodowa Grupa Robocza (NGR) została powołana przez Komisję Nadzoru Finansowego, która do wzięcia udziału w jej pracach zaprosiła wybranych uczestników krajowego rynku finansowego.
W pracach Grupy biorą udział przedstawiciele m.in. Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Funduszu Rozwoju, Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, Banku Gospodarstwa Krajowego, GPW Benchmark, a także wiodących banków komercyjnych, banków zrzeszających banki spółdzielcze, towarzystw funduszy inwestycyjnych oraz zakładów ubezpieczeń, jak również organizacje branżowe zrzeszające podmioty rynku finansowego.
Przydatne linki
- Komisja Nadzoru Finansowego: Wskaźniki referencyjne
- Reforma wskaźników referencyjnych
- GPW Benchmark
