Stopa funduszy federalnych to jedno z kluczowych narzędzi Rezerwy Federalnej (Fed) do kierowania polityką pieniężną USA.
Od grudnia 2025 roku stopy procentowe w USA wynoszą 3,50-3,75%.
Ostatnia obniżka stóp procentowych w USA miała miejsce 10 grudnia 2025. Rezerwa Federalna zdecydowała o obniżce stóp procentowych o 0,25 pkt proc. do przedziału 3,5-3,75%.
Urzędnicy FOMC w swoim komunikacie podtrzymali prognozy dotyczące stóp procentowych, sygnalizując niewielkie obniżki w przyszłości. Jak poinformowali, średnie prognozy dotyczące stóp procentowych w USA pozostają na niezmienionym poziomie: 3,6% na koniec 2025 r., 3,4% na 2026 r. oraz 3,1% zarówno na 2027 r., jak i 2028 r., przy długoterminowej prognozie na poziomie 3,0%. Prognozy zakładają obniżki o 25 punktów bazowych w 2026 i w 2027 r. Członkowie FOMC spodziewają się 4,4% bezrobocia w 2026 r., spadku inflacji PCE do 2,4% oraz wzrostu PKB do 2,3%.
Szef Rezerwy Federalnej Jerome Powell na konferencji po posiedzeniu Fed wskazywał, że każdy z członków FOMC uważa, że inflacja w USA nadal pozostaje na wysokim poziomie. Jak jednak zaznaczył, "nie sądzi, aby dla kogokolwiek podwyżka stóp procentowych była scenariuszem bazowym". W maju 2026 r. wygasa kadencja obecnego szefa Rezerwy Federalnej Jerome'a Powella, a jego następcę wskaże prezydent USA Donald Trump. Trump wielokrotnie krytykował Powella za zbyt wolne tempo obniżek stóp procentowych. Pojawiają się więc wątpliwości, czy nowy szef Fed pod wpływem presji Trumpa nie będzie podejmował zbyt pochopnych decyzji. Na liście potencjalnych kandydatów na nowego szefa Fed znajduje się pięciu ekonomistów i urzędników powiązanych z Rezerwą Federalną oraz administracją Donalda Trumpa, w tym Christopher Waller, Michelle Bowman, były gubernator Kevin Warsh, Rick Rieder, dyrektor w BlackRock.
Co to jest Fed?
Fed to system banków w USA pełniący funkcję banku centralnego, który obejmuje 12 Rejonowych Banków Rezerwy Federalnej wraz z filiami. Pełna nazwa to System Rezerwy Federalnej (ang. Federal Reserve System). Fed został utworzony w 1913 na mocy ustawy Kongresu w celu stworzenia bardziej stabilnego systemu monetarnego i finansowego dla kraju.
Fed jest bankiem banków. Jego najważniejszym zadaniem jest formułowanie i prowadzenie polityki monetarnej USA, czyli wpływanie na stopę procentową i wielkość zasobów pieniądza. Ponadto nadzoruje i kontroluje banki komercyjne, reguluje ich działalność, jest agentem fiskalnym skarbu USA, prowadzi rozliczenia międzybankowe oraz wpływa na kurs waluty.
Fed jest zarządzany przez Radę Gubernatorów, złożoną z 7 członków mianowanych przez prezydenta USA i zatwierdzanych przez senat. Kadencja Rady trwa 14 lat, a jej członkowie są wymieniani sukcesywnie co 2 lata. Radą kieruje przewodniczący (kadencja 4-letnia).
Federalny Komitet ds. Otwartego Rynku (FOMC) jest organem podejmującym główne decyzje w zakresie polityki pieniężnej państwa. W skład FOMC wchodzi 7 członków Rady Gubernatorów Fed z przewodniczącym Fed, prezes Banku Rezerw Federalnych w Nowym Jorku oraz 4 wybranych prezesów Banków Rezerwy Federalnej.
FOMC spotyka się osiem razy w roku, by podejmować decyzje w sprawie stopy funduszy federalnych oraz bilansu Fed.
Stopa funduszy federalnych
Rezerwa Federalna ma dwa główne zadania („podwójny mandat”): utrzymanie stabilnych cen w całej gospodarce (kontrolowanie inflacji) i wspieranie maksymalnego zatrudnienia. Ponadto ma pomóc w utrzymaniu umiarkowanych długoterminowych stóp procentowych i stabilnego systemu finansowego.
Stopa funduszy federalnych stanowi punkt odniesienia dla instytucji, które pożyczają lub udzielają pożyczek. Jest ustalana przez FOMC. Stopa funduszy federalnych jest ustalana jako docelowy zakres stóp procentowych z dolną i górną granicą.
Zmianę stóp proc. określa się w punktach bazowych. Jeden punkt bazowy to 1/100 punktu procentowego. Np. Rezerwa Federalna 3 maja 2023 roku podniosła stopy funduszy federalnych o 25 punktów bazowych (czyli 0,25 pkt proc.) do przedziału 5,00%–5,25%.
Rezerwa Federalna dostosowuje docelowy zakres stóp procentowych w odpowiedzi na to, co dzieje się w gospodarce – PKB, wydatki konsumpcyjne, produkcja przemysłowa, ale także różne ważne wydarzenia mające wpływ na rynku, jak np. pandemia koronawirusa czy kryzys finansowy.
W dużym skrócie: gdy gospodarka zaczyna się przegrzewać (wysoka inflacja), Fed podnosi stopy procentowe, by zmniejszyć ilość pieniędzy w gospodarce. Gdy gospodarka zaczyna spowalniać (rośnie bezrobocie) obniża stopy procentowe.
Historia stóp procentowych w USA
Licząc od 1971 roku, stopa funduszy federalnych wahała się między niskim poziomem 0% a wysokim 20%. Najwyższe stopy funduszy federalnych obowiązywały na przełomie 1980 i 1981 roku, kiedy sięgały 20%. Tak wysokie stopy procentowe miały pomóc w walce z dwucyfrową inflacją. Najniższe 0-0,25% obowiązywały natomiast w latach: 2008-2015, gdy Rezerwa Federalna dążyła do ożywienia gospodarki po kryzysie finansowym z 2008 roku oraz od 2020 roku, w którym walczyła ze skutkami gospodarczymi kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa.
Od lipca 2023 przez nieco ponad rok stopy procentowe tkwiły na poziomie 5,25-5,50%. Pierwsza obniżka miała miejsce we wrześniu 2024 roku, redukująca poziom stóp procentowych o 0,5 pkt proc. do poziomu 4,75–5,0%. Druga obniżka miała miejsce w listopadzie – do poziomu 4,50–4,75%. W grudniu 2024 Rezerwa Federalna USA po raz trzeci obniżyła stopy procentowe, redukując je o 0,25 pkt proc. Główna stopa procentowa znalazła się w przedziale 4,25–4,50%. W kolejnych miesiącach stopy procentowe pozostawały na niezmienionym poziomie. Kolejna obniżka miała miejsce we wrześniu 2025 - o 0,25 proc. do 4,0-4,25%.
Poprzednie cykle
Podwyżki stóp 2022-2023 – walka z inflacją
Cykl podwyżek rozpoczął się w marcu 2022 roku, w odpowiedzi na rosnące ceny (inflacja zbliżyła się do 8%).
Na posiedzeniu 16 marca 2022 roku, po blisko dwuletniej niemal zerowej stopie funduszy federalnych, FOMC podniósł stopę funduszy federalnych o 25 pb. do 0,25–0,50%. W kolejnych miesiącach stopy zostały podniesione jeszcze dziesięć razy. Ostatnia podwyżka miała miejsce 26 lipca 2023 r. – FOMC podniósł stopę funduszy federalnych o 25 pb. do przedziału 5,25–5,50%, co jest najwyższym poziomem od 22 lat. Stopa proc. była podnoszona jedenastokrotnie, o 525 punktów bazowych.
Na kolejnych posiedzeniach stopy procentowe zostały utrzymane w przedziale 5,25–5,5%.
Obniżki stóp w 2020 r. – Walka z następstwami pandemii koronawirusa
W marcu 2020 roku w odpowiedzi na problemy w gospodarce wywołane jej zamknięciem z powodu rozprzestrzeniającej się pandemii Covid-19, Fed w trybie awaryjnym obniżył stopy procentowe niemal do zera. FOMC dokonał dwóch obniżek stóp procentowych na nieplanowanych nadzwyczajnych posiedzeniach (3 marca o 50 pb i 15 marca o 100 pb), ustalając zakres docelowych stóp funduszy federalnych w przedziale 0-0,25%.
Praktycznie zerowa stopa funduszy federalnych była utrzymywana przez blisko dwa lata.
Obniżki stóp w 2019 r. - korekta w cyklu
W 2019 roku Fed trzykrotnie obniżył stopy procentowe o 25 pb, co według Powella było „dostosowaniem w połowie cyklu”. W tym czasie trwała „wojna handlowa” między USA a Chinami, Fed obniżał stopy, obawiając się, że konflikt odbije się na gospodarce i niekorzystnie wpłynie na poziom zatrudnienia.
Reklama
