10 najlepszych i najgorszych funduszy w tym roku

Pierwsze miesiące 2024 r. były udane dla klientów TFI. Ponad 80 proc. krajowych funduszy wypracowała w tym czasie zyski, niekiedy liczone nawet w dwucyfrowym tempie. 

Reklama

Co ciekawe, na szczycie tabeli tegorocznych stóp zwrotu uplasowali się maruderzy, którzy zarówno w 2023 r., jak i latach poprzednich byli pod kreską. 

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Na podium pod względem wypracowanych stóp zwrotu stanęły aż 3 fundusze ze stajni SUPERFUND TFI, które inwestują na rynku metali szlachetnych: Superfund Silver Powiązany SFIO kat. Standardowa, Superfund Silver i Superfund GoldFuture. Wymienione fundusze zyskały w tym roku (dane na 16.04.2024 r.) od 22 do 25 proc., ale rok wcześniej traciły nawet 30 proc., w poprzednich latach również były głęboko pod kreską. 

Superfund Silver Powiązany, poprzez lokowanie aktywów w jednostki Superfund Trend Podstawowy, łączy inwestycje w srebro ze strategią managed futures. Strategia ta polega na inwestowaniu w szeroką gamę instrumentów finansowych: kontrakty terminowe, akcje, obligacje, towary i waluty. Superfund Silver daje ekspozycję na instrumenty pochodne, w szczególności powiązane z ceną srebra. Z kolei Superfund GoldFuture łączy strategię managed futures z ekspozycją na rynek złota.

Wysoko w tabeli uplasowały się także 2 fundusze QUERCUS TFI, również inwestujące na rynku metali szlachetnych: QUERCUS Silver i QUERCUS Gold, które od stycznia zyskały już - odpowiednio - 18 i 16 proc. Oba fundusze są zarządzane pasywnie, a ich celem jest odwzorowanie zmian cen na rynku srebra i złota. Realizują go, inwestując aktywa przede wszystkim w kontrakty terminowe na srebro i złoto.

Tylko w marcu złoto podrożało w dolarze o niemal 10 proc., co było największym miesięczną zwyżką od ośmiu lat. O 10 proc. drożało także srebro. Od początku roku zwyżka wyniosła odpowiednio 15 proc. i 18 proc. W kwietniu cena złota przekroczyła rekordowe 2400 USD za uncję, a srebra sięgnęła niemal 29 USD.

- Złoto w ostatnich dwóch miesiącach mocno wzrosło (srebro też), teraz te poziomy raczej będą bronione niż przekraczane, ale wciąż jesteśmy w długoterminowym (od III kw. 2018 r.) trendzie wzrostowym mimo trzech lat męczącej konsolidacji. W długim okresie wierzymy i w złoto, i w srebro, ale krótkoterminowo raczej czeka nas utrzymanie status quo lub jakaś korekta. Podtrzymuję prognozę 2024 na poziomie 2400 USD (scen. baz.) dla złota i 28-30 USD dla srebra. Górnicy złota radzili sobie dużo gorzej niż samo złoto, ale jeśli trend wzrostowy na kruszcach będzie się rozwijał, to i górnicy złota zaczną zyskiwać, jeśli ktoś ma ekspozycję na tę grupę, to raczej warto utrzymywać pozycje - oceniał Sebastian Buczek, prezes Quercus TFI w rozmowie z Robertem Stanilewiczem. 

W zestawieniu liderów znalazły się także 2 fundusze akcji japońskich (PKO Akcji Rynku Japońskiego oraz Goldman Sachs Japonia), a także fundusz inwestujący na giełdzie w Stambule (Investor Turcja). Nikkei 225, indeks giełdy tokijskiej, który na początku marca po raz pierwszy w historii przebił poziom 40 tys. pkt, w kwietniu złapał zadyszkę, ale licząc od początku roku jest niemal 14 proc. nad kreską. Przez ostatni rok zwyżkował ponad 30 proc. W marcu japoński bank centralny zdecydował się na pierwszą od 17 lat podwyżkę stóp procentowych z -0,1 proc. do 0,1 proc. W Turcji hossa nie zwalnia tempa. Główny indeks giełdy w Stambule wzrósł w tym roku już o ponad 27 proc. Tamtejszy bank centralny w marcu również podniósł stopy procentowe (choć miały pozostać bez zmian, a cykl podwyżek miał zostać zakończony), walcząc w ten sposób z inflacją, która sięga 70 proc.  

Ale dobra passa nie do wszystkich powróciła w tym roku. Wśród 10 najgorszych funduszy pod względem stóp zwrotu pojawiło się kilku maruderów, którzy w 2023 r. byli głęboko pod kreską. Od stycznia również mocno tracą. Mowa m.in. o inPZU Akcje Sektora Zielonej Energii O, który w 2023 r. zanurkował aż o 23 proc., a w tym stracił już 15 proc. Jest to fundusz indeksowy zarządzany pasywnie. Podąża za indeksem MSCI Global Alternative Energy Net Return Index, gdzie znajdziemy spółki osiągające większość przychodów z działalności w sektorze alternatywnej energii (m.in. Vestas Wind Systems, First Solar, Enphase Energy czy Ørsted).

- Indeks MSCI Global Alternative Energy Net Return cechuje się podwyższoną zmiennością i może silnie reagować na zmieniające się warunki makroekonomiczne. Po istotnym wzroście pod  koniec ubiegłego roku (ponad 32 proc. od lokalnego dołka), początek 2024 r. przyniósł ochłodzenie nastrojów w sektorze, które było mocno powiązane ze spadkiem oczekiwań na łagodzenie polityki pieniężnej przez główne banki centralne, w szczególności Fed. Przekłada się to na utrzymujące się wysokie koszty finansowania. Jednocześnie zachodnie firmy napotykają na silną konkurencję cenę ze strony chińskich producentów, co przełożyło się na obniżenie osiąganych przez nie marż - wyjaśnia Przemysław Sepielak, kierownik zespołu funduszy indeksowych TFI PZU. - Oprócz obniżenia kosztu pieniądza poprawa dla branży może wiązać się z pojawiającymi się sygnałami zwiększenia liczby zamówień na projekty wytwarzania energii z odnawialnych źródeł i wyższymi cenami tych nowych zamówień. Istotne dla sektora jest również zmniejszenie niepewności dotyczącej wsparcia przez rządzących zmagań z niekorzystnymi zmianami klimatu - dodaje.

Dobra passa nie powróciła też do Ipopema Ekologii i Innowacji FIZ, który zarówno w ubiegłym, jak i w tym roku traci ponad 9 proc. Jest to fundusz tematyczny z ekspozycją na akcje spółek z globalnego sektora czystych technologii. Działa w formule funduszu zamkniętego, wycenia się raz na miesiąc, a wykupy certyfikatów przeprowadza raz na kwartał. Na koniec czerwca w jego portfelu naliczyliśmy niespełna 40 spółek, z czego największy udział stanowiły akcje Bloom Energy Corporation, Enphase Energy, Itron, Orsted, SunRun, Cloudflare,  Ameresco, i MongoDB. 

Najgorzej wypada jednak Superfund Akcji Blockchain, który inwestuje w spółki rozwijające lub wykorzystujące technologię blockchain, m.in. platformy wymiany kryptowalut i kopalnie wirtualnych pieniędzy. Jego wyniki są zatem silnie skorelowane z rynkiem kryptowalut, zwłaszcza Bitcoina, i pozostają bardzo zmienne. Przykładowo w grudniu zarobił on w skali miesiąca ponad 40 proc., aby w styczniu stracić 28 proc. W lutym znów zarobił, powiększając portfele klientów o ponad 35 proc. Licząc od początku roku jest jednak aż 16 proc. pod kreską. Superfund Akcji Blockchain, który jako jedyny z polskich (ale też luksemburskich) funduszy otwartych ma ryzyko wg SRI na poziomie 7 (najwyższe) w siedmiostopniowej skali.

Tegoroczny wzrost rentowności na rynkach długu mocno uderzył też w wyniki Esaliens Makrostrategii Papierów Dłużnych oraz Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych, które od stycznia straciły już niemal 9 proc. Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych jest funduszem, którego polityka zakłada inwestycje w obligacje o najdłuższych terminach zapadalności. Wskaźnika duration dla benchmarku funduszu, którym jest indeks ICE BofA 15+ Year Global Government Excluding Japan Index, wynosi około 16. Fundusz ten jest także jednym z najbardziej ryzykownych produktów dłużnych - wskaźnik SRI wynosi 4.

- Inwestując w Allianz Obligacji Ultra Długoterminowych, należy wziąć pod uwagę podwyższoną zmienność funduszu - zaznacza Marek Kuczalski, dyrektor ds. strategii skarbowych i zarządzający funduszami Allianz TFI. Jego zdaniem jednak wzrost rentowności rynkowych, spowodował, że perspektywy na dalszą część roku wydają się dobre.

- Rynek dość mocno zmienił wycenę oczekiwanych obniżek stóp procentowych, być może za bardzo odsuwając w czasie obniżki stóp. Wydaje się, iż globalnie proces dezinflacji będzie kontynuowany, a wiodące banki centralne nie zmieniają zapowiedzianego wcześniej podejścia - mówi Marek Kuczalski. - Pierwsze obniżki powinny poprawić postrzeganie obligacji, w szczególności o długich terminach zapadalności, jednakże powinniśmy liczyć się z tym, że zmienność pozostanie na podwyższonym poziomie - dodaje. 

Podobnie sytuacja wygląda w Esaliens Makrostrategii Papierów Dłużnych - To bardzo aktywny i relatywnie agresywny fundusz. Efektywna duracja na koniec lutego wynosiła 8,57. Zalety funduszu pokazują się na mocno wzrostowym rynku i jest to dopełnienie naszej oferty o bardzo dynamiczne rozwiązanie. Zdecydowanie fundusz polecany na moment zmiany w kierunkach polityki monetarnej, a dokładniej kiedy rynek rozpocznie trwałą grę na obniżki stóp procentowych - zaznacza Olaf Pietrzak, zarządzający funduszami Esaliens TFI.

Bardzo słabo wypada też Esaliens Akcji Skoncentrowany FIZ, zwłaszcza że inwestuje on na GPW, gdzie kwitnie hossa. Dość powiedzieć, że w ubiegłym roku średnia stopa zwrotu funduszy akcji polskich przekraczała 35 proc., a najlepsze zyskały ponad 40 proc. W tym czasie Esaliens Akcji Skoncentrowany FIZ zarobił zaledwie 2,5 proc. W ujęciu od początku tego roku fundusz ten traci z kolei aż 7 proc., podczas gdy wszystkie główne indeksy na GPW są nad kreską (5-7 proc.). Fundusz charakteryzuje się niską dywersyfikacją: w skład portfela z reguły wchodzi 10-20 spółek. Na koniec czerwca 2023 r. (najświeższe dostępne dane) w jego portfelu znajdowały się akcje zaledwie 12 firm: 11 bit Studios, Instal Kraków, CCC,  PCF Group, Captor Therapeutic, Ailleron, Pharmena, ML System, Medinice, Movie Games, Hipromine oraz Woodpecker.co. Te dwie ostatnie notowane są na NewConnect. Fundusz jest bardzo drogi - maksymalna opłata za zarządzanie wynosi aż 5 proc.

Powodów do zadowolenia nie daje też Superfund RED, który w zasadzie od 2009 roku jest w trendzie spadkowym. Jest to fundusz algorytmiczny, który podążania za krótkoterminowymi trendami, co oznacza, że system obserwuje ruchy cen na rynkach i czeka na okazje inwestycyjne, ażeby jak najlepiej wykorzystać potencjał występujących trendów – to sprawia, że - przynajmniej w teorii - potrafi wygenerować dodatnie stopy zwrotu niezależnie od tego czy rynek rośnie, czy spada. W tym roku Superfund RED zanurkował już o ponad 7 proc., a przez ostatnie 10 lat stracił ponad 60 proc. Słabe wyniki nie przyciągają klientów, bo fundusz nie notuje napływów, a jego aktywa wynoszą zaledwie 200 tys. zł. 

- Nasze fundusze algorytmiczne plasują się w ścisłej czołówce, zarówno YTD, jak i za ostatnie 6 miesięcy. Fundusze Green i Red również odnotowały ostatnio lepsze wyniki. Wciąż analizujemy i dostosowujemy nasze strategie inwestycyjne do zmieniającego się rynku. Prowadzone są intensywne prace nad strategiami, które pozwolą w tym roku uatrakcyjnić te fundusze dla klientów, co zwiększy ich aktywa i poprawi rentowność dla Towarzystwa - mówi Paweł Karczewski, prezes Superfund TFI.