Dlaczego warto mieć złoto

Według najnowszych szacunków w całej historii ludzkości wydobyto ok. 187,2 tys. ton złota. Gdyby zebrać je w jednym miejscu, otrzymalibyśmy sześcian o boku ok. 21 metrów. Rocznie wydobywa się ok. 2-3 tysięcy ton, czyli łączna podaż złota rośnie o nieco ponad 1% rocznie. Złoto cenione jest w każdym zakątku globu, od wieków pełniło ważną rolę jako lokata kapitału.

Reklama

Jaką rolę pełni złoto w kontekście dywersyfikacji majątku

Ceny złota podlegają sporym wahaniom, dlatego co do zasady nie powinno być inwestycją krótkoterminową. Najlepiej traktować je jako lokatę długoterminową, której celem jest ochrona kapitału na tzw. czarną godzinę (kryzys, katastrofa, a nawet wojna). Z tego powodu, udział złota w naszym portfelu powinien rosnąć, gdy spodziewamy się tzw. gorszych czasów. W normalnych warunkach wystarczy jeśli będzie to kilka procent (pod warunkiem, że nasz cały portfel jest wart co najmniej kilka – kilkanaście tysięcy złotych).

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Jak można inwestować w złoto?

W złoto można inwestować na kilka sposobów. Wybór konkretnej opcji zależy od tego, czego oczekujemy – czy krótkoterminowej spekulacji (zarobek na wzrostach / spadkach), czy na ochronie kapitału w długim terminie. W pierwszym przypadku lepsze będą instrumenty finansowe:

• Fundusze pasywne ETF – jedna z najbardziej powszechnych form inwestowania w złoto. Jednostki można nabyć u brokera. Są łatwe do zakupu i sprzedaży, a marża jest o wiele niższa niż w przypadku fizycznego złota. Popularne ETF-y inwestują w metal i posiadają własne skarbce;
• Fundusze złota - kupujące złoto lub akcje spółek z sektora metali szlachetnych;
• Akcje spółek wydobywających złoto – ich ceny zależą nie tylko od ceny złota, ale także od innych czynników, jak protesty, katastrofy czy działalność państw;
• Kontrakty terminowe – większe ryzyko, niż w przypadku inwestycji w spółki czy ETF-y. 

Dlaczego warto mieć złoto w formie fizycznej?

Gdy celem inwestycji jest ochrona kapitału w długim terminie najlepiej sprawdza się złoto w formie fizycznej. Jest ono doceniane zwłaszcza w czasach kryzysów i wysokiej inflacji, gdy ludzie tracą swoje oszczędności. Mniej nadaje się natomiast do spekulacji (z powodu dużej zmienności cen i stosunkowo wysokiej marży). Oto główne argumenty za kupnem złota w formie fizycznej:

• Ochrona przed inflacją – w długim terminie złoto generalnie nie traci specjalnie na wartości. Stare złote monety po przetopieniu nadal miałyby sporą wartość w przeciwieństwie do pieniądza papierowego, akcji, czy obligacji;
• Jedyna waluta powszechnie akceptowana na całym świecie - za złoto można było dostać praktycznie wszystko i wszędzie przez tysiące lat;
• Łatwy sposób na przekazanie majątku kolejnym pokoleniom;
• Zabezpieczenie w czasie kryzysu / wojny - w okresie zawirowań na świecie złoto jest jedną z niewielu inwestycji, które nie tracą wówczas na wartości;
• Jest trwałe i poręczne - w razie konfliktu zbrojnego łatwo można zabrać je ze sobą i wywieźć do innego kraju;
• Złoto jest towarem skończonym.

Co kupić?

Decydując się na zakup złota w formie fizycznej, warto sprawdzić jaka forma jest dla nas najbardziej odpowiednia. Biżuteria, numizmaty, czy monety kolekcjonerskie najlepsze są dla ekspertów oraz pasjonatów. Największe zalety inwestycyjne mają natomiast sztabki lokacyjne lub monety bulionowe. Ich cena zależy od rynkowej wartości złota powiększonej o marżę sprzedawcy (zazwyczaj kilkuprocentową).

• Sztabki lokacyjne – wychodzą ekonomiczniej przy większych inwestycjach. W czasach pokoju sztabkę łatwiej sprzedać niż monetę, z uwagi na większy popyt na ten rodzaj złota. W przypadku wojny trudno będzie nimi płacić. Najmniejsze sztabki ważą 1 gram i kosztują obecnie ok. 180-200 zł. Najpopularniejsze są jednouncjowe (31,1 g), których cena wynosi obecnie ok. 5000 zł. Więcej o sztabkach piszemy w tekście Sztabki złota – nie tylko dla bogaczy.
• Monety bulionowe – są nieco droższe, ale lepsze w przypadku mniejszych inwestycji (do ok. 20-30 uncji). Są łatwo zbywalne – są legalnym środkiem płatniczym, a więc mogą być lepsze w przypadku wojny. Łatwiej sprawdzić ich autentyczność. Nie są numerowane, co zapewnia większą anonimowość. Ich rozmiary są powszechnie znane i łatwe do sprawdzenia. Wadą jest rozmiar, który właściwie nie przekracza 1 oz, co przy zakupach liczonych w kilogramach może nastręczać problemy logistyczne. Standardowym gabarytem jest jedna uncja trojańska (1 oz. = 31,1gramów), choć występują także monety o „nominałach” ½, ¼ czy nawet 1/10 uncji. Lżejszych monet nie opłaca się jednak kupować z uwagi na zazwyczaj wyższą marżę. Więcej o monetach piszemy w tekście Złote monety – nie tylko dla numizmatyków.
• Numizmaty - monety i ewentualnie sztabki kosztujące znacznie więcej niż zawarte w nich złoto, produkowane w niewielkich ale zamkniętych nakładach. Mają jedynie wartość kolekcjonerską, nie inwestycyjną. Przykładem mogą być monety NBP wydawane z różnych okazji.
• Biżuteria – wyroby o niskiej próbie kosztujące znacznie więcej niż zawarte w nich złoto. Trudno liczyć na całkowity zwrot inwestycji, częściej można liczyć jedynie na cenę giełdową samego złota, czyli z dużą stratą.

Inwestując w złoto fizyczne, warto pamiętać o tym, że mniejsze sztabki czy monety, z reguły mają wyższe marże. A co wybrać – sztabki czy monety? To już głównie zależy od naszych preferencji oraz od samej ceny.

Gdzie kupować złoto, żeby mieć pewność co do jakości

W zależności od dystrybutora ceny złotego kruszcu mogą różnić się o kilka – kilkanaście procent. Jednak w przypadku kilkuletniej inwestycji, cena nie powinna być najważniejszym kryterium. Najlepiej wybierać kruszec znanych producentów (w przypadku sztabek warto wymienić Perth Mint, Valcambi, Umicore, Heraeus i Pamp) i korzystać z oferty dużych sprzedawców o ugruntowanej opinii na rynku. Sprzedażą złota zajmują się przede wszystkim prywatne firmy czy banki (PKO BP). W Polsce jedynym producentem sztabek jest notowana na GPW Mennica Polska – jednocześnie największy dystrybutor detaliczny. Złote monety bulionowe sprzedaje także Narodowy Bank Polski („Bielik”). 

Warto też kupować sztabki zabezpieczone odpowiednim opakowaniem (tzw. Certicard), chroniącym złoto przed uszkodzeniami. Takie opakowanie zawiera specjalny certyfikat, który jest gwarantem autentyczności.

Złoto można nabyć zarówno stacjonarnie, jak i przez internet (tu szczególnie istotna jest wiarygodność dystrybutora, u którego zamawiamy). Eksperci odradzają natomiast tzw. dostawę terminową – wprawdzie złoto jest wtedy nieco tańsze, ale na towar trzeba długo czekać.

Od niedawna sprzedawcy złota mają obowiązek spisania imienia i nazwiska oraz PESEL-u kupującego. Niektórzy inwestorzy, nabywając złoto, cenią sobie anonimowość, obawiając się ryzyka konfiskaty złota przez państwo (zdarzały się takie przypadki w przeszłości). Jednak ryzyko takiego zdarzenia jest obecnie praktycznie zerowe.

Jak się ustrzec przed podróbkami

Głównym ryzykiem przy zakupie złotego kruszcu jest możliwość otrzymania podróbki. Najlepiej ustrzec się go, nabywając złoto u znanego producenta w wiarygodnym źródle – najlepiej u samego producenta, ewentualnie zaufanego dystrybutora, który gwarantuje, że odkupi sprzedane przez siebie złoto. Warto też poznać sposoby na sprawdzenie autentyczności.

• Magnes – to najprostszy test pomagający sprawdzić prawdziwość złota na własną rękę – złoto jest bowiem obojętne magnetycznie i nie powinno się przyciągać do magnesu;
• Spektrometr masowy – urządzenie, które wygodnie i szybko pozwala na sprawdzenie autentyczności złota. Podaje skład chemiczny monety lub sztabki, bez naruszania jej stanu. Jest zazwyczaj dostępny u większych sprzedawców;
• Linijka mennicza – pomaga zważyć i zmierzyć monetę – ma odpowiednie otwory, przez które złota oryginalna moneta ma „przejść”; podróbka natomiast będzie większa, szersza i cięższa (film na YouTube);
• Aplikacje w internecie (np. Bullion Test) – pomagają np. rozpoznać monety bulionowe wykonane z wolframu.

Kiedy i za ile kupić?

Inwestując w złoto długoterminowo, moment zakupu jest kwestią drugorzędną. Cena złotego kruszcu podlega dużym wahaniom, ale generalnie rośnie szczególnie w czasach kryzysów, maleje natomiast w czasach prosperity. Więcej o cenach kruszcu będziemy pisać w kolejnych tekstach.

Jak przechowywać złoto, żeby czuć się z nim bezpiecznie

Kupno złota w formie fizycznej oznacza, że trzeba je potem przechować. Ważny jest zarówno sposób, jak i miejsce przechowywania. Przede wszystkim warto zadbać o odpowiednią osłonę kruszcu – widoczne rysy i przebarwienia obniżają później cenę sprzedaży. Sztabki trzyma się w specjalnych CertiCardach, zaś monety w tzw. kapslach menniczych.

A co jeśli chodzi o miejsce przechowywania? Jeśli w złoto ulokowane są niewielkie kwoty, wystarczy skrytka w domu. Przy większych oszczędnościach warto już rozważyć trzymanie ich w kilku miejscach. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem wydają się być skrytki depozytowe w bankach oraz w wyspecjalizowanych firmach prywatnych. Z kolei w czasie poważnego kryzysu (wojny) lepszym rozwiązaniem może być osobiste trzymanie złota (w domu, bądź w innym bezpiecznym miejscu).

• Skrytki bankowe to jedna z bezpieczniejszych form przechowywania w czasie pokoju. Jest to jednak usługa niszowa, dostępna tylko w niektórych bankach, często zarezerwowana dla wybranych klientów, w dodatku dostępna tylko w godzinach działania banku. Bank odpowiada za ochronę skrytki, gdyby coś się stało z zawartością, klient otrzymuje określoną w ubezpieczeniu kwotę. Zgodnie z polskimi przepisami bank ma obowiązek udostępnić zawartość skrytki organowi prowadzącemu postępowanie karne w stosunku do najemcy (np. Straży Granicznej, ABW, Służbie Celnej, Policji, CBA, prokuraturze i komornikowi). Gdy minie okres umowy najmu, skrytkę może otworzyć także sam bank. Stosunkowo niewiele kosztują – opłata za wynajem oscyluje w granicach kilkuset złotych rocznie (np. w PKO BP opłata roczna za skrytkę wynosi od 350 zł).
• Skrytki depozytowe w prywatnych firmach – najczęściej czynne są całą dobę, posiadają skrytki w różnych rozmiarach, ceny są zazwyczaj wyższe niż w bankach, a ich wysokość zależy m.in. od wielkości skrytki oraz koniecznego ubezpieczenia (przykłady: Śląskie Sejfy – od 1200 zł, Twój Skarbiec – od 350 zł).
• Sejf domowy - ceny zależą od wielkości i formy zabezpieczeń. Te najtańsze są zazwyczaj łatwym łupem (ryzyko można zmniejszyć np. wmurowując go w ścianę). Porządne sejfy kosztują kilka-kilkanaście tysięcy złotych.
• Zdeponowanie u sprzedawcy – u niektórych sprzedawców istnieje możliwość zawarcia umowy na przechowanie konkretnych sztabek – z konkretnymi numerami (jeżeli takowe są), które w całości są ubezpieczone do pełnej kwoty odtworzeniowej.

Gdzie sprzedać złoto?

Złoto inwestycyjne można sprzedać w wielu miejscach, jednak oferują one bardzo różne warunki odkupu. Niższe ceny osiągną sztabki mniej pewnego pochodzenia i tzw. złom złota (czyli np. biżuteria). Złoty kruszec można sprzedać:

• przede wszystkim u dealera, zwykle po cenie o kilka procent niższej od tej obowiązującej na rynku londyńskim czy nowojorskim. Dealerzy często gwarantują odkupienie towaru, który wcześniej sprzedali, po dobrych cenach. Dodatkowym warunkiem może być np. oryginalne opakowanie;
• u niektórych złotników czy w wybranych sklepach jubilerskich – uzyskane ceny będą raczej odległe od tych przy transakcjach złotem inwestycyjnym;
• w lombardach i niektórych kantorach wymiany walut – zazwyczaj ceny są znacznie mniej atrakcyjne, może z wyjątkiem niektórych większych kantorów, szczególnie w dużych miastach;
• w wybranych sklepach numizmatycznych – dotyczy to raczej pojedynczych monet;
• na Allegro – mogą sprzedawać jedynie podmioty działające na podstawie odrębnych umów zawartych z Allegro.pl.

Podatek

Złoto lokacyjne jest zwolnione z podatku VAT (wynosi 0%). Gdy kupujemy złoto od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, powinniśmy zapłacić 2% podatek od czynności cywilnoprawnych. Fakturę VAT lub dowód zakupu warto zatrzymać.

Opodatkowaniu podlega natomiast sprzedaż kruszcu (podatkiem dochodowym PIT), o ile nastąpiła przed upływem 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpił jego zakup. Dochody ze sprzedaży należy wykazać po zakończeniu roku podatkowego, w którym osiągnięto dochód z tego tytułu, w rubryce „inne źródła” (PIT-36). W pozostałych przypadkach podatku się nie płaci.