Struktura oszczędności gospodarstw domowych (czerwiec 2020)

Pierwszy kwartał tego roku przyniósł pierwszy od 2014 roku spadek oszczędności polskich gospodarstw domowych, wywołany głównie mocną (koronawirusową) przeceną na rynkach kapitałowych. Wraz z poprawą sentymentu i odbijającymi rynkami, odbudowały się także oszczędności Polaków. Choć wzrosły wszystkie kategorie lokat, to za ich wzrostem stoją głównie depozyty i gotówka.

Reklama

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Depozyty i gotówka

Mimo coraz niższego oprocentowania, Polacy wciąż preferują trzymanie swoich oszczędności w bankach. W drugim kwartale depozyty terminowe i bieżące trzymane w bankach i SKOK-ach przyrosły o rekordowe 36 mld zł do 969 mld zł na koniec czerwca. Przede wszystkim rośnie suma środków trzymanych na praktycznie nieoprocentowanych rachunkach bieżących, która w trzy miesiące powiększyła się o 72 mld zł (i prawie 106 mld zł od początku roku). Umocnił się natomiast trend wycofywania środków z lokat (depozytów terminowych), napędzany trzema obniżkami stóp procentowych dokonanymi przez Radę Polityki Pieniężnej, które sprowadziły oprocentowanie lokat niemal do zera. Od kwietnia co miesiąc ubywa z nich po kilkanaście miliardów złotych – łącznie w drugim kwartale odpłynęło z nich rekordowe 36 mld zł, a od początku roku – ponad 43 mld zł.

Drugi kwartał przyniósł także kontynuację ogromnego zainteresowania samą gotówką. W kwietniu kontynuowany był szturm na bankomaty – w miesiąc wartość gotówki w obiegu wzrosła o ponad 20 mld zł. W kolejnych dwóch miesiącach zapotrzebowanie na banknoty wyniosło odpowiednio 6 i 4 mld zł, a wartość gotówki znajdującej się w obiegu sięgnęła na koniec czerwca 283,2 mld zł. 

Łącznie - według danych Narodowego Banku Polskiego - na koniec czerwca polskie gospodarstwa domowe trzymały w gotówce i na depozytach 1,2 biliona zł. To o 67  mld zł więcej niż na koniec marca.

OFE i PPK

W drugim kwartale istotny wzrost wartości odnotowały także otwarte fundusze emerytalne (OFE), które gros aktywów mają ulokowane w akcjach. W ich przypadku to zasługa odbicia na rynkach kapitałowych. Indeks WIG w trzy miesiące zyskał 19,1%.  Na koniec półrocza aktywa zgromadzone w OFE wyniosły 131,7 mld zł – o 15,6 mld zł więcej niż na koniec marca. Powoli rozkręcają się także PPK. W trzy miesiące aktywa w nich zgromadzone powiększyły ponad 2-krotnie do 1,44 mld zł na koniec czerwca. Fundusze PPK co miesiąc są zasilane nowymi wpłatami od pracodawców i pracowników, a także w wybranych miesiącach wpłatami z Funduszu Pracy (powitalnymi i rocznymi). To pozwala na systematyczny wzrost aktywów, nawet w przypadku giełdowych turbulencji. 

Fundusze inwestycyjne, kapitałowe i akcje

Poprawa koniunktury na rynkach kapitałowych pozytywnie przełożyła się także na wartość oszczędności ulokowanych w funduszach (inwestycyjnych, zagranicznych i UFK). Na koniec czerwca gospodarstwa domowe posiadały jednostki funduszy inwestycyjnych o wartości 119 mld zł (z wyłączeniem UFK opartych na funduszach inwestycyjnych), o 6 mld zł więcej niż trzy miesiące wcześniej. Wzrosły także aktywa zgromadzone w UFK, mimo że od kilku kwartałów są w odwrocie. Na koniec czerwca było w nich ulokowane 45,4 mld zł. To wprawdzie o 2 mld zł więcej niż na koniec marca, ale jednocześnie o ponad 3 mld zł mniej niż pół roku wcześniej. Od szczytu z 2017 roku już o ponad 13 mld zł.

Detaliczne obligacje skarbowe

Pierwsze miesiące tego roku przyniosły wyraźny wzrost zainteresowania detalicznymi obligacjami oszczędnościowymi. Do marca miesięczna sprzedaż przekraczała 2 mld zł, by w kwietniu wystrzelić powyżej 5 mld zł. Tak wysoki wynik był pokłosiem ogłoszenia na tydzień przed zakończeniem miesiąca obniżenia oprocentowania o co najmniej 1 pkt proc. z początkiem maja. Co prawda w kolejnych dwóch miesiącach sprzedaż już nieco spadła – odpowiednio do 0,9 mld zł i 1,3 mld zł – ale w lipcu ponownie skoczyła powyżej progu 2 mld zł. W całym I półroczu sprzedaż obligacji detalicznych wyniosła 14,7 mld zł, niewiele mniej niż w całym rekordowym 2019 r. (17,3 mld zł). Na koniec czerwca Polacy mieli ulokowane w obligacjach oszczędnościowych 36,6 mld zł, o 12,9% więcej niż 3 miesiące wcześniej.