IKZE i IKE – czy skorzystałeś już z ulg podatkowych w tym roku?

Do czego? To skrót nazwy programu oszczędnościowego - Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.

Ale po kolei. Czemu to końcówka roku jest taka ważna? Program IKZE to sposób na zbudowanie swojego zaplecza finansowego na jesień życia. Wprawdzie takich programów znajdziemy na rynku więcej, ale ten jest wyjątkowy. Dlaczego? Chodzi o podatki.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Od kilku lat w instytucjach finansowych dostępne jest rozwiązanie, które nie dość, że oferuje możliwość oszczędzania, to jeszcze pozwala zaoszczędzone kwoty odpisać od podatku.

Brzmi nieźle? Często podchodzimy do takich ofert z dużą ostrożnością. Jednak wystarczy sięgnąć do Ustawy o IKZE i IKE (tak, akty prawne nie są pasjonującą lekturą, ale ten na szczęście nie jest zbyt obszerny), aby przekonać się, że to prawda. Ustawodawca chcąc zachęcić nas do oszczędzania na emeryturę, postanowił zaoferować bonus w postaci ulgi podatkowej. Jak to działa? Kwotę, którą wpłacimy na swój rachunek IKZE w danym roku, możemy wpisać do zeznania podatkowego i w pierwszej połowie roku następnego dostajemy zwrot 17, 19 lub 32% od tej kwoty (zależnie od tego wg jakiej skali płacimy podatek dochodowy).

Zgoda, dla niektórych brzmi to zbyt atrakcyjnie. Gdzie jest haczyk? Haczyki są dwa. Pierwszym jest górne ograniczenie kwoty, jaką możemy wpłacić do programu. W 2021 roku wynosi ona 6 310,80 zł (w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność wynosi 9 466,20 zł). Niestety ulgi podatkowe mają z reguły jakieś limity, oszczędzanie w IKZE również je ma.

A drugi haczyk? To wiek. A raczej czas potrzebny do jego osiągnięcia. Tylko czy to naprawdę haczyk? Część osób korzystających z IKZE traktuje ten warunek bardziej jako motywator do oszczędzania. Aby skorzystać z dobrodziejstw programu należy oszczędzać do 65 roku życia. Niezależnie czy jest się kobietą czy mężczyzną. Na szczęście IKZE to nie standardowy plan systematycznego oszczędzania, więc nie musimy dokonywać wpłat w każdym roku czy w każdym miesiącu (chociaż po prawdzie, to właśnie systematyczne oszczędzanie przynosi największe korzyści). A czy można oszczędzać dłużej? Jak najbardziej. Osiągnięcie 65 roku życia to minimalny wiek kiedy możemy wycofać pieniądze, nie płacąc podatku od dochodów kapitałowych, a jedynie 10%-owy podatek od zgromadzonej kwoty.

No tak, powie trzydziestolatek, tylko dla mnie 65 lat to przyszłość raczej odległa. Czy będę miał dostęp do swoich pieniędzy jeszcze przed osiągnięciem tego wymaganego wieku? Oczywiście, tylko że w takim przypadku uaktywni się tzw. „hamulec bezpieczeństwa”. Przy wycofaniu pieniędzy z IKZE przed 65 rokiem życia wypłacisz całą zgromadzoną kwotę, lecz będziesz zobowiązany doliczyć tę kwotę do dochodu za dany rok.  Czemu możemy nazwać to „hamulcem bezpieczeństwa”? Ponieważ zastosowanie tego mechanizmu każe nam zastanowić się nad sensem takiego działania. Czy na pewno musisz zakończyć oszczędzanie wcześniej? Czy nie szkoda ci będzie otrzymanych ulg? To moment, w którym warto sięgnąć po kalkulator. Konstrukcja IKZE premiuje tych, którzy chcą oszczędzać z myślą o swojej emeryturze. Czyli zakładają, że będą oszczędzać do 65 roku życia, a wcześniejsze wyjście traktują jedynie jako scenariusz awaryjny.

No dobrze, a co z tymi, którzy nie są pewni czy wytrwają w postanowieniu długoterminowego oszczędzania? Wiele osób zapytane o słuszność idei oszczędzania przyznaje, że ma to sens.

A idea zaoszczędzenia na podatku? To podoba się jeszcze bardziej. Tylko ten limit wieku powoduje, że nie mogą się zdecydować. Brać sobie na głowę kolejne zobowiązanie – to może powodować dyskomfort, a w efekcie odkładanie decyzji na później. A odkładanie takiej decyzji sprawia, że za kilka lat trzeba będzie odkładać większą kwotę niż dzisiaj (chcąc na koniec okresu dysponować podobną sumą). Takim osobom z pomocą przychodzi drugie rozwiązanie, o którym mówi wspomniana powyżej Ustawa.

Indywidualne Konto Emerytalne, czyli IKE. Ten program oszczędnościowy nie jest tak atrakcyjny podatkowo jak IKZE, ale posiada inne zalety. W ramach IKE można oszczędzać w dowolny sposób. Systematycznie lub sporadycznie. W dodatku limit wpłat jest ustawiony sporo wyżej. 15 777 zł w roku 2021. Zaraz, zaraz. Skoro ustanowiono limit wpłat może to sugerować, że i w tym przypadku znajdziemy jakieś korzyści podatkowe. Tak, ale trochę inne niż w IKZE.

W IKZE można zaoszczędzić na podatku dochodowym, a w IKE na podatku od zysków kapitałowych. Wprawdzie posiadając rachunek IKE możemy prawie dowolnie wpłacać i wypłacać swoje pieniądze, to jednak jeżeli potraktujemy go jako pomysł na oszczędzanie długofalowe czeka na nas bonus. Jeżeli utrzymamy swoje oszczędności w ramach IKE do 60 roku życia (lub przynajmniej do 55. w przypadku nabycia uprawnień emerytalnych), otrzymujemy istotną korzyść. Wypłacając je po 60-tce nie zapłacimy podatku od zysków kapitałowych. Innymi słowy 1/5 zysku zostaje w kieszeni. Warto zauważyć, że przy dłuższym oszczędzaniu może to być całkiem przyjemna suma.

Nasuwa się pytanie, w takim razie co wybrać: IKZE czy IKE? A dlaczego nie oba rozwiązania? Skoro prawo pozwala nam mieć tylko jedno IKZE i jedno IKE, rozsądnie byłoby wykorzystać tę możliwość w pełni.

IKZE i IKE – Poznaj Pakiet Emerytalny PKO TFI

Konrad Grzebień,
Dyrektor Regionalny PKO TFI

Nota prawna:

Informacja reklamowa. Inwestowanie wiąże się z ryzykiem – zapoznaj się z dokumentem Kluczowe informacje dla inwestorów (KIID) oraz prospektem informacyjnym PKO Zabezpieczenia Emerytalnego – sfio. Pełna treść noty prawnej dostępna jest na stronie www.pkotfi.pl/nota-prawna/