Dziś jedynie gotówka ma w portfelu sens

Stagflacja jest zwyczajowo okresem, kiedy wszystkie klasy aktywów zachowują się negatywnie w sposób zsynchronizowany – wskazują eksperci VIG/C-Quadrat TFI. I przypominają, że w takich czasach królową jest gotówka.

Reklama

- Okresy dwucyfrowej inflacji pokazują, że nie jest to korzystny okres ani dla akcji, ani dla obligacji. Jest to czas, kiedy głównym celem inwestorów powinna być próba minimalizacji realnej erozji posiadanych oszczędności, a nie walka o osiąganie wysokich zysków — wskazują.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Nie oznacza to jednak, że pieniądze trzeba przechowywać w skarpecie. Przez „gotówkę” należy rozumieć instrumenty rynku pieniężnego, których okres zapadalności nie przekracza roku. Mowa zatem m.in. o depozytach bankowych, czy bonach skarbowych, ale też funduszach. W przypadku tych ostatnich ekwiwalentem gotówki są rozwiązania oparte o zmienną stopę procentową – fundusze płynnościowe, konserwatywne i obligacji korporacyjnych. 

Stagflacja teraz, recesja w przyszłości

O stagflacji możemy mówić, gdy utrzymującej się wysokiej dynamice inflacji zaczyna towarzyszyć okres wyraźnego spowolnienia wzrostu gospodarczego. Połączenie słów „stagnacja” i „inflacja” było czymś, czego świat ostatnio doświadczył po szoku naftowym w latach siedemdziesiątych, kiedy embargo nałożone przez świat arabski na sojuszników Izraela w wojnie Jom Kippur spowodowało gwałtowny wzrost cen ropy naftowej, która w dwa miesiące podrożała aż trzykrotnie. Obecna stagflacja to efekt najpierw pandemii, a potem wojny w Ukrainie.

Stagflację bardzo trudno zwalczać klasycznymi metodami monetarnymi. Zjawisko to wymaga bowiem dosyć szybkiego zacieśniania polityki pieniężnej, co w rezultacie prowadzi do wzrostu bezrobocia i... recesji. Eksperci VIG/C-Quadrat TFI wskazują, że amerykańska gospodarka już jest w technicznej recesji. Polska znalazła się z kolei na dobrej drodze, żeby do Amerykanów dołączyć. 

Specjaliści przypominają, że najszybciej na wzrost kosztu pieniądza w gospodarce reaguje rynek nieruchomości, ze względu na to, że spółki operujące w tej branży działają na dużej dźwigni finansowej. Przypomnijmy, że po podwyżkach stóp procentowych w Polsce (z 0,1 proc. do 6,75 proc.) popyt na kredyty hipoteczne wręcz runął. Z danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że w sierpniu spadł o ponad 70 proc. w ujęciu rocznym. To samo dzieje się w USA, które również zacieśniają politykę monetarną. Co więcej, dla Fedu zduszenie inflacji stało się priorytetem, nawet kosztem wywołania recesji.

- Rosnące stopy, przekładające się na obniżenie zdolności kredytowej, to zwyczajowo problem dla rynku nieruchomości. Odczyt amerykańskiego indeksu NAHB, który mierzy nastroje w tym sektorze (m.in.: sprzedaż domów, oczekiwań wobec sprzedaży na przestrzeni pół roku, zainteresowania nabywców) pokazuje fatalne nastroje. Obraz krajowego rynku również nie maluje się w kolorowych barwach. Perspektywy dla branży nieruchomości, w szczególności w Polsce, są trudne, bo wysokie stopy prawdopodobnie zostaną z nami na dłużej — przewidują specjaliści VIG/C-Quadrat TFI.

Recesyjne nastroje widoczne są też w spadku nowych zamówień, następnie spowolnienie przekłada się na zyski spółek. Rynek pracy, ze względu na swoją inercję, reaguje na ostatnim etapie. Obecnie rynek pracy w Polsce pozostaje w bardzo dobrej kondycji i nie odczuwa jeszcze skutków spowolnienia gospodarczego. Z danych GUS wynika, że stopa bezrobocia rejestrowanego spadła w sierpniu z 4,9 do 4,8 proc., a liczba bezrobotnych spadła o ponad 3 tys. m/m i wyniosła 806,9 tys.

- Analiza okresu podwyższonej inflacji w latach 60. i 70. pokazuje, że rynek pracy reaguje ze sporym opóźnieniem na falę inflacji i idącą za nią falę wzrostu stóp procentowych. Uważamy, że rynek pracy szczyt osiągnie w tym roku, a w kolejnych latach poziom bezrobocia będzie się podnosił. To zwiększa ryzyko przejścia recesji technicznej w pełnowymiarową recesję ze wszystkimi negatywnymi skutkami gospodarczymi — wskazują specjaliści VIG/C-Quadrat TFI.

Również sektor przemysłowy i usługowy trzyma się silnie. Ekonomiści nie mają jednak wątpliwości, że kolejne miesiące przyniosą pogorszenie koniunktury. To sugerują już wskaźniki wyprzedzające. Przypomnijmy, że indeksy PMI w strefie euro, Niemczech i we Francji mocno w sierpniu spadły. 

- Należy pamiętać, że wskaźnik nie jest tylko oparty o subiektywne opinie osób zarządzających firmami, ale o twarde dane gospodarcze (produkcja, nowe zamówienia, zatrudnienie). Na tle globalnej gospodarki wskaźniki PMI zarówno dla usług, jak i przemysłu prezentują się fatalnie. Kierunek dla polskiej gospodarki i panujące w niej nastroje zdają się być zdefiniowane jednoznacznie. Wygląda na to, że Polska jest wysoce eksponowana na nadchodzące spowolnienie gospodarcze — zauważają specjaliści VIG/C-Quadrat TFI.

W najgorszej sytuacji jest Europejski Bank Centralny, który podobnie jak Fed również powinien agresywnie zacieśniać politykę monetarną, aby zwalczyć inflację, zwłaszcza że ta w strefie euro jest na wyższym poziomie niż w USA. Z drugiej jednak strony, wyższe stopy procentowe powodują wzrost kosztów finansowania, co dotyka najbardziej zadłużone państwa jak np. Włochy, których dług do PKB wynosi 150 proc., a rentowności obligacji 10-letnich przekroczyły 4 proc. (niemal 4-krotny wzrost od początku 2022 r.). EBC nie chce powtórki presji/spekulacji na strefę euro i kolejnego programu skupu aktywów. W efekcie, stopy procentowe w eurolandzie rosną mniej — obecnie są 2 pkt proc. poniżej FED funds.

Inflacja jest lepka i pozostanie na dłużej

Inflacja bazowa w Polsce zbliżyła się do 10 proc. Eksperci VIG/C-Quadrat TFI przypominają, że nawet w okresie poprzedniej fali wysokiej inflacji (przełomu wieków) nie osiągnęła ona takich poziomów. A to oznacza, że walka ze wzrostem cen w Polsce będzie trudna i długa.

- Dynamika inflacji bazowej m/m nie zwalnia. Inflacja rozlewa się szeroko po gospodarce i wykazuje dużą lepkość. W naszej opinii walka z inflacją w 2023 r. zejdzie na drugi plan. Spodziewamy się kontynuacji transferów socjalnych w roku wyborczym. W efekcie powrót do celu inflacyjnego zajmie prawdopodobnie 3-4 lata, a nie dwa. Ewentualnie szokowa recesja (jak w 2008 r.) zmieni gwałtownie optykę inflacyjną — wskazują specjaliści.

Tymczasem dla obligacji skarbowych inflacja musi znaleźć się na umiarkowanym poziomie, aby ta klasa aktywów przynosiła realne dodatnie stopy zwrotu.

- W czerwcu polskie papiery skarbowe prezentowały się bardzo atrakcyjnie. W ciągu ostatnich 2-3 miesięcy sytuacja zmieniła się jednak diametralnie. RPP komunikuje koniec cyklu, podczas gdy inflacja nie tylko nie hamuje, ale dalej przyspiesza, a główne banki centralne przyspieszają cykl zacieśniania — zauważają specjaliści VIG/C-Quadrat TFI.

W przypadku obligacji korporacyjnych, które w 90 proc. oparte są o zmienny kupon, szczególną uwagę trzeba zwracać na ocenę ryzyka i dywersyfikację. Dlatego, że wzrost kosztów finansowania, będący efektem podwyżek stóp procentowych, może być dla niektórych (mniejszych) podmiotów nie do udźwignięcia.

- Szczególnej ostrożności wymagają inwestycje w spółki szeroko rozumianej branży budowlanej oraz zagraniczne obligacje stałokuponowe high yield. Dekadę temu, ok. 3 lata po wybuchu kryzysu finansowego, problemy dotknęły takie spółki jak np. Polimex-Mostostal czy też PBG, które wówczas zaangażowane były w projekty infrastrukturalne (drogi, stadiony). Obecnie realizowana jest rekordowa liczba projektów mieszkaniowych, które (pojedyncze projekty) w porównaniu z projektami infrastrukturalnymi są dużo mniejszej skali i o krótszej długości trwania — zauważają eksperci VIG/C-Quadrat TFI.

Polski rynek akcji też nie ma najlepszych perspektyw, ale — jak zauważają specjaliści VIG/C-Quadrat TFI — jest bardzo tani, co przemawia na jego korzyść. To jednak nie jest obecnie wystarczający argument do inwestowania.

- Na GPW jest bardzo tanio, ale geopolityka, inflacja, słaby złoty i „windfall tax” są negatywne dla polskiego rynku akcji. Dodatkowo Polska jest krajem „frontowym” - zauważają eksperci VIG/C-Quadrat TFI.

Zwracają też uwagę na zmiany strukturalne. Bez Rosji i Turcji zagraniczne fundusze regionalne CEE straciły rację bytu. Spektrum inwestycyjne regionu Europ Środkowo-Wschodniej zmniejszyło się bowiem aż o 75 proc. w ciągu dekady, do 255 mld USD. Mediana alokacji na nasz rynek wynosi zaledwie ok. 1,3 proc. To powoduje niższą płynność, większą awersję do ryzyka i w konsekwencji — wyższe wymogi co do stopy zwrotu.

Ale jeśli ktoś myśli o inwestowaniu na GPW, to najlepiej celować w spółki bez udziału skarbu państwa, w liderów branżowych oraz w firmy z gotówką netto lub racjonalnym poziomem zadłużenia. Okazji można poszukać m.in. w branży informatycznej i gamingowej (średnie i duże spółki), a także handlu hurtowego.