Fundusze indeksowe oferują prosty sposób na uzyskanie ekspozycji na szeroki, zdywersyfikowany portfel przy stosunkowo niskim koszcie dla inwestora. Mogą przybrać formę tradycyjnego funduszu inwestycyjnego lub ETF-a.
- Fundusz indeksowy – co to jest?
- Jak działają fundusze indeksowe?
- Zalety i wady funduszy indeksowych
- Czym się różni ETF od tradycyjnego funduszu indeksowego?
Fundusz indeksowy – co to jest?
👉 Fundusze indeksowe są częścią grupy funduszy pasywnych. Wykorzystują długoterminową strategię mającą na celu odtworzenie portfela wybranego indeksu i odwzorowanie jego wyników, zamiast aktywnej selekcji akcji i pokonania benchmarku.
Może być nim np. polski indeks WIG20, amerykański S&P 500 czy też niemiecki DAX, jak i wiele innych.
Jak działają fundusze indeksowe?
Strategia zarządzania funduszami indeksowymi polega na naśladowaniu zachowania wybranego indeksu – stąd nazwa fundusz indeksowy. W tym celu inwestuje w papiery wartościowe reprezentowane w indeksie. Każda zmiana w indeksie powinna zostać odzwierciedlona w wyniku funduszu.
Portfele funduszy indeksowych zmieniają się znacząco tylko wtedy, gdy zmieniają się ich indeksy odniesienia. Jeśli fundusz podąża za indeksem ważonym, zarządzający mogą okresowo rebalansować wagi i składniki papierów wartościowych funduszu, aby zachować zgodność z indeksem docelowym.
Przykładowo, jeśli indeks WIG20 wzrośnie w danym okresie o 5%, to wynik funduszu indeksowego na WIG20 powinien być do niego bardzo zbliżony. W uproszczeniu portfel takiego funduszu powinien się składać tylko z akcji z indeksu WIG20 w proporcjach uzależnionych od udziału każdej spółki w tym indeksie.
Dla porównania strategia aktywnego funduszu inwestycyjnego polega na aktywnym wybieraniu, kupowaniu i zbywaniu instrumentów finansowych. Celem aktywnego inwestowania jest często „przebicie” benchmarku. O ile fundusz indeksowy będzie odwzorowywać wybrany indeks, to fundusz aktywny będzie szukać okazji do lepszych wyników.
👉Indeksy i fundusze indeksowe istnieją dla niemal każdej części rynku finansowego (akcje, obligacje, surowce, szerokie rynki, konkretne sektory czy branże).
Zalety funduszy indeksowych
Fundusz indeksowy posiada kilka charakterystycznych cech:
- Dywersyfikacja portfela. Inwestując w fundusz indeksowy, inwestorzy nabywają zdywersyfikowany portfel, który odzwierciedla skład wybranego indeksu. Dzięki temu redukujemy ryzyko związane z inwestowaniem w jeden instrument. Inwestując w różnorodne zdywersyfikowane fundusze, inwestorzy mogą jeszcze bardziej zwiększyć dywersyfikację.
- Stosunkowo niskie koszty zarządzania. Fundusze indeksowe zazwyczaj mają nieco niższe koszty zarządzania od funduszy aktywnych. Zaliczamy do nich opłaty za zarządzanie oraz opłaty manipulacyjne (np. dystrybucyjne w przypadku funduszy indeksowych czy prowizje maklerskie za zakup i sprzedaż certyfikatów ETF. Niższe opłaty wynikają z faktu, że zarządzający funduszem indeksowym nie muszą aktywnie szukać okazji rynkowych, tylko skupiają się na wiernym odwzorowywaniu zachowania indeksu. Aby dowiedzieć się więcej o wysokości opłat w funduszach indeksowych, zapoznaj się z informacjami na stronie kupfundusz.pl.
- Transparentność. Fundusze indeksowe naśladują publicznie dostępne indeksy giełdowe, co pozwala na bieżąco poznawać strukturę i składy ich portfeli.
Wady funduszy indeksowych
Inwestowanie w fundusze indeksowe ma też swoje wady. Jedną z nich jest brak elastyczności wynikający z ich natury. Wyniki funduszu podążają za indeksem – gdy ten rośnie, fundusz też zyskuje, ale gdy indeks traci, to fundusz też ponosi straty. Fundusz indeksowy nie korzysta z okazji i z reguły nie ma szans na lepszy wynik od benchmarku. Także nie ma możliwości ochrony przed spadkami, tak jak w funduszu aktywnym np. poprzez redukcję akcji w portfelu, nawet jeśli zarządzający spodziewa się spadków na giełdzie.
Funduszom indeksowym wypomina się także, że automatycznie uwzględniają wszystkie papiery wartościowe z indeksu. To oznacza, że mogą inwestować w spółki, które są przewartościowane lub kiepskie fundamentalnie. Z drugiej strony firmy o wyższej kapitalizacji rynkowej mają większy wpływ na wyniki funduszu. Ta koncentracja może prowadzić do zbytniego uzależnienia od losu kilku dużych firm, zwiększając ryzyko, jeśli te firmy będą miały gorsze wyniki.
👉 Fundusze indeksowe nie gwarantują sukcesu inwestycyjnego, w przypadku spadku rynków fundusz indeksowy też traci.
Reklama
Czym się różni fundusz indeksowy od ETF-a?
👉Fundusze indeksowe można podzielić na dwa główne typy: tradycyjne fundusze inwestycyjne i fundusze ETF. Łączy je strategia zarządzania, ale jest też między nimi sporo różnic. Wynikają one przede wszystkim z ich konstrukcji prawnej.
- Tradycyjne fundusze indeksowe to klasyczne fundusze inwestycyjne, które realizują strategię odwzorowania wyniku benchmarku. W przeciwieństwie do ETF-ów nie są notowane na giełdzie, a więc nie wymagają założenia rachunku maklerskiego. Nabywa się je, kupując jednostki uczestnictwa funduszu w towarzystwie funduszy inwestycyjnych (TFI) lub u dystrybutora (np. w banku), opłacając zlecenie kupna przelewem z konta. Transakcja jest rozliczana z pewnym opóźnieniem, wykonana do określonej godziny przekłada się na jej dokonanie po wycenie z tego samego dnia – jak w inPZU. Fundusze indeksowe są wyceniane raz dziennie, przy czym wycenę z danego dnia poznajemy z pewnym opóźnieniem (trzeba wycenić składniki portfela). Poza opłatami bieżącymi niektóre instytucje pobierają opłaty dystrybucyjne (pobierane w momencie wpłacania środków), ale można ich uniknąć (np. nie ma ich na platformie KupFundusz.pl). Fundusze indeksowe zazwyczaj nie pobierają opłaty za sukces, co jest różnicą w stosunku do wielu funduszy zarządzanych aktywnie. Żeby zainwestować w krajowy fundusz indeksowy, wystarczy zazwyczaj 100-200 zł.
- ETF-y indeksowe (ang. Exchange Traded Funds) są połączeniem funduszu inwestycyjnego otwartego oraz akcji. Jednostki uczestnictwa ETF są elementem obrotu giełdowego i można je kupić lub sprzedać w dowolnym momencie w czasie trwającej sesji giełdowej. Do tego wymagane jest posiadanie rachunku maklerskiego. Jednostki uczestnictwa ETF wyceniane są w czasie rzeczywistym, ponadto raz dziennie dokonywana jest wycena aktywów ETF-a (obie wyceny mogą się w pewnym stopniu rozmijać). Głównym kosztem są opłaty za zarządzanie i inne obciążające aktywa (tzw. opłaty bieżące). W przeciwieństwie jednak do funduszy indeksowych, poza nimi trzeba liczyć się z prowizją dla biura maklerskiego za zrealizowane transakcje, a także innymi prowizjami związanymi z prowadzeniem rachunku oraz kosztem spreadu (różnica w ofertach kupna i sprzedaży). W przypadku krajowych ETF-ów dostępnych na GPW minimalny próg wejścia to cena jednego certyfikatu, która wynosi obecnie od kilkudziesięciu do ponad 300 zł w zależności od funduszu.
W przypadku ETF-ów jak i funduszy tradycyjnych sami musimy rozliczyć podatki – raz w roku, wypełniając PIT38 na podstawie otrzymanego PIT8C. Zyskujemy tym samym możliwość rozliczenia inwestycji wspólnie z innymi posiadanymi instrumentami giełdowymi.
Jest jednak jedna ważna korzyść w przypadku tradycyjnych funduszy (a właściwie subfunduszy) działających w formie parasola. Możemy przenosić środki między nimi, bez konieczności płacenia podatku od zysków kapitałowych przy każdej zmianie, bez względu na ich liczbę. Ten płacimy dopiero po wyjściu z całego parasola. Jest to szczególnie przydatne, gdy w ramach parasola mamy wiele subfunduszy dających możliwość ekspozycji na przeróżne rynki, jaką daje np. parasol inPZU SFIO.
💡Pamiętaj: Fundusze indeksowe nie gwarantują sukcesu inwestycyjnego. Fundusze indeksowe są narzędziami takimi jak każdy inny produkt inwestycyjny. Aby uzyskać jak największe korzyści z korzystania z funduszy indeksowych wyłącznie lub w połączeniu z funduszami aktywnymi, trzeba mieć strategię.
Podsumowując, fundusze indeksowe wyróżniają się prostotą i stosunkowo niskimi kosztami, szczególnie w porównaniu do funduszy aktywnie zarządzanych. Ich cel to jak najwierniejsze odzwierciedlenie wyników wybranego benchmarku. Zarządzający nie muszą ciągle poszukiwać najlepszych inwestycji, tylko dostosowują skład portfela, tak by odwzorowywać benchmark. To oznacza, że gdy rynek objęty danym benchmarkiem rośnie, to i fundusze pasywne odwzorowujące go zyskują, ale gdy ten rynek spada, to fundusze też praktycznie tyle samo tracą (zarządzający nie powinien zabezpieczać się przed stratami, nawet gdy spodziewa się spadków na rynku).
Fundusze, strategii dłużnych pobierają mniej.
