Wybierasz fundusz akcji? Zwróć uwagę na płynność jego portfela

Kluczowym elementem wpływających na zyskowność funduszy jest selekcja, czyli dobór spółek do portfela. W czasie dobrej koniunktury z reguły lepiej zachowują się akcje mniejszych emitentów lecz zwykle cechuje je również niższa płynność. Łatwiej więc zbudować taki portfel zarządzającemu dysponującemu mniejszymi aktywami, niż temu, który ma do dyspozycji setki milionów lub miliardy złotych. Ten ostatni może się posiłkować istotnym zwiększeniem liczby pozycji w portfelu.
 
Płynność poszczególnych akcji przekłada się na płynność funduszu. O tym jak bardzo ważny jest to parametr, szczególnie gdy klienci zaczynają wycofywać środki, przekonało się wielu inwestorów. To właśnie odpływ gotówki w połączeniu z niską lub malejącą płynnością portfela legły u podstaw głębokich strat jakie odnotowały fundusze Pioneer Akcji Polskich w 2011 czy Idea Akcji w roku 2012. Ponieważ fundusze akcji w ostatnim miesiącu ponownie znalazły się w gronie zainteresowania inwestorów postanowiliśmy sprawdzić które z nich mają najbardziej płynny portfel. Podstawą do obliczeń jest płynność poszczególnych składników portfela, odnosząca się do średniego wolumenu obrotów ich akcji na giełdzie. W naszej metodologii sprawdzamy jak dużą część portfela mógłby zbyć zarządzający w ciągu jednej sesji przy założeniu, że odpowiada on za całość realizowanego obrotu.


Według danych  z ostatnich sprawozdań średni wskaźnik płynności dla grupy, biorąc pod uwagę jedynie fundusze dostępne bez ograniczeń, wyniósł 73%. To oznacza, że przeciętny zarządzający w ciągu jednej sesji może spieniężyć 3/4 portfela. Oczywiście przy założeniu, że tylko on dane akcje chce sprzedać. Daje się przy tym zauważyć intuicyjną zależność zgodnie z którą płynność portfela funduszu jest tym większa, im niższe są zgromadzone w nim aktywa. Fundusze, których aktywa nie przekraczają 40 mln zł charakteryzują się średnim wskaźnikiem płynności na poziomie 85%. Podczas gdy duże fundusze, których aktywa przekraczają 500 mln zł, średnio posiadają płynność na poziomie 52%.
 
Oczywiście grupy nie są pod tym względem jednorodne. Wśród funduszy o aktywach powyżej 100 mln zł najwyższą płynnością portfela cechują się Investor Akcji Dużych Spółek FIO oraz dwukrotnie większy Millennium Akcji. Investor Akcji Dużych Spółek, ze względu na swoje spektrum inwestycyjne (30 największych spółek z indeksu WIG) jest niejako z natury rozwiązaniem o wysokiej koncentracji i bardzo wysokiej płynności. Zarządzający Millennium Akcji również utrzymuje wysokie zaangażowanie w duże spółki, a podejmując decyzję o zwiększeniu udziału mniejszych podmiotów ogranicza ryzyko poprzez szerszą dywersyfikację.

Najbardziej płynne portfele spośród największych funduszy mają UniKorona Akcje i ING Akcji. Pierwszy z nich posiada dominujący udział spółek o najwyższej kapitalizacji - spółki z indeksu WIG20 stanowiły ostatnio blisko 70% portfela. W ING Akcji również dominują duże podmioty, a dodatkowo na przestrzeni ostatnich kilku lat znacznie zwiększyła się liczba pozycji w portfelu. Co ciekawe małe aktywa nie są gwarancją wysokiej płynności. Przykładem mogą być fundusze Aviva Investors Nowych Spółek oraz Idea Akcji  W przypadku pierwszego rozwiązania niższa płynność jest ściśle związana z orientacją na mniejsze spółki, ponieważ właśnie w tym segmencie zarządzający poszukują szans na wysokie stopy zwrotu. W Idei Akcji niska płynność jest pochodną odpływu środków, który doprowadził do wyprzedaży płynnych składników (liczba pozycji w portfelu spadła z blisko 100 w 2011 do 15 na koniec grudnia 2012 r.).

Anna Księżak,
Tomasz Publicewicz,
Analizy Online