USA: optymizm konsumentów a stopy zwrotu na Wall Street

Czym są indeksy nastrojów i dlaczego mają znaczenie?

Dwa podstawowe indeksy nastrojów konsumentów to:

• University of Michigan Consumer Sentiment (UMCSENT) — miesięczne badanie opinii gospodarstw domowych obejmujące ocenę bieżącej sytuacji i oczekiwania na przyszłość; dane dostępne m.in. w FRED.
• Conference Board Consumer Confidence — inny powszechnie używany indeks, mierzący m.in. oceny bieżącej sytuacji i oczekiwania konsumentów w krótkim okresie.

Reklama

Dlaczego sentyment konsumentów może wpływać na rynki? Co ciekawe, wydaje się, że na sentyment konsumentów w USA większy wpływ ma zachowanie rynku akcji niż sentyment na zachowanie rynku akcji. Mechanizmy występujące tu to m.in.:

1. kanał wydatków (popytowy): wyższy optymizm → większe wydatki konsumpcyjne → wyższe przychody i zyski firm;
2. efekt majątkowy – wzrost wartości aktywów (np. akcji, nieruchomości) poprawia nastroje i skłonność do wydatków;
3. informacyjny – nastroje odzwierciedlają oczekiwania co do przyszłości gospodarki i zysków spółek;
4. Psychologiczny – nastroje w populacji wpływają na popyt na akcje ze strony gospodarstw domowych.

Co mówią badania i opracowania?

Korelacja krótkookresowa – złożona i częściowo odwrócona

Wiele badań wykazuje dodatnią korelację między wysokimi zwrotami akcji a następującym wzrostem nastrojów konsumenckich (czyli rynki wpływają na sentyment). Jednocześnie bywa, że wysoki poziom zaufania poprzedza okresy niższych przyszłych zwrotów – czyli typowy sygnał kontrariański.  Innymi słowy: po szczytach nastrojów średnie przyszłe stopy zwrotu bywają niższe.

Jaki kierunek zależności – mieszane wyniki

Badania wykorzystujące modele regresyjne pokazują mieszane wyniki, gdy zmieniają się indeksy sentymentu i mierzymy zależność pomiędzy nimi i stopami zwrotu z indeksów akcji. Zmiany takie powodują krótkoterminowe reakcje rynków akcji (np. w horyzoncie jednego miesiąca), które nie są zbyt istotne. Oddział Fedu z San Francisco przeprowadził badania, które sugerują, że krótkoterminowo informacja o zmianie nastrojów ma ograniczoną, ale jednak mierzalną zdolność prognostyczną.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Sentyment jako sygnał kontrariański

Analiza danych historycznych sugeruje, że kupowanie przy dołkach nastroju przynosiło w przeszłości lepsze średnie stopy zwrotu niż kupowanie przy szczytach nastroju.

Zmienność w czasie i zależność od fazy cyklu gospodarczego

Prognostyczne znaczenie nastrojów nie jest stałe: zależy od okresu w gospodarce (np. kryzysy, lata silnych wzrostów), od zmienności rynkowej, obecności szoków makro i od „uwagi” mediów. Nowe badania z ostatnich lat pokazują, że w okresach silnej niepewności rola sentymentu może rosnąć.

Jakie mechanizmy ekonomiczne tu działają?

🪙 Informacja o popycie – rosnący optymizm może sygnalizować nadchodzący wzrost popytu konsumenckiego → wzrost zysków → wzrost cen akcji.

🪙 Efekt przepływu kapitału – pozytywny sentyment zachęca inwestorów detalicznych do kupna, co może napędzać krótkoterminowe wzrosty (zwłaszcza w mniej płynnych segmentach rynku).

🪙 Reakcja na zyski kapitałowe – gwałtowne wzrosty cen akcji poprawiają poczucie zamożności, co przekłada się na lepszy sentyment.

🪙Kontrariańska interpretacja – ekstremalnie wysoki optymizm może oznaczać, że rynek już w dużej mierze uwzględnił dobre wiadomości – stąd mniejsze miejsce na dalsze wzrosty.

Implikacje dla inwestorów

Sentyment jako dodatkowy wskaźnik (nie jedyny!) – indeksy nastrojów warto monitorować jako element zestawu sygnałów (wraz z danymi makro, wycenami, i momentum rynkowym).

Strategie kontrariańskie – historyczne dowody sugerują, że zwiększona ostrożność przy ekstremalnym optymizmie i selektywne zwiększanie ekspozycji przy niskim sentymencie mogłyby poprawiać wyniki  inwestycyjne.

Jeżeli naniesiemy na jeden wykres odczyty indeksu zaufania konsumentów Uniwersytetu Michigan i stopy zwrotu z indeksu S&P 500 za poprzedzające 12 miesięcy, to można zaobserwować, że tempo zmian S&P 500 przynajmniej w niektórych okresach pokrywa się z tendencją wskaźnika optymizmu. Jednak jednoznaczne stwierdzenie, czy to sentyment konsumentów wpływa na zachowanie indeksu, czy odwrotnie, jest prawie niemożliwe.

Nastroje a zyski z akcji

Historycznie zależność pomiędzy poziomem optymizmu konsumentów i stopami zwrotu z indeksów akcyjnych nie jest jednoznaczna. W dłuższej perspektywie można jednak obserwować zależność polegającą na tym, że poprawiające się notowania na rynku akcji poprawiają sentyment konsumentów. Trudniej udowodnić, że poprawa sentymentu konsumentów wpływa na poprawę sytuacji na rynku akcji.

W ostatnim okresie wskaźniki sentymentu konsumentów są, porównując do zachowania rynków akcji, na stosunkowo niskich poziomach. Patrząc na dane historyczne, niski poziom optymizmu konsumentów jest zapowiedzią lepszego zachowania rynków akcji. Jednak obecnie ten scenariusz może się nie zrealizować. Rynki akcji rosną i ich wyceny, zwłaszcza największych spółek, są wysokie. To może oznaczać, że obecnie wzrosty na rynku akcji napędzane są przez wzrosty akcji w segmencie technologicznym, przy słabszym zachowaniu innych sektorów. Mamy do czynienia z podziałem gospodarki, gdzie główną siłą napędową są inwestycje w AI, a reszta gospodarki zachowuje się dość anemicznie.

To wskazuje, że znaczenie prognostyczne indeksów sentymentu dla koniunktury na rynku akcji może być obecnie jeszcze niższe, niż bywało w przeszłości.