Grzmoty i łomoty 2022

📣Zapraszamy na inwestycyjne podsumowanie roku!

W USA dwucyfrowe straty i na obligacjach długoterminowych, i na akcjach, czego nie było od kryzysu sprzed stu lat. Ważne momenty: atak Rosji na Ukrainę – początkowo panika, potem jednak marzec nie był zły. Punkt drugi: jastrzębi Fed. To ustawiło rynki w najmocniejszym stopniu. Podwyżki stóp po 75 pb., restrykcyjne wypowiedzi Jerome’a Powella, rosnące oczekiwania na kolejne podwyżki. Wszystkie rynki pod presją, z Chinami włącznie. W Chinach dopiero zamieszki doprowadziły do zapowiedzi odejścia od polityki „zero covid”, pytanie tylko, czy nie doprowadzi to do wymknięcia się epidemii spoza kontroli.

Punkt trzeci: panika w Wielkiej Brytanii na funcie i na obligacjach po pomyśle cięcia podatków przez rząd Liz Truss, która musiała ustąpić po półtora miesiąca urzędowania. Teraz Jeremy Hunt poluje na podatki, ale polityka zaciskania pasa nie będzie już dłużej umacniać funta. Od drugiego, trzeciego tygodnia stycznia dolar znów zacznie się umacniać wobec europejskich walut, uważa Rafał Bogusławski. Ostatnie trzy miesiące to odreagowanie, ale już widać zmieniające się tendencje. Tu czwartym punktem zwrotnym były lepsze dane o inflacji za wrzesień w USA, co dało oddech rynkom obligacji i osłabiło dolara.

Reklama

Przyszły rok będzie bardzo zmienny, a zwłaszcza rynek obligacji, inwestorzy będą poruszać się między pesymizmem a optymizmem, wpadać ze skrajności w skrajność.

Zdaniem Rafała napaść Rosji na Ukrainę odpowiada za mniej więcej jedną trzecią obecnej inflacji; reszta jest konsekwencją tego, co wydarzyło się w 2020 i 2021 roku.

Wielki łomot na kryptowalutach, spadek bitcoina o ponad dwie trzecie, upadek giełdy FTX i aresztowanie jej szefa Sama Bankmana-Frieda (po czym wypuszczono go za kaucją 250 mln dol.).

📣Akcje.📣Obligacje.📣Surowce. 📣Waluty.

Z aktywów globalnie w tym roku zyskały tylko indeks surowców CRB, dolar oraz ropa, pozostałe aktywa traciły, a najmocniej giełdy rynków „frontier” czyli aspirujących do bycia rynkami wschodzącymi (za Reutersem). W dole tabeli znajdują się także obligacje: włoskie i niemieckie. To sąsiedztwo pokazuje, że nie chodzi o ryzyko kredytowe, lecz o działania banków centralnych, które zaczęły mocno podnosić stopy procentowe z zerowych poziomów.

Shanghai A Shares (rynek wewnętrzny) stracił przeszło 22%, co i tak nie oddaje przebiegu wydarzeń na chińskich akcjach do października, nie oddaje skali załamania. Podobnie ponad jedną piątą stracił japoński Nikkei, gdzie bank centralny prowadził ultraluźną politykę, z której zaczął się wycofywać przed świętami, poszerzając zakres dopuszczalnych rentowności obligacji 10-letnich z -/+0,25% do -/+0,50%. Japonia jest gigantycznie zadłużona, choć 90% tego długu jest w rękach Japończyków.

MSCI wszystkich giełd w dół o 19%, S&P 500 -18%, MSCI rynków rozwiniętych -17,4%.

Amerykańskie 10-latki -16,5%, miedź -14,5%. Indeks highyieldowych obligacji stracił ponad 12%, ale zdaniem Rafała to jeszcze może nie być koniec zawirowań na tym rynku.

W przyszłym roku będą rosły obawy o politykę światową plus będą rosły niepokoje społeczne ze względu na wzrost kosztów życia.

📣

Tesla: akcje od początku roku przez 11 miesięcy straciły połowę wartości (z 400 do 200 dol.), a przez cały grudzień jeszcze bardziej gwałtownie spadały. To głównie konsekwencje tego, co Elon Musk zrobił z Twitterem – wizerunek Muska jako genialnego menedżera się rozpadł, zadziałała psychologia rynku. Od początku roku Tesla straciła 70%, ale to nie znaczy, że straciła zdolność produkowania samochodów i zaraz jej akcje spadną do zera, być może zdoła się w ciągu dwóch lat odbudować.

To niejedyny przykład (Meta, d. Facebook, która spadła z 340 dol. na 115 dol.). Wcześniejszy model rozwoju Facebooka doszedł do ściany, firma przestałaby się rozwijać. Dlatego wybrała rozwój Metaverse i, jak często bywa, nie doszacowali kosztów tego ruchu. Poziom optymizmu menedżerów w wielkich firmach jest wyższy niż przeciętnie, bo tylko optymiści są w stanie podejmować projekty pełne rozmachu, dlatego nie doszacowują ryzyk. Jeśli firma wchodzi w nowy obszar, strategiczny dla jej rozwoju, to może zostać mocno przeceniona, bo koszty odbijają się na wynikach. To nie znaczy, że ten projekt się nie powiedzie, ale jeszcze potrwa dwa, trzy lata, zanim się ustabilizuje.

W najbliższym czasie takie przykłady mogą się mnożyć, a błędy menedżerów będą karane przez rynek o wiele bardziej surowo niż dotychczas.

Bloomberg: poziom upadłości firm jest obecnie bardzo niski (w 2009 roku był ponaddziesięciokrotnie wyższy) i należy się spodziewać, że w 2023 roku ruszy w górę. Skutki działań Fedu wciąż jeszcze nie przełożyły się na firmy, bo tam dług korporacyjny jest stałokuponowy, firmy jeszcze tego nie odczuwają. Odczują to w przyszłym roku, gdy przyjdzie czas rolowania długu. Rafał spodziewa się fali upadłości zwłaszcza w II i III kwartale 2023, i to będą także duże firmy. Problemy może też mieć europejski sektor bankowy.

Obecne poziomy wycen dużej części spółek z Nasdaqa są całkiem sensowne i większość z tych podmiotów przeżyje, ale emocje mogą być burzliwe. Jednak mimo iż jesteśmy w bessie, to nie było jeszcze na indeksie spółek technologicznych panicznej wyprzedaży i tego Rafał trochę się obawia.

📣

Był to bardzo trudny rok dla zarządzających funduszami, kolejny zdaniem Rafała, będzie już lepszy.

Rafał sądzi, że w 2023 roku będziemy mieli do czynienia ucieczką do złota, dolara i na amerykańskie rynki akcji. Na rynkach obligacji spodziewa się ucieczki od obligacji skarbowych do sektora prywatnego, m.in. z powodu dodatkowego pakietu budżetu federalnego w wysokości 1,7 bln dolarów, z czego niemal połowa pójdzie na zbrojenia. Spodziewa się także kolejnej fazy wzrostu cen surowców, gł. strategicznych, np. miedzi. Ta polityka fiskalna będzie działała proinflacyjnie, a poza tym spowoduje wzrost rentowności obligacji, w strefie euro i w Polsce będzie jeszcze bardziej nerwowo niż w USA.

To nie znaczy, że nastąpi globalna katastrofa gospodarcza, zwłaszcza jeśli Chinom uda się uniknąć recesji.

Możemy się spodziewać kumulacji negatywnych informacji, malujących obraz znacznie bardziej negatywny, niż wygląda rzeczywistość.

📣

Złoto w sumie zakończyło rok płasko (w dolarze licząc). Rafał spodziewał się, że będzie wyżej i że ten ruch przesunie się na przyszły rok. Od listopada złoto w dolarze zyskiwało, bo osłabiał się dolar, ale w przyszłym roku wg Rafała może być prawdziwą bezpieczną przystanią. Patrząc na to, co robią banki centralne, obligacje skarbowe (może poza amerykańskimi) nie staną się safe haven. Być może już ruch wzrostowy się zaczął, a może nastąpi jeszcze cofnięcie, ale inwestorzy nie będą mieli alternatywy i ruszą po złoto. Całe fizyczne złoto na świecie szacowane jest na 20 bln dolarów, podczas gdy globalny PKB to 100 bln dol. Złota nie jest więc dużo (oczywiście są kontrakty) i pieniądze inwestorów popłyną na rynek złota, co pociągnie za sobą w górę także kontrakty. Do tego dojdą niepokoje geopolityczne i społeczne oraz rozczarowanie oporem, jaki stawi inflacja.

📣

Złoty w ostatnim kwartale umacniał się do innych walut, ale wczoraj (27.12) dynamicznie przecenił się do euro. Polski rynek walutowy jest dość płynny, gdy dolar słabnie, złoty się umacnia, jest to dobry okres dla giełdy. Gdy następuje zwrot akcji i dolar zaczyna się umacniać, złoty obrywa mocniej niż inne, mniej płynne waluty regionu. W połowie stycznia dolar zacznie się umacniać (do euro już przestał tracić w grudniu). Na Dow Jonesie już widać napływ kapitału zagranicznego, a to będzie zwiększało popyt na dolara (S&P 500 to rynek, na którym w większości inwestują inwestorzy krajowi, Nasdaq to „ulica”). Inwestorzy zaczną wtedy brać pod uwagę wszystkie polskie wewnętrzne zagrożenia, które zaczną się ujawniać, m.in. z potrzebami pożyczkowymi naszego rządu. Rafał spodziewa się, że w marcu EURPLN przekroczy 4,80, może nawet 4,90. Jego zdaniem wojna szybko się nie skończy, a Chiny będą się coraz bardziej angażować we wsparcie militarne Rosji, bo nie chcą dopuścić do jej zniszczenia. Jest to bardziej prawdopodobny scenariusz niż szybkie podpisanie porozumień pokojowych.

Wtorkowe osłabienie złotego to pierwszy sygnał ostrzegawczy.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Analizy LIVE, środa 28 grudnia 2022, godzina 8.45.

Rafał Bogusławski, Robert Stanilewicz

Do zobaczenia!!