Struktura oszczędności gospodarstw domowych (grudzień 2016)

Według danych zgromadzonych przez nas z ośmiu segmentów rynku, wartość oszczędności Polaków na koniec grudnia 2016 roku wyniosła 1281 mld zł. To o blisko +52 mld zł (+4,2%) więcej, niż na koniec trzeciego kwartału. W skali całego roku wartość oszczędności Polaków zwiększyła się o +9,7%, czyli o +113 mld zł.


Podobnie jak w III kwartale, dodatnią dynamikę obserwowaliśmy we wszystkich ośmiu wyodrębnionych segmentach oszczędności.

Niezmiennie najszybciej przyrastającym aktywem finansowym w posiadaniu gospodarstw domowych jest gotówka oraz depozyty złotowe i walutowe. Łącznie odpowiadają one za 70% naszych oszczędności. W IV kwartale 2016 roku ich wartość powiększyła się o ponad +35 mld zł, do 899 mld zł na koniec grudnia. Od pewnego czasu obserwujemy rosnącą przewagę aktywów o najwyższym stopniu płynności, czyli gotówki i rachunków bieżących, nad środkami ulokowanymi na depozytach terminowych. Na rachunkach bieżących i ROR-ach gospodarstwa domowe na koniec grudnia br. zgromadziły 402 mld zł, o ponad +23,6 mld zł więcej niż na koniec września. Z kolei wartość gotówki w portfelach polskich gospodarstw domowych wzrosła o +8,9 mld zł do 174,4 mld zł. Tymczasem wartość środków ulokowanych na depozytach terminowych wzrosła w tym okresie o zaledwie +2,5 mld zł do 322,7 mld zł na koniec grudnia.

Zwiększanie wartości aktywów o niskim poziomie ryzyka, przy relatywnie niewysokim oprocentowaniu może sugerować, że główną motywacją alokacji środków w ten rodzaj aktywów jest niechęć do ryzyka oraz przekładanie płynności nad stopy zwrotu.

Wśród aktywów o niskim poziomie ryzyka, najmniejszy przyrost dotyczył obligacji. Ich wartość w IV kwartale wzrosła o zaledwie +0,03 mld zł, a ich udział w oszczędnościach Polaków pozostał na poziomie zaledwie 1%. Sytuacji tego segmentu nie poprawiło wprowadzenie nowego rodzaju papierów dłużnych skierowanych do beneficjentów programu Rodzina 500 plus - Rodzinnych Obligacji Skarbowych. Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, od października do grudnia zainwestowano w nie zaledwie 3 mln zł (ok. 1 mln zł miesięcznie).

W IV kwartale obserwowaliśmy wzrost wartości także aktywów o wyższym poziomie ryzyka, którym sprzyjała poprawa koniunktury na warszawskiej giełdzie. Przez trzy ostatnie miesiące 2016 r. indeks szerokiego rynku WIG zyskał +9,9%. Największym beneficjentem okazały się OFE, których aktywa zwiększyły swą wartość w 3 miesiące o +10,6 md zł, czyli o+7,4%. Tak wysokiej dynamiki nie odnotowano od 2010 roku. Sprzyja temu struktura portfeli OFE, które w dużej mierze wypełnione są akcjami polskich spółek. Wpływ transferów środków z ZUS był natomiast niewielki, co wynika z niższych wpłat do systemu kapitałowego, jak i stopniowego przenoszenia z OFE do ZUS środków osób osiągających wiek przedemerytalny (tzw. mechanizm „suwaka”). W 2016 roku było to ok. 3,5 mld zł, podczas gdy transfery z ZUS do OFE wyniosły w tym czasie 2,9 mld zł.

Jeszcze wyższą dynamikę aktywów odnotowały w IV kwartale środki ulokowane bezpośrednio w akcjach, którą szacujemy na ok. +10%. Dzięki temu udział akcji notowanych na giełdzie w oszczędnościach gospodarstw domowych nieznacznie wzrósł, do 3,6%.

W przypadku funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych oraz funduszy zagranicznych dynamika kwartalna nie przekroczyła +2,0%. Ich łączny udział w oszczędnościach Polaków utrzymał się na poziomie powyżej 13%.

Zespół Analiz Online