Jaki wpływ na wyniki funduszy akcji polskich mają opłaty?

Na początku inwestycji pobierana jest opłata dystrybucyjna, której wysokość zależy od zainwestowanej kwoty oraz z usług, jakiego dystrybutora korzystamy. Może ona wynieść nawet 5,5% (można też jej uniknąć). To nie ona jest jednak najważniejsza. To koszty obciążające aktywa (czyli gł. opłata za zarządzanie) mają największy wpływ na naszą inwestycję. Koszty te naliczane są w każdym dniu wyceny, wpływając bezpośrednio na osiągane przez fundusz wyniki.
 
O tym jaki rzeczywisty procent aktywów funduszu pochłonęły w danym okresie koszty o charakterze operacyjnym, mówi nam wskaźnik Total Expense Ratio (TER). W przypadku funduszy akcji polskich uniwersalnych wynosi on średnio ok. 4,0%. Najtańsze są zazwyczaj fundusze kierowane do klientów instytucjonalnych. W najtańszych rozwiązaniach detalicznych, czyli: Skarbiec - Top Funduszy Akcji SFIO oraz PZU Akcji Krakowiak (PZU FIO Parasolowy) wskaźnik ten wynosi nieco ponad 2%, a w najdroższych potrafi przekroczyć nawet 5%, co często wynika z naliczenia tzw. opłaty za sukces. Wysoki poziom TER odnotowujemy m.in. w funduszach zarządzanych przez Ipopema TFI, w tym  Alior Stabilnych Spółek (Alior SFIO) - średnio 6,3%, czy w Legg Mason Akcji Skoncentrowany FIZ (średnio 4,9%).


Koszty obciążające aktywa mają dużo większy wpływ na wyniki niż opłaty manipulacyjne. Zobrazujmy to prostą symulacją. Przy założeniu jednorazowej 5-letniej inwestycji 100 zł, braku zysku z inwestycji, różnych poziomów opłat, różnica w ich wpływie na ostateczny wynik może wynieść nawet 30 zł (przy innych stopach zwrotu będą to nieco inne wartości). Co najważniejsze, wpływ kosztów obciążających aktywa na ostateczną wartość inwestycji jest kilkukrotnie wyższy od wpływu opłaty manipulacyjnej. Dla przykładu inwestycja nieobciążona opłatą za zarządzanie zakończy się stratą najwyżej 5-procentową (przy opłacie manipulacyjnej 5%). Natomiast inwestycja, gdzie opłata manipulacyjna nie jest pobierana, ostateczna wartość inwestycji może zostać uszczuplona nawet do 70 zł (przy 6% kosztach obciążających aktywa). Różnica jest ogromna.  


Podobna symulacja dla oferowanych funduszy akcji polskich uniwersalnych (dla 5- i 10-letniej inwestycji), pokazuje, iż w najmniejszym stopniu koszty obciążają ostateczny wynik w przypadku funduszy z najniższym TER-em, i to, mimo iż jeden z nich ma wysokie opłaty manipulacyjne.
 
Decydując się na wybór konkretnego funduszu, warto więc brać pod uwagę wysokość pobieranych opłat, szczególnie tych za zarządzanie. Znaczenie opłaty manipulacyjnej maleje bowiem wraz z wydłużaniem horyzontu inwestycyjnego. Nie chodzi jednak o to by szukać najtańszych rozwiązań. Analizę kosztów warto połączyć z analizą wyników, czy stabilności zarządzania. Wysokość opłat za zarządzanie ma duży wpływ na ostateczny wynik, ale go nie determinuje. Pokazuje głównie, o ile trudniejsze zadanie ma zarządzający droższym funduszem, by wypracować satysfakcjonującą stopę zwrotu. Zarządzający tańszym funduszem, już na starcie ma nieco ułatwione zadanie. W efekcie tani fundusz nie musi osiągać lepszych rezultatów, a "drogi" w zestawieniach stóp zwrotu może zajmować nawet czołowe miejsca.
 
Anna Zalewska, starszy analityk
Analizy Online