Złoto, ropa, miedź (i nie tylko). Kiedy surowcowa hossa?

📣Jakie są perspektywy przed rynkiem surowców?

Jesteśmy w nieprzerwanej hossie (indeks CRB) od 2020 roku na rynkach surowców. Jej pierwszy etap zakończył się w 2022 roku, od tej pory mamy korektę, która już trwa ponad rok, ale jej dynamika jest niewielka w porównaniu z wcześniejszymi wzrostami.

Sytuacja podażowa i popytowa oraz sposób, w jaki inwestują na rynku surowców instytucje sprawiły bardzo negatywny sentyment w 2020 r. Hossa się zaczyna, gdy ceny są niskie i nie opłaca się prowadzić nowych inwestycji. W 2020 roku koszty transportu ropy były tak wysokie, że musiała ona sięgnąć ujemne ceny, żeby rafineriom się opłacało ją transportować. Plus problem z magazynowaniem. To samo dotyczy innych surowców, takich jak miedź. Powodem hossy jest wcześniejsza bessa (tak naprawdę trwała przez 10 lat), która zniechęcał do inwestycji. To jeszcze potrwa, nie wiadomo, kilka kwartałów czy kilka lat.

📣Tania ropa. Na jak długo?

W przypadku ropy cykl ekonomiczny jest dość krótki, łatwo zamknąć i otworzyć moce produkcyjne, gorzej jest z metalami przemysłowymi, tam koszty są wyższe, a cykl dłuższy.

Ropa cały czas jest podstawowym surowcem cywilizacji, jest silnikiem. Ropa poza tym jest jednym z najbardziej zmiennych cenowo surowców. To bierze się stąd, że możliwości przechowywania ropy w stosunku do zużycia są bardzo małe. Stąd duże wahania cen przy zmianach popytu.

Nowe odwierty w USA podążają za ceną ropy. Mamy do tego szereg zaburzeń politycznych i geopolitycznych, mamy decyzje OPEC, sankcje na Rosję.

Wykres odwiertów ropy i gazu w USA na tle ceny ropy WTI. Jeśli cena ropy dalej będzie spadać, to nowych odwiertów będzie coraz mniej. Na razie wciąż jeszcze się opłaca w USA.

Krótkoterminowo cięcia produkcji OPEC działają, co widać w ciągu dwóch-trzech dni, ale długoterminowo nie. To przede wszystkim dlatego, że USA są dużym dostawcą ropy, świat nie jest już uzależniony od ropy z Bliskiego Wschodu, jak w latach 70. Na razie OPEC walczy o to, żeby cena ropy bardziej nie spadła.

W 2017-2019 roku Rosja, Ameryka Północna i Arabia Saudyjska walczyły o wolumeny. Chodziło o wyeliminowanie USA z globalnego rynku. W USA wtedy koszt wydobycia był wyższy niż w Rosji czy na Bliskim Wschodzie. Przy ropie na poziomie 40-50 dolarów kontrakty były zabezpieczane po dużo wyższej cenie, a niższa ceny powoduje potrzebę zwiększenia skali. Jesteśmy jeszcze bardzo daleko od sytuacji, w której możemy powiedzieć, że widzimy, że liczba odwiertów będzie ograniczana.

Reklama

Ceny gazu w USA mogły nawet już teraz osiągnąć dołek, ropa powinna tanieć jeszcze kilka do kilkunastu miesięcy.

W USA w dużym stopniu gaz ziemny znajduje się w tych samych złożach, co ropa (gaz stowarzyszony). Jeśli rośnie produkcja ropy, to i gazu, dlatego ceny gazu i ropy są skorelowane. Jeśli produkcja ropy i gazu będzie rosła, to ceny będą zależeć od eksportu (np. do Europy). Magazyny są bardzo mocno wypełnione gazem jak na tę porę roku, są obawy co do jej zużycia, bo możemy mieć recesję. Raczej ceny gazu nie będą rosły. Bardzo niska cena gazu w USA i poprawione kanały przerzutowe gazu z Ameryki do Europy powodują, że ceny gazu w Europie nie są jeszcze dramatycznie niskie.

SPX Commodity Index vs S&P 500. Wykres pokazuje niedoszacowanie rynku surowców, ale to głównie przez porównanie z latami 70. Świat starał się wtedy uniezależnić od ropy z OPEC i to się w pewnym stopniu udało.

Świat w dalszym ciągu zmierza do zmiany miksu energetycznego, raczej nie z powodu troski o planetę, tylko z chęci zachowania status quo rozwoju cywilizacyjnego.

Jak już opadnie kurz po wyczekiwanej recesji, to czy ceny surowców wystrzelą? Jest to bardzo prawdopodobne, ale na razie recesja nie jest zbyt dramatyczna, nie ma utraty płynności. Historycznie rzecz biorąc prawdziwy kryzys płynności nigdy w historii nie skutkował zwyżkowaniem metali szlachetnych, a tak się dzieje w tej chwili. To znaczy, że sytuacja nie jest zła.

Pytanie o wejście na rynek Wenezueli. Kraj ten ma bardzo duże rezerwy ropy, sytuacja polityczna sprawia, że długo nie będą one uruchomione, sytuacja polityczna musiałaby się zmienić, ale tego się nie da się przewidzieć.

Na świecie jest szereg spółek, które produkują surowce krytyczne dla transformacji energetycznej. Warto w nie inwestować poprzez spółki, bo sama produkcja metali ziem rzadkich jest bardzo problematyczna, bo często występują wraz z pierwiastkami promieniotwórczymi, to wysoki koszt dla środowiska.

📣Transformacja energetyczna, czyli zielone surowce.

Transformacja energetyczna trwa, to nie jest pierwsza transformacja energetyczna w historii (najpierw węgiel, potem ropa i gaz, teraz źródła odnawialne). Przechodzimy teraz od cywilizacji opartej na spalaniu ropy do rozwoju opartego na ponadprzeciętnym zużyciu metali. Wydaje nam się, że do tych źródeł odnawialnych dołączy także energetyka nuklearna. Źródła odnawialne są już bardzo mocno konkurencyjne wobec paliw kopalnych, a w przypadku wiatru i fotowoltaiki są już niższe. Z punktu widzenia ekonomicznego „czarna” energetyka już nie ma szans. Dzisiaj najtańsza jest energetyka nuklearna, mimo bardzo wysokich nakładów inwestycyjnych.

„Zielone” surowce. M.in. Miedź, srebro, platynowce, nikiel, lit, kobalt, mangan.

Przyszłość poszczególnych surowców: szereg tych surowców spełnia krytyczne kryteria. Miedź jest metalem krytycznym dla biznesu związanego z przesyłem i dystrybucją. Srebro ma lepsze parametry, ale nie występuje tak powszechnie na Ziemi, żeby mogło być wykorzystywane w sieciach energetycznych. Aluminium jest mniej wydajne, właściwości fizyczne wskazują na miedź.

Najbardziej „żarłoczną” kategorią jest elektromobilność, wymaga największej liczby zielonych surowców.  Prawdopodobieństwo odkrycia nowego surowca, który mógłby rywalizować z miedzią jest zerowe, natomiast prawdopodobieństwo zmiany technologii jest wysokie.

📣Jak się czuje miedź? Doktor miedź.

Studium przypadku: miedź. Sytuacja gospodarcza w Chinach (i na całym świecie) mają wpływ na sytuacji na miedzi, ale krótkoterminowo, w perspektywie miesięcy. Natomiast strukturalnie czynniki wspierające miedź są bardzo silne. Popyt na miedź w Chinach rośnie bardzo dynamicznie nie w sektorze budownictwa, tylko np. właśnie elektromobilności. W przypadku miedzi wykres cen bardzo podobny do ropy, ale dużo dłuższy cykl inwestycyjny, to kilkanaście lat, a w przypadku kopalni istotnej dla światowego bilansu, jeszcze dłużej.  Ivanhoe Mines uruchomiła dwa lata temu taką kopalnię. Od raportu technicznego złoża do uruchomienia produkcji minęło 16 lat, a od odkrycia złoża ok. 30.

📣Srebro, nikiel, kobalt, lit, uran, mangan i inne.

Kobalt – właściwości fizyczne związane z przyjmowaniem i emitowaniem ciepła. W katodach jest wykorzystywany do kontrolowania temperatury przy ładowaniu samochodów elektrycznych. Trochę z nim konkuruje nikiel, ale ma gorsze właściwości niż kobalt. Ten ostatni głównie wydobywany jest w Demokratycznej Republice Konga. Wzrost popytu na kobalt w najbliższych kilku latach może wzrosnąć 30-krotnie, ale jeśli będzie zbyt drogi, być może zostanie zastąpiony niklem. Może też zmienić się technologia konstrukcji baterii. Ciężko jest znaleźć dobrą betę na kobaltu, nie ma spółek, które miałyby duży udziału kobaltu w przychodach. Ecora Resources to przykład spółki z niezłą betą, ale jest spółką finansową, bankiem, który pożyczył firmie Vale pieniądze na rozwój biznesu, a teraz odbiera spłaty w kobalcie.

Lit jest pierwiastkiem popularnym w skorupie ziemskiej (wykorzystywany do baterii w smartfonach i samochodach elektrycznych. Zaletą jest niska waga, jest go dużo, jest to trzeci najlżejszy pierwiastek na ziemi. Wzrost popytu w ciągu najbliższych 20 lat może być nawet 50-krotny.

Spółka Igo z Australii, udziałowiec największej kopalni litu na świecie. Rynek litu zdominowany jest nie poprzez produkcję górniczą, lecz produkcję solankową, choć ilość litu z kopalni w ostatnich latach wzrosła. Natomiast przyszła produkcja będzie się koncentrowała na źródłach solankowych (głównie w Amerykach). Cykl inwestycyjny w przypadku produkcji górniczej jest znacznie krótszy niż w przypadku miedzi: to 3-4 lata.

Uran – cena uranu na rynku to nieco powyżej 50 funtów, niedawno jeszcze poniżej 50 funtów, a przy tej cenie zarabiał tylko jeden producent na świecie Kazatomprom, który używa technologii podobnych do wydobycia gazu łupkowego. Dlatego koszty produkcji są dużo niższe. Największa na świecie spółka, która teraz też już zarabia, ale lekko za break even point, jest Cameco. Potem jest całe spektrum podmiotów, które nie zarabiają. Jeśli cena się nie podniesie, to kolejne projekty będą zamykane, a to będzie oznaczać, że nie będzie dostaw do elektrowni. Dlatego cena uranu musi wzrosnąć. Jest dużo nowych projektów reaktorów na etapie planów. Cena uranu poszła w dół po Fukushimie, kiedy na rynek trafiły zapasy na rynku. Uran jest z nami od ok. 100 lat, więc złoża jeszcze są; dlatego cena nie wyskoczy nagle do 200 czy 300 dolarów, ale musi wzrosnąć bo obecna jest nieekonomiczna dla producentów.

Platynowce: platyna, pallad, rod, iryd, ruten. Występują zazwyczaj w tych samych złożach. Główne złoża występują w RPA.

Dieselgate: konsumenci masowo przestali kupować silniki diesla, zastępując je benzynowymi, co doprowadziło do zapaści na rynku platyny oraz do wolumenowej zapaści na rynku palladu i rodu. Nadpodaż platyny i niedobór palladu i rodu. Ceny tych dwóch metali wzrosły wielokrotnie. Jeśli technologie wodorowe (silniki wodorowe, przechowywanie energii) staną się powszechne w przyszłości, to zapotrzebowanie na platynę może gwałtownie wzrosnąć, a wraz z nim zwiększy się podaż palladu i rodu.

Neodym, prazeodym – metale ziem rzadkich, wykorzystywane do produkcji magnesów do silników turbin wiatrowych i silników elektrycznych do samochodów. Popyt może wzrosnąć kilkunastokrotnie. Tych surowców jest dużo w ziemi, ale ich wydobycie jest bardzo kosztowne dla środowiska, dlatego głównym dostawcą są Chiny.

Zagrożeniem dla uranu (poza nową katastrofą) jest wynalezienie efektywnej metody magazynowania energii. Na dzisiaj technologia wodorowa w samochodach ma małe szanse zwycięstwo, natomiast w transporcie ciężkim jest to bardzo prawdopodobne.

Srebro – miedź nie zastąpi srebra pod względem właściwości przewodnictwa i ciepła. Rosnącym źródłem popytu na srebro jest transformacja energetyczna (12%, 50% to popyt monetarny). Srebro i złoto zawsze będzie dostępne, bo są metalami inwestycyjnymi, są zapasy. Transformacja co roku zabiera kawałek tortu, ale popyt monetarny też rośnie. Przemysł jest nieczuły na cenę srebra, więc popyt przemysłu powinien kreować coraz wyższą cenę srebra.

Bardzo dużo spółek, także KGHM, który ma koopalnię, która produkuje najwięcej srebra na świecie. Ale jest głównie producentem miedzi, natomiast Mag Silver ma ponad 50-proc. udział w przychodach (duża beta na zmianę cen srebra).

📣Czy złoto może pójść wyżej?

Złoto – największym driverem zmian cen złota do dolara od czasu odklejenia dolara do złota jest obawa przed utratą siły nabywczej waluty oraz długoterminowych rentowności obligacji (realne stopy procentowe). Oczekiwania inflacyjne na najbliższe 10 lat pokazują nieco niższą cenę złota. Korelacja jest wysoka, ale działa przypadkowo. Któryś ze wskaźników może zakłamywać rzeczywistość, choć przy rozmiarach rynku złota i obligacji amerykańskich trudno to sobie wyobrazić. Być może oczekiwania inflacyjne są błędne, są za nisko. Czynnik inflacyjny jest bardzo niedoszacowany (pokazuje to instrument finansowy, który to bada). To najbardziej prawdopodobny scenariusz zdaniem RP. Linie powinny się zjechać, natomiast pokazywany wykres może być pewną przestrogą.

Złoto zabezpiecza też przed wszystkimi zmianami geopolitycznymi. Takim impulsem do wzrostu cen złota był atak na WTC w 2001 roku. Podobna sytuacja jest dziś, po wybuchu wojny w Ukrainie. To wydarzenie jest nieporównanie bardziej istotne dla globalnego bezpieczeństwa. Dotychczasowa premia jest nieduża.

Wodór – spółki, które rozwijają technologie wodorowe (silniki wodorowe, przechowywanie energii). To dwa bardzo istotne czynniki. Na szczycie bańki (2021) mieliśmy podmioty miały perspektywę osiągnięcia pierwszego dodatniego cash flowy widziały w latach 2028-2029. Dziś są przecenione o dwie trzecie, a perspektywy mają bliższe. Być może przeszacowanie tego rynku było tej miary, że to jeszcze nie koniec spadków. Spółki, które najlepiej te technologie rozwijają, być może będą przejmowane przez spółki z „czarnej” części sektora.

Prawa do emisji CO2 – certyfikaty wymyślone przez człowieka, zachowują się mocno ze względu na podaż. Od stycznia 2018 europejskie certyfikaty do marca 2023 r. wzrosły o 1046%! Inwestor może łatwo kupić ETF na zmianę praw do emisji. Kategoria ta znalazła się w gronie „surowców”, bo transformacja energetyczna w bardzo dużym stopniu została rozwinięta dzięki certyfikatom CO2, które okazały się kołem zamachowym. Dziś już łączny koszt energii odnawialnej jest już niższy niż tylko koszt paliwa zasilającego elektrownie standardowe. Bardzo zwiększyły wydajność. To także pokazanie drogi reszcie świata. Świat będzie szedł w tym kierunku. Im prawa do emisji są droższe, tym bardziej transformacja energetyczna jest wspierana. Ona musi być wspierana, żeby dotrzymać porozumienia paryskiego.

Obraz rynku surowców nigdy nie będzie jednoznaczny, mamy różne perspektywy dla poszczególnych surowców. Nam wydaje się, że długoterminowo najlepsze perspektywy mają surowce energetyczne (ropa, miedź) łącznie z uranem. W przeciwieństwie do surowców rolnych, które są odnawialne, surowce przemysłowe się wyczerpują.

Górnicy złota zachowują się bardziej w rytm obligacji niż ceny złota (ich ceny są niższe). Od 6-7 lat do segmentu górników złota nie przypływają nowe pieniądze, choć spółki te pokazują coraz lepsze wyniki i wypłacają coraz wyższe dywidendy. To bardzo dziwne zjawisko.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Oraz Wasze pytania i komentarze.

➡️Na żywo o surowcach

📅Wtorek 6 czerwca 2023 ⏰Godzina 11.00

Zapraszamy!!