Nadchodzi autozapis do PPK. Co oznacza dla pracowników i pracodawców?

Pracownicze Plany Kapitałowe rozpoczęły funkcjonowanie w listopadzie 2019 roku, gdy przystąpiły do nich pierwsze największe firmy, zatrudniające co najmniej 250 osób. Następnie co pół roku dołączały do nich kolejne, coraz mniejsze podmioty oraz instytucje sektora publicznego. Umowę o prowadzenie PPK musieli podpisać wszyscy przedsiębiorcy zatrudniający na etacie choć jednego pracownika, o ile nie podjął on decyzji o rezygnacji z uczestnictwa w programie. PPK nie obejmują osób samozatrudnionych ani pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych.

Reklama

Co to jest automatyczny zapis (autozapis)?

W programie PPK obowiązuje tzw. autozapis. To oznacza, że jeśli osoba zatrudniona nie złoży deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, to pracodawca powinien ją zapisać do programu automatycznie. W pierwszej edycji wiele osób zdecydowało się na rezygnację, głównie ze względu na złą sławę, jaką państwowym programom emerytalnym przyniosła historia OFE. W wielu firmach, zwłaszcza tych mniejszych decyzję o rezygnacji „pomagali” też podjąć pracodawcy. W efekcie największą partycypacją w programie wykazać się mogą przedsiębiorstwa duże, firmy zagraniczne, podmioty z branży finansowej oraz w wysoko rozwiniętych regionach (Warszawa, Wielkopolska, Dolny Śląsk).

Pobierz przewodnik "PPK w praktyce: Autozapis"

Największy udział pracowników w PPK mają firmy zatrudniające minimum 250 osób — ponad 51%, w pozostałych przedsiębiorstwach odsetek ten jest o ponad połowę niższy. Ten obraz od początku jest dość podobny, choć co miesiąc do programu dochodzi około 20 tysięcy nowych uczestników. Jednak początek 2023 roku może przynieść znaczące zmiany. Z końcem lutego wygasa bowiem ważność dotychczas złożonych rezygnacji.

Automatyczny zapis do PPK. Kogo obejmie kolejny nabór?

Uczestnictwo w PPK jest dla osoby zatrudnionej dobrowolne. Automatyczny zapis dotyczy każdego zatrudnionego na umowę o pracę i będącego w wieku 18-55 lat. Jeżeli pracownik nie złoży ponownej (albo swojej pierwszej, jeśli do tej pory był zapisany do PPK) deklaracji o rezygnacji z udziału w programie, pracodawca ma obowiązek zapisać go do PPK.

W przypadku osób, które przed 1 kwietnia ukończą 55 lat, pracodawca będzie mógł „zapisać” do PPK albo wznowić naliczanie wpłat do PPK – w ramach ponownego autozapisu – wyłącznie na ich wniosek, złożony do ostatniego dnia lutego 2023 roku.

W przypadku osób zatrudnionych niebędących uczestnikami PPK potrzebny jest wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK, a w przypadku uczestników PPK, którzy zrezygnowali z dokonywania wpłat w trakcie oszczędzania w PPK – wniosek o dokonywanie wpłat do PPK.

Zapisz się na Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

Zapisz się

Jeśli pracownik ukończy 70 lat przed końcem I kwartału 2023 roku, pracodawca nie będzie mógł go zapisać do programu nawet na jego wniosek.

Zdecydowana większość pracujących mieści się jednak w przedziale wiekowym 18-55 lat, a to oznacza, że jeśli nie podejmą oni żadnego działania, to zostaną automatycznie zapisani przez pracodawcę do PPK. Od kwietnia ich wynagrodzenia będą więc pomniejszane o składkę wnoszoną przez pracownika (minimum 2%, maksimum 4%), za to ich emerytalna "skarbonka" powiększać się będzie nie tylko o tę kwotę, ale też o składkę od pracodawcy (1,5-4% wynagrodzenia) oraz opłatę powitalną lub roczną (odpowiednio 250 zł lub 240 zł) z Funduszu Pracy.

Automatyczny zapis do PPK będzie się odbywał co cztery lata.

Deklaracja o rezygnacji

Pracownicy w przedziale wiekowym 18-55 lat, którzy nie będą zainteresowani oszczędzaniem w PPK, mogą złożyć pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Jeśli zrobią to przed zawarciem w jego imieniu umowy o prowadzenie PPK, to nie zostaną uczestnikami tego programu. Jeśli złożą deklarację już po zawarciu umowy, to od momentu jej złożenia pracodawca nie może dokonać żadnej wpłaty do PPK. Raz złożona deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat jest skuteczna do ostatniego dnia lutego roku, w którym będzie miał miejsce autozapis, chyba że uczestnik PPK (albo osoba zatrudniona niebędąca uczestnikiem PPK) wcześniej złoży wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, a tym samym „wycofa” się ze złożonej wcześniej deklaracji o rezygnacji.

Ponowną deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK można złożyć najwcześniej 1 marca w roku, w którym przypada autozapis.

Co oznacza autozapis do PPK dla pracodawcy?

Termin ponownego autozapisu jest taki sam dla wszystkich podmiotów zatrudniających, niezależnie od tego, kiedy miało u nich miejsce wdrożenie PPK.

Do 28 lutego pracodawca ma obowiązek poinformowania osób, które przed tym terminem składek do PPK nie odprowadzały, że w marcu zapisze je do PPK i zacznie odprowadzać składki albo wznowi to odprowadzanie, jeśli pracownik został na początku funkcjonowania programu zapisany do PPK, ale potem podjął decyzję o rezygnacji. Pracodawca powinien zrobić to w takiej formie, aby w razie sporu mógł udowodnić, że faktycznie wywiązał się z obowiązku, jaki nakłada na niego ustawa o PPK.

W marcu pracodawca musi zapisać do PPK osoby, które nie są uczestnikami PPK i nie złożyły deklaracji rezygnacji. Następnie powinien naliczyć i pobrać składki.

Między 1 a 17 kwietnia pracodawca powinien przekazać składki do PPK w instytucji finansowej.

Jeżeli do tej pory pracodawca nie miał zawartej umowy o zarządzanie PPK oraz o prowadzenie PPK (bo na przykład wszyscy pracownicy podpisali deklarację rezygnacji), musi ją podpisać. Obecnie może wybierać między 18 instytucjami prowadzącymi PPK; w większości są to towarzystwa funduszy inwestycyjnych, ale także dwa powszechne towarzystwa emerytalne (Nationale-Nederlanden oraz Pocztylion − Arka) oraz jeden ubezpieczyciel (Compensa).

Wyboru instytucji dokonuje pracodawca w porozumieniu przedstawicielstwem osób zatrudnionych; pracownik nie ma możliwości samodzielnego wyboru firmy, która będzie zbierać jego składki i je inwestować.

Przypomnijmy, że PFR weryfikuje, czy pracodawca dopełnił obowiązku zapisania pracowników do PPK i odprowadzania składek.