Najlepsze systemy emerytalne na świecie

Jak powinien wyglądać idealny system emerytalny? Według Mercera powinien między innymi:

Reklama

• zapewniać emeryturę podstawową dla najbiedniejszych o „rozsądnym poziomie w stosunku do średnich zarobków w danym kraju”,

  Zapisz się na Newsletter

  Bądźmy w kontakcie! Prosto na Twojego maila będziemy wysyłać skrót najważniejszych informacji ze świata finansów, powiadomienia o nowościach rynkowych, najnowsze oceny i raporty oraz codzienne notowania wybranych przez Ciebie funduszy inwestycyjnych.

  

  Zapisz się

• mieć tzw. stopę zastąpienia netto na poziomie min. 65%,

• co najmniej 70% ludności pracującej powinna uczestniczyć w prywatnych programach emerytalnych (odpowiednik polskich IKE, IKZE, PPE),

• Udział osób pracujących w wieku 55-64 lata powinien wynosić min. 70%.

Autorzy raportu podkreślają, że tylko dwa systemy emerytalne na świecie – holenderski i duński – są bliskie ideału i otrzymały najwyższą ocenę A (pow. 80 pkt.). Co więcej, różnica pomiędzy nimi a trzecim w kolejności systemem fińskim jest bardzo wyraźna. Co więc wyróżnia dwa najlepsze systemy emerytalne na świecie?

Należałoby zacząć od bardzo wysokiego udziału ludności w programach emerytalnych. Weźmy przykład Danii – w tamtejszych programach pracowniczych uczestniczą niemal wszyscy pracujący powyżej 16 roku życia. Co prawda programy są obowiązkowe, ale mało kto zgłasza pretensje – zaufanie do systemu jest bowiem bardzo wysokie.

Na ocenę rankingową w raporcie Mercera bardzo duży wpływ ma stopa zastąpienia netto. Ta w obydwu najlepszych systemach jest wysoka. Szczególnie w Holandii, gdzie wynosi 101%, co oznacza, że przeciętny senior dostaje na starość nieco więcej niż zarabiał przed przejściem na emeryturę. Zauważmy przy tym, że średnia dla krajów OECD wynosi tylko 63%.

Dalej – rosnący wiek emerytalny. W przypadku Danii wynosi obecnie od 65 do 68 lat (w zależności od daty urodzenia), ale w przyszłości ma wzrosnąć nawet do 74 lat, ponieważ będzie skorelowany z oczekiwaną średnią długością życia. Wbrew zapewnieniom polityków nie ma wyjścia – musimy pracować dłużej, żeby system emerytalny się „spinał”.

Wreszcie – udział ludności pracującej w prywatnych programach emerytalnych. Zarówno w Holandii jak i w Danii przekracza on 80%. Na tym tle Polska wypada niezwykle blado. IKE posiadało 5,8% wszystkich pracujących, IKZE – 4,2%, a PPE – 2,4% (dane KNF). Nawet, gdyby zsumować wartości (beztrosko zakładając, że każdy uczestnik ma tylko jeden z powyższych produktów), to udział Polaków w prywatnych programach emerytalnych to nieco ponad 12%.

Skoro jesteśmy już przy Polsce – analitycy Mercera przyznali nam za system emerytalny 54,3 pkt. Poniżej średniej i nieco mniej niż w ubiegłym roku (55,1 pkt.). Ocena byłaby wyższa, gdyby:

• wprowadzono system automatycznego zapisu w ramach prywatnego programów emerytalnych,

• wprowadzono prawo, które nakazuje rozłożenie wypłaty przynajmniej części dochodu emerytalnego,

• wzrósł poziom składek wpłacanych do programów emerytalnych i w związku z tym z czasem wzrósł poziom aktywów.

Poza tym, analitycy Mercera sugerują podniesienie:

• minimalnego poziomu świadczenia dla najbiedniejszych emerytów,

• udziału pracowników w starszym wieku,

• wszystkich oszczędności gospodarstw domowych.

Bardzo ciekawe, jak ocena Polski w rankingu będzie się zmieniać w kolejnych latach, bowiem trzy pierwsze sugestie spełnia formuła Pracowniczych Planów Kapitałowych. Niemniej do najlepszych systemów emerytalnych na świecie jeszcze daleka droga.